بررسی قابلیت ترکیب‌پذیری عمومی پایه‌های مختلف نر و ماده بنه ((Pistacia atlantica ) بر اساس صفات رویشی

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهشی/گروه زیست فناوری، بخش تحقیقات منابع طبیعی جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان

2 کارشناس/محقق، بخش بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 محقق/ بخش بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

4 دانشیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران

چکیده

هدف از این بررسی، ارزیابی قابلیت ترکیب‌پذیری عمومی درختان بنه (Pistacia atlantica) براساس صفات رویشی بود. به این منظور در سال 1382 تعداد 10 پایه پدری با هفت پایه مادری درختان بنه در جزیره اسلامی دریاچه ارومیه تلاقی داده شدند. بذرهای حاصل از تلاقی در مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور کشت شد. صفات رشد طولی سالانه و قطر یقه نتاج حاصل در سال‌های 1385، 1386 و 1396 و سطح تاج پوشش و حجم چوب تنه در سال 1396 اندازه‌گیری گردید. برآورد قابلیت ترکیب‌پذیری بر اساس میانگین رشد سالانه و قطر یقه در نتاج تلاقی‌های مختلف در سال‌های 1385، 1386 و 1396 نشان داد که برترین ترکیب در سال 1385 F12×M10، در سال 1386 F13×M6 و در سال 1396 F13×M12 است. این موضوع نشان داد که نتاج قابلیت خود را در طول زمان نشان می‌دهند. در برآورد سال 1396 والد ماده 13 و والد نر 13 برترین والدین در صفت رشد طولی سالانه بودند، ولی نتاج حاصل از ترکیب آنها کمترین میانگین رشد طولی سالانه را داشتند. در صفت قطر یقه و سطح تاج پوشش، والد ماده 13 و والد نر 9 برترین والدین در این دو صفت بودند. به‌علاوه اینکه ترکیب آنها نتاجی با میانگین قطر یقه و سطح تاج پوشش بیشتری تولید نمود. نتایج این تحقیق حکایت از وجود هتروزیس بالا در این گونه و امکان اصلاح آن برای توسعه جنگل‌کاری و احیای رویشگاه‌ها با هدف تولید میوه و استحصال فراورده‌های صنعتی، دارویی و یا روغن خوراکی با عملکرد بیشتر روغن و تولید چوب دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  • Ak, B.E., and Kaska, N., 1997. Determination of viability and germination rates of pistacia spp. pollen kept for artificial pollination. II international symposium on Pistachios and Almonds. USA, 1 August. 300-308.
  • Chao, c-c.t., Parfitt, d.e., Kallsen, c., Maranto, j. and Ferguson l. 1997. The Clifornia program; breeding and genetics of pistachio. ISHS second international symposium on pistachios and almonds. 252-258.
  • Golen-goldhirsh, and Kostiukovsky, V. 1997. the mediterranean pistacia genus germplasm collection at ede, ISHS, Proceedings of II international symposium on pistachios an almonds. USA, 1 August. 131-137.
  • Kafkas, S. Kaska, N., 1997. Pistachio rootstock breeding by crossing different wild species grown in Turkey. ISHS, Proceedings of II International Symposium on Pistachios and Almonds. USA, 1 August. 219-225.
  • Maddah Arefi, H. 2003. An Overview of the Potential of Natural Resources in the Production of Edible, Pharmaceutical, Industrial and Health Oils. Scientific, Economic, Social Quarterly. Publications of Forests, Range and Management Organization, Iran, Issue 61: 36-46. (in persian)
  • Maddah Arefi, H, Abdi Ghazi Jahani, A. and Sayedian S. I., 2007. Investigating the Possibility of Pistacia atlantica trees in East Azarbaijan. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research,14(4):181-193. (in persian)
  • Maddah Arefi. H. M., Abdi. A., Saydian. S. E., Nasirzadeh. A., Mirzaei Nadshan. H., Rad. H.M., Golbabaii. H., Azdoo. Z. and Darvishi Ziedabadi. D., 2005. Genetics and breeding of pistacia atlantica in Iran. Proceedings of the IV International Symposium on Pistachios and Almonds. Iran, 30 November. 2005: 77-84. (in persian)  
  • Mirzaei Nodoushan, H., Maddah Arefi, H. 1999. Genetic variation of percentage of Empty percentage of seed in Pistacia atlantica Dest. trees. Journal of Pajouhesh va Sazandegi. 40:101-100. (in persian).
  • Moosavi, S., Ghanbari, S.1. Abdollahi, F. M. R. Kiani, A. R and Mosava, S. A., 2018. Evaluation of heritability and genetic parameters of grain yield and important agronomic traits in maize (Zea mays L.) lines using generations mean analysis method. Iranian Journal of Crop Sciences, 20(2): 93-107. (in persian)
  • Nasirzadeh, A.R., Maddah Arefi, H. and Negahdari, H., 2009. Investigation of general combining ability of male and female trees of Pistacia atlantica for selecting the best parents for breeding purposes. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 17: 1-9. (in persian)
  • Niazian, M., Nomani and Sadat Noori, S.A., 2016. A Review on Biometrical Methods used for Salt Tolerance Breeding in Crops. Journal of Crop Breeding, 8(17): 24-41. (in persian)
  • Tabaei Aghdaei, S.R., Jafari Mofidabadi , A., 2000. Introduction to forest tree improvement. Research Institute of Forest and Renglan. I.R.IRAN. 1500p. (in persian)
  • Vargas, F.J and Romero, M.A., 1997. Vigour in pistachio progenies. II International Symposium on Pistachios and Almonds USA, 1 August. 162-167.
  • Vargas, F.J, Romero, M.A. and Clave, J. 1997. Nursery behavior of pistachio rootstocks, in II international symposium Pistachios and Almonds USA, 1 August. 231-236.
  • Vargas, F.J, Romero, M.A., Clave, J. and Aleta, N.2005. Pistacia progeny trail for woodland use. in IV International Symposium on Pistachios and Almonds. Iran, 30 November. 189-195.
  • H., Fattahi. M., Mirdavoodi Akhavan., . R., Godarzi. G. and Azdoo. Z., 2005. Distribution of different species of Pistachio in Markazi Province of Iran. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant breeding and Genetic Research, 13(1): 33-78, (in persian)

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار