ارزیابی مدل‌های تجزیه پایداری برای گزینش عملکرد و پایداری عملکردگل در ژنوتیپ‌های گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.)

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج

2 استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران

چکیده

به­ منظور دستیابی به مدل­های مناسب تشخیص پایداری، عملکرد گل 35 ژنوتیپ گل‌ محمدی (Rosa damascena) به مدت دو سال (87-1386) در هشت منطقه (کردستان، همدان، کرمان، فارس، خوزستان، همدان، اصفهان، مرکزی و خراسان) در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی گردید. اختلاف معنی ­داری (01/0p≤) از لحاظ عملکرد گل بین ژنوتیپ ­ها (G)، مکان ها (L)، محیط ­ها (E) و نیز برای اثرهای متقابل ژنوتیپ × مکان (GL) و ژنوتیپ× محیط (GE) مشاهده شد. ژنوتیپ­ های پایدار (Stable) و سازگار (Adaptable) با برخی آماره ­های دارای مفهوم استاتیک پایداری مانند واریانس محیطی (S2) و ضریب رگرسیون (b ≈ 0) دارای عملکرد اندک اما با برخی دیگر مانند ضریب تغییرات محیطی (CV)، عملکرد متوسط و بالایی داشتند. ژنوتیپ­های پایدار با مدل ابرهارت و راسل و مفهوم دینامیک پایداری (1≈ bi، 0≈ Sdi2∑ و Ῡi بالا) عملکرد گل متوسط و بالاتر داشتند. با استفاده از شاخص برتری (P) ژنوتیپ­ های پرمحصول به‌عنوان سازگار (پایدار در مکان) معرفی شدند. ژنوتیپ ­های پایدار با کمترین واریانس اثر متقابل سال در مکان (MSY/P)، حداقل گل را تولید کردند. رابطه عملکرد گل با آماره‌های S2، b و MSY/P مثبت و معنی ­دار (01/0≤ p)، با P و CV منفی و معنی‌دار و با Sd2 مثبت و غیرمعنی­ دار بود. در نهایت با در نظر گرفتن عملکرد گل و پایداری عملکرد به ­صورت توأم ژنوتیپ ­های یزد2، اصفهان5، اصفهان8، اصفهان4 و خوزستان1 دارای عملکرد گل بالا و پایداری و سازگاری عمومی، ژنوتیپ اصفهان9 دارای عملکرد گل بالا و پایداری و سازگاری خصوصی با مناطق نیمه ­خشک و خشک و همچنین ژنوتیپ اصفهان7 دارای عملکرد گل بالا و پایداری و سازگاری خصوصی با مناطق نیمه‌معتدل و سردسیری بودند. نتایج نشان داد که یک ژنوتیپ می ­تواند همزمان دارای پایداری استاتیک، دینامیک و عملکرد گل بالا باشد. در مجموع آماره ضریب تغییرات (CV)، جنبه دینامیک آماره ­های رگرسیون (b ≈ 1, Sd2 ≈ 0) و شاخص برتری (P) به‌عنوان پارامترهای مطلوب برای ارزیابی جنبه‌های مختلف (استاتیک و دینامیک) پایداری اسانس در گل ­محمدی پیشنهاد ­شدند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  • Ansari, N. and Yousefi, B., 2001. Investigation of the stability analysis of forage yields of Medicago sativa cultivars in Lorestan Province. Pazuhesh & Sazandagi, 14 (1): 64-67. (In Persian).
  • Bajpai, P.K. and Prabhakaran,T., 2000.A new procedure of simultaneous selection for high yielding and stable crop genotypes. Indian Journal of Genetic, 60:141-146.
  • Becker, H.C. and Leon, J., 1988. Stability analysis in plant breeding. Plant Breeding 101:1-23.
  • Campbell, D.R., Evolution of floral traits in a hermpahorditic plant: Field measurments of heritabilities and genetic correlations. Evolution, 50: 1442–1453.
  • Cornelius, P.L., 1993. Statistical tests and retention of terms in the additive main effects and multiplicative interaction model for cultivar trials. Crop Science, 33: 1186 - 1193.
  • Crossa, J., 1990. Statistical analysis of multi-location trials. Advances in Agronomy, 44: 55-85.
  • Crossa, J., Fox, P.N., Pfeiffer, W.H., Rajaram, S. and Gauch, H.G., AMMI adjustment for statistical analysis of an international wheat yield trial. Theoretical and Applied Genetics, 81: 27-37.
  • Eberhart, S.A. and Russell, W.A., 1966. Stability parameters for comparing varieties. Crop Science, 6: 36-40.
  • Falkenhagen, E.R., 1996. A comparison of the AMMI method with some classical statisticalmethods in provenance research: A case of the South African Pinus radiata Forest Genetics, 3(2), 81- 87.
  • Farshadfar, E. (1998). The application of quantitative genetics in plant breeding, Vol 2. Taq- Bostan Press, Kermanshah, Iran. 396p. (In Persian).
  • Finlay, K.W.and Wilkinson, N., 1963. The analysis of adaptation in plant breeding programme. Australian Journal of Agricultural Research, 14:742-754.
  • Francis, T.R. and Kannenberg, L.W. , 1973. Yield stability studies in short-season Maize. Canadian Journal of Plant Science, 58:1028-1034.
  • Freeman, G.H. and Perkins,M., 1971. Environmental and genotype-environment components of variability: VIII. Relations between genotypes grown in different environments and measures of these environments. Heredity 27: 15 - 23.
  • Gauch, J.H.G., Model selection and validation for yield trials with interaction. Biometrics, 44: 705 - 715.
  • Kang, M.S., 1993. Simultaneous selection for yield and stability in crop performance trials: Consequences for grower. Agronomy Journal, 85: 754-757.
  • Kanzler, A., 2002. Genotype × Environment Interaction in Pinus patula and its Implications in South Africa . Faculty of North Carolina State University Department of Forestry, Raleigh, NC, 249 p.
  • Kempton,A. and Fox, P.N., 1997. Statistical methods for plant variety evaluation, London, Chapman & Hall. p: 139-161.
  • Lin, C., Burns, M.R. and Lefkovitch, L.P., 1986. Stability analysis: Where do we stand?.Crop Science, 26,894-900.
  • Lin, C.S. and Binns, M.R., 1988. A superiority measure of landrace performance forlandrace x location data. Canadian Journal of Plant Sciences, 68,193-198.
  • Moghadam, M., 1994. Advanced plant breeding (Course notes of undergraduate students in crop breeding). Faculty of Agriculture, Tabriz University. 120 p. (In Persian).
  • Omokhafe,O., 2004. Interaction between flowering pattern and latex yield in Hevea brasiliensis Muell. Crop Breeding and Applied Biotechnology, 4:280-284.
  • Paulo, S.G., Fujihara, A.F., Ortolant, A.A., Bataglia, O.C., Bortoletto, N. and Junior, L.S., 1999. Phenotypic stability and genetic gains in six-year girth growth of Hevea clones. Pesquisa Agropecuária Brasileira, 34(7):1223-1232.
  • Perkins, J.M. and Jinks, J.L., 1968. Environmental polypeptide pattern as indicator of salt tolerance inand genotype environmental components of some Brassica Proceeding of the 26thvariability III. Multiple lines and crosses. Heredity, Annual meeting of Genetics Alex., 29-30 Sept.23: 339-356.
  • Pinthus, M.J., 1973. Estimate of genotypic value: A proposed method. Euphytica, 22: 121-123.
  • Plaisted, R.L. and Peterson, L.C., 1959. A technique for evaluation the ability of selection for yield consistency in different locations or seasons. American Journal of Potato Research,36:381-385.
  • Plaisted, R.L.,1960. A shorter method for evaluating the ability of selections to yield consistently over locations. American Journal of Potato Research, 37:166-172.
  • Shukla,K.,1972. Some statistical aspect of genotype-environment components of variability. Heredity, 29: 237-245.
  • Singh,K. and B.D. Chaudhary, 1977. Biometrical methods in quantitative genetic analysis. Kalyani Publishers, New Delhi, 288p.
  • Tabaei Aghdaei, S.R. Farhangian, S. and Jafari, A.A., 2005. Yield components in genotypes of Damask rose (Rosa damascena ) Central regions of the country using path analysis. Iranian journal Specialized plants and ecology, 1: 45-54 (In Persian).
  • Vogler, W.D., Perets, And Stephenson, A.G., 1999. Floral plasticity in an iteroparous plant : the interactive effects of genotype , environment and ontogeny in Campanula rapunculoides . American Journal of Botany, 86(4), 482–494.
  • Wachira, F., Ng'etich, W., Omolo, J. and Mamati, G., 2002. Genotype × environment interactions for tea yields. Euphytica, 127(2):78-89.
  • Wricke, G., 1962. Ǘber eine methode zur erffassung der ỡkologischen Streubreite in feldversuchen. Z. Pflanzenzuchtg. 47:92-96.
  • Wright, J.W., 1973. Genotype-environment interaction in north central United States. Forest Science, 19: 113 - 123.
  • Yousefi, B., Tabaei-Aghdaei, S.R., Darvish F. and Assareh, M.H., 2009. Flower yield performance and stability of various Rosa damascena Landraces under different ecological conditions. Scientia Horticulturae, 121: 333–339.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار