ارزیابی تنوع ژنتیکی، عملکرد علوفه و گروه‌بندی ژنوتیپ‌های گونه علوفه‌ای-مرتعی علف قناری Phalaris aquatica L از طریق بررسی کلونی

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی شمال‌غرب و غرب کشور، پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز پست الکترونیک: r.mohammadi@abrii.ac.ir

چکیده

این تحقیق به‌منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی 26 ژنوتیپ انتخابی از گونه علوفه‌ای- مرتعی علف قناری (Phalaris aquatica L.) بر اساس صفات مهم زراعی انجام شد. هر یک از ژنوتیپ­ها از طریق تقسیم بوته به چهار کلون تقسیم شدند و در یک طرح آزمایشی بلوک­های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی خلعت‌پوشان دانشگاه تبریز در شرایط آبیاری کشت گردیدند. اندازه‌گیری صفات از فروردین 1396 شروع و برای دو سال انجام شد. نتایج تجزیه واریانس داده­ها نشان داد که تفاوت ژنوتیپ­های مورد مطالعه برای بیشتر صفات در سطح احتمال یک درصد معنی­دار بود و بر همین اساس مقایسه میانگین­ صفات بین ژنوتیپ­ها انجام شد. با تجزیه به مؤلفه­های اصلی، دو مؤلفه اول در مجموع بیش از 66 درصد از کل واریانس متغیرها را توجیه کردند. صفات عملکرد علوفه در هر دو چین، قطر یقه، ارتفاع بوته و عملکرد بذر عمده‌ترین نقش را در تبیین مؤلفه اول داشتند. بر اساس تجزیه خوشه­ای 26 ژنوتیپ مورد مطالعه در چهار گروه ژنوتیپی مختلف قرار گرفتند. بر اساس نتایج به­دست آمده از مقایسه میانگین­ها، تجزیه به مؤلفه­های اصلی و تجزیه خوشه­ای، تعداد 12 ژنوتیپ که دارای بیشترین عملکرد علوفه در هر دو سال بودند و عملکرد بذر بالایی نیز داشتند به‌عنوان ژنوتیپ­های برتر انتخاب شدند. ازاین‌رو جمعیت مورد مطالعه زمینه ژنتیکی مناسبی را برای انتخاب ژنوتیپ­های برتر فراهم ­کرد که می­توان از آنها در آزمون نتاج پلی­کراس و تولید ارقام ترکیبی استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-  Asghari, A. and Vojdani, P. 1994. Genetic diversity of national gene bank collections beans with geographic and climatic regions. Seed and Plant Journal. 10 (1,2): 1-11. (In Persian)
-  Bahrami, F., Taheri, A. 2015. Estimation of economic level of rangelands and comparison with existing situation in Hamedan province. Journal of Forest and Rangeland, 107: 32-38. (In Persian)
-  Baillie, R.C., Drayton, M.C., Pembleton, L.W., Kaur, S., Culvenor, R.A., Smith, K.F., Spangenberg, G.C. et al. 2017. Generation and characterization of a reference transcriptome for phalaris (Phalaris aquatica L.). Agronomy, 7, 14. doi: 10.3390/agronomy7010014.
-  Cullen, B.R., Chapman. D.F. and Quigley. P.E., 2005. Persistence of Phalaris aquatica in grazed pastures 2. Regenerative bud and tiller development. Australian Journal Experimental Agriculture, 45: 49-58.
-  Culvenor. R.A., 1997. Observations on tillering in cultivars of phalaris under rotational grazing in a year with summer–autumn drought. Australian Journal of Agricultural Research. 48: 467–476.
-  Culvenor, R.A., and Boschma, S.P. 2005. Evaluation of phalaris (Phalaris aquatica L.) germplasm for persistence under grazing on the North-West Slopes, New South Wales. Australian Journal of Agricultural Research 56, 731–741.
-  Culvenor R.A., 2009. Breeding and use of summer-dormant grasses in southern Australia, with special reference to Phalaris. Crop Science, 49: 2335–2346.
-  Ebrahimian, M., Majidi, M.M. and Mirlohi A.F., 2012. Clonal evaluation and estimation of genetic similarity of tall fescue genotypes (Festuca arundinacea Schreb.). Journal of Plant Production. 19(3): 91-108. (In Persian)
-  Fadaei, M., Sanadgol, A., 2000. Introduction to livestock and rangeland management, 3ed Edition, planning and coordination Office affairs of research construction Ministry press, 112p.
-  Jafari, A.A., Faraji, M., Nakhjavan, S. and Afkar S., 2018. Variation of yield and morphological traits in several Iranian populations of Agropyron pectiniforme. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research. 26 (1): 132-142. (In Persian)
-  Kölliker, R., Boller, B. and Widmer, F., 2005. Marker assisted polycross breeding to increase diversity and yield in perennial ryegrass (Lolium perenne L.). Euphytica. 146: 55–65.
-  Majidi, M.M., Mirlohi, A.F., and Amini, F. 2009. Genetic variation, heritability and correlations of agro-morphological traits in tall fescue (Festuca arundinacea Schreb.). Euphytica. 167: 323—331.
-  Majidi, M. M. and Arzani, A., 2010. Study of relationship between morphological, agronomic and qualitative traits in sainfoin populations (Onobrychis viciifolia). Journal of Plant Production. 16: 159-172. (In Persian)
-  Mohammadi, R., Khayyam-nekoei, M., Mirlohi, A.F. and Razmjoo, Kh., 2005. Investigation of genetic variation in tall wheat grass (Agropyron elongatum (Host) Beauv.) populations. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research.  14 (1): 15-24. (In Persian)
-  Mohammadi, R., Khayyam-Nekouei, M. and Mirlohi, A.F., 2009. Genetic variation and heritability of several quantitative traits in selected genotypes of tall fescue. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research. 16 (2): 254-272. (In Persian)
-  Norton, M. R.,  Malinowski, D. P. and Volaire, F., 2016. Plant drought survival under climate change and strategies to improve perennial grasses. A review. Agronomy for Sustainable Development, 36 (2), pp.29.
-  Oram, R. N., Ferreira. V., Culvenor. R. A., Hopkins, A. A. and Stewart. A., 2009. The first century of Phalaris aquatica L. cultivation and genetic improvement: a review. Crop Pasture Science, 60: 1–15.
-  Sleper, D. A. and West. C. P., 1996. Tall fescue. p. 471-502. In Moser, L.E. et al. Cool-season forage grasses. American Society of Agronomy. Crop Science Society of America. Soil Science Society of America. AMA/CSSA/SSSA. Madison, WI (USA). 841 p.
-  Taghizadeh, R., Jafari, A.A., Imani, A.A., Asghari, A. and Choukan, R., 2011. Investigation of genetic variability in Iranian populations of desert wheatgrass (Agropyron desertorum) based on morphological and RAPD markers. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research. 19 (1): 85-100. (In Persian)
-  Sleper, D.A. and Poehlman, J.M., 2006. Breeding Field Crops. 6th edition. Van Nostrand Reinhold Company. New York. 724 pp.
-  Wang, Z., Hopkins, A. and Main, R., 2001. Forage and turfgrass biotechnology. Crit. Rev. Plant Sci. 20: 573-619. Hopkins, A., Wang, Z. Y., Mian, R., Sledge, M. and Barker, R.E. Preface. 2003. Proceedings of the 3th International Symposium of Molecular Breeding of Forage and Turf. Dallas, Texas and Ardomore, Oklahama, U.S.A. P. 12.