بررسی وراثت‌پذیری عمومی صفات در جمعیت‌های بومی تاغ (Haloxylon aphyllum) در کرمان

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول مکاتبات، استادیار، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان. پست‌الکترونیک: d.darvishi@Areeo.ac.ir

2 استادیار، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان

3 مربی پژوهش، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان

چکیده

به‌منظور بررسی وراثت‌پذیری عمومی در برخی از صفات تاغ طرح آزمایشی با استفاده از توده‌های بومی جمع‌آوری شده از استانهای مختلف کشور انجام شد. تعداد 32 توده بومی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در ایستگاه تحقیقاتی شهید زنده روح کرمان کاشته شد و طی سه سال تعداد هفت صفت شامل طول ساقه اصلی، قطر یقه، تعداد پنجه، طول ساقه فرعی1، طول ساقه فرعی2 و قطر بزرگ و کوچک تاج پوشش بر روی درختچه‌ها بررسی شدند. داده‌های جمع‌آوری شده مورد تجزیه واریانس ساده و مرکب قرار گرفتند. برای تمامی صفات اختلاف بین میانگین ژنوتیپ‌ها و سال‌ها معنی‌دار بود (1%p <). اثر متقابل ژنوتیپ × سال بجز تعداد پنجه برای سایر صفات معنی‌دار بود که بیانگر اثرهای متفاوت ژنوتیپ‌ها در سال‌های مختلف می‌باشد. وراثت‌پذیری صفات بر مبنای تجزیه ساده و تجزیه مرکب ژنوتیپ‌ها انجام شد که مقدار وراثت‌پذیری بر مبنای تجزیه ساده در دامنه 75 تا 87 درصد و در تجزیه مرکب در دامنه بین 51 تا 64 درصد قرار گرفتند که نشان‌دهنده کاهش مقدار وراثت‌پذیری در تجزیه مرکب می‌باشد که این امر به دلیل اثرات متقابل ژنوتیپ در سال است. در هر دو روش، صفات طول ساقه اصلی و تعداد پنجه به‌ترتیب بیشترین و کمترین درصد وارثت‌پذیری عمومی و ضرایب تغییرات ژنتیکی و فنوتیپی را داشتند. با توجه به تنوع ژنتیکی زیاد در بین ژنوتیپ‌های تاغ مورد مطالعه، می‌توان پایه‌های مناسب را برای ایجاد بادشکن در طرح‌های بیابان‌زدایی انتخاب نمود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Ajmalkan, M. and Irwin, A., 1996. Influence of Salinity and Temperature on the Germination of Haloxylon recurvum Bunge ex. Boiss. Annal of botany 78: 547-551.
-Arabzadeh, N., 1995. Investigating the Effect of Different Pruning Techniques on Renewal of Greenery and Extraction of Wood in Kerman Province. Final report of the research project. Forests and Rangelands Research Department. Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Kerman, Iran. 153p. (In Persian)
-Darvishi zeidabadi, D., 1998. Study of genetic diversity between alfalfa populations (M. sativa). Master's Thesis. Tarbiat Modares University. 129p. (In Persian)
-Karimi, A.R., Bagherifam, S. and Shayesteh Zeraati, H. 2015. Capability of haloxylon in carbon sequestration in sand dunes of Sabzevar. Journal of Soil Management and Sustainable Production, 5(1): 187-200.
-Mirhosseini, A., Mirzaie-Nodushan, H., Baghestani-Meibodi1, N. and Zare Zade, A. 2007. Study of morphological characters in Haloxylon aphyllum genotypes in ecological condition of Yazd, Iran. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research Vol. 15, No. 1, 21-41. (In Persian)
-Mirzaie-Nodushan, H., Maddah-Arefi, H. and Assadicorom, F. 2008. Heritability estimates of vegetative characteristics of black saxaul (Haloxylon aphyllum) in Yazd province. Pajouhesh & Sazandegi. No: 80:129-135. (In Persian)
-Mokhtary, K., Khajehdini, S. and Khademi, H., 2003. The relationship between yellow vegetation and soil properties in Abouzidabad, Kashan. Summaries of the articles of the National Conference on Economic Growth in Iran. June 17-19. (In Persian)
-Pormeidani, A., Adnani, S.M. and Ostavari, A. 2005. Detection of Different Haloxylon aphyllum Genotypes for Restoration in Desert Areas of Qom Province. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research Vol. 13, No. 4, 329-344. (In Persian)
-Pormeidani, A. and Mirzaie-Nodushan, H. 2004. Heritability and phenotypic and genotypic correlations of traits in different genotypes of Haloxylon aphyllum in arid regions of Iran. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research Vol. 13, No. 3, 227-246. (In Persian)
-Shayesteh- Zeraati, H., Alireza, K., Hasani, N., Ghasemzadeh- Gangehie, M. and Kheyredin, H. 2017. Investigating the vertical distribution of soil characteristics under canopy Haloxylon appyllum of Yahya Abad Sabzevar. Watershed Researches. 114: 54-66.
-Singh, K., Kumar, A., Kakralya, B. L. and Bishnoi, S., 1999. Seed physiological responses of salinity phytoremediating species to abiotic stresses. XVI International Botanical Congress.  Saint Louis, Missouri, U.S.A. 1-7 August.
-Tokasi, M.V., Zahedifar, M. and Hemmati, B. 2007. Determination of digestibility and degradability of Tagh (Haloxylon sp.) using in vivo و in vitro and in situ techniques. Pajouhesh & Sazandegi, No 74: 96-104. (In Persian)