استفاده از شاخص‌های گزینش همزمان در تولید واریته‌های ترکیبی بمنظور اصلاح عملکرد و کیفیت علوفه در فستوکای پابلند در شرایط استان اردبیل

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

چکیده

 اصلاح نباتات بر اساس مطالعه همزمان چندین صفت یکی از کارآمدترین ابزارهای به نژادگران در انتخاب ژنوتیپ‌های مطلوب است. به منظور گزینش همزمان عملکرد و کیفیت علوفه در Festuca arundinacea ، 36 جمعیت در قالب طرح لاتیس سه گانه در سال‌های 1384 و 1385 در ایستگاه تحقیقات اردبیل مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل: عملکرد علوفه ، ارتفاع بوته، تاریخ ظهور خوشه، قابلیت هضم، قندهای محلول در آب، پروتئین خام، درصد خاکستر کل و درصد دیواره سلولی (ADF) بود. تخمین وراثت پذیری عمومی (h2b) به جز درصد پروتئین و خاکستر کل برای سایر صفات در حد متوسط تا زیاد بود. ضریب همبستگی بین قابلیت هضم و درصد قندهای محلول در آب مثبت و معنی‌دار بود. این دو صفت با درصد ADF همبستگی منفی و معنی‌دار داشتند. تاریخ ظهور خوشه با صفات عملکرد علوفه و ارتفاع بوته رابطه منفی و معنی‌دار داشت.  درحالیکه، رابطه بین عملکرد علوفه و صفات قابلیت هضم و قندهای محلول در آب ضعیف و ناپایدار بود. با استفاده از ماتریس‌های واریانس کواریانس فنوتیپی و ژنوتیپی و نیز وراثت پذیری صفات به عنوان ارزش اقتصادی نسبی صفات، ضرایب شاخص‌ها برای ترکیب‌های مختلفی از صفات تعیین گردید. بیشترین بهرۀ ژنتیکی مورد انتظار از طریق وارد کردن اطلاعات حاصل از تمامی صفات به چرخه انتخاب بدست آمد.  با توجه به ضرایب این شاخص ، جمعیت‌های 782026 (شهر کرد) و VIII (روسیه) به عنوان بهترین رقم در منطقه اردبیل معرفی شدند. با توجه به اینکه روش‌های متداول در اصلاح گیاهان علوفه‌ای تولید واریته‌های ترکیبی است، جمعیت‌های 1317و 60065 (سمیرم)، 60075 و 60083 (توانکش)، 782026(شهر کرد)، VIII(روسیه)، 1081 (فلسطین) 1414 دارای بیشترین میزان شاخص بودند. بنابراین در صورت یکنواختی در زمان ظهور خوشه می‌توان از جمعیت‌های فوق به عنوان والدین ارقام ترکیبی استفاده نمود 

کلیدواژه‌ها