مقایسه ویژگی‌‌های کاریوتیپی جمعیت‌‌های یک‌ساله و چندساله گونه‌‌های جنس Lolium

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

چکیده

به منظور بررسی دقیق­تر خصوصیات جمعیت‌‌های گونه‌‌های چندساله جنس Lolium  به­ویژه گونه L. rigidum که در ایران گسترش دارند، صفات کاریوتیپی 8 جمعیت از شش گونه این جنس مقایسه گردید. تعداد کروموزوم‌‌های پایه در همه جمعیت‌‌های مورد بررسی x=7 بود. در حالی که سطح پلوئیدی آنها به استثنای گونه L. xhybridum دیپلوئید (2n=2x=14) بود. گونه چندساله L. xhybridum  به‌صورت تتراپلوئید مشاهده شد. بیشتر کروموزوم‌ها در همه جمعیت‌‌های مورد مطالعه از نوع متاسانتریک بودند. ویژگی‌‌های کاریوتیپی جمعیت چندساله Lrg2 و جمعیت یکساله Lrg1 از گونه L. rigidum مشابه یکدیگر بود. تجزیه خوشه‌‌ای جمعیت­ها براساس خصوصیات کاریوتیپی توانست جمعیت‌‌های دیپلوئید و تتراپلوئید را از هم متمایز سازد. جمعیت‌‌های دیپلوئید به دو گروه مجزا تقسیم‌‌بندی شدند که در آن دو جمعیت ایرانی Lrg2  (چندساله) و Lrg1 (یک‌ساله) از گونه L. rigidum در یک گروه و سایر جمعیت‌‌های یک‌ساله ایرانی و چندساله خارجی در گروه دیگر قرار گرفتند. تجزیه به مؤلفه‌‌های اصلی نشان داد که صفات کاریوتیپی تفاوت طول نسبی حداکثر و حداقل، طول بازوی بلند، طول بازوی کوتاه و طول کل کروموزوم در مؤلفه اول بیشترین سهم را در واریانس بین جمعیت‌‌ها داشتند. بر اساس این تجزیه دو جمعیت گونه
L. temulentum و گونه L. xhybridum از سایر جمعیت‌ها جدا شدند. جمعیت چندساله Lrg2 و یک‌‌ساله Lrg1 از گونه
L. rigidum در یک گروه و با فاصله بیشتری ازگروه دیگر که هر سه تیپ چندساله (L. Perenne)، دوساله (L. multiflorum) و یک‌ساله‌‌ (L. persicum و جمعیت  Lrg3گونه L. rigidu) را شامل می‌‌شد قرار گرفتند. بر اساس این نتایج ویژگی­های کاریوتیپی جمعیت‌‌های مورد مطالعه ارتباط اختصاصی قابل توجهی با چندساله و یا یک‌‌ساله بودن نشان ندادند.

کلیدواژه‌ها