تأثیر واکشت بر تنوع سوماکلونال کالوس بنگدانه (Hyoscyamus niger) با استفاده از نشانگرهای ISSR

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری، گروه علوم باغبانی و زراعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران

2 نویسنده مسئول مکاتبات، دانشیار، پژوهشگاه ملی ژنتیک و زیست‌فناوری، پژوهشکده بیوتکنولوژی گیاهی، تهران پست‌الکترونیک: m-amir@nigeb.ac.ir

3 استاد، پژوهشگاه ملی ژنتیک و زیست‌فناوری، پژوهشکده بیوتکنولوژی گیاهی، تهران

4 استاد، دانشگاه بوعلی سینا همدان، دانشکده ژنتیک و به‌نژادی گیاهی، همدان

چکیده

به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی در کشت درون شیشه‌ای دو نمونه کالوس گیاه دارویی بنگدانه (Hyoscyamus niger) شامل کالوس جدید (یک ماهه) و کالوس قدیمی (یکساله) در مقابل برگهای تازه گیاه، از نشانگر تکرار توالی ساده (ISSR) استفاده شد. با استفاده از ده آغازگر 49/6 درصد چندشکلی در سه نمونه ذکرشده مشاهده شد. تجزیه‌ وتحلیل واریانس مولکولی (AMOVA) 68 درصد تنوع ژنتیکی را بین نمونه‌ها نشان داد. همچنین از ضرایب (ماتریس تشابه) جاکارد و دایس با روش­های UPGMA و NJ استفاده شد. بهترین دندروگرام برای نشان دادن تنوع ژنتیکی (دوری یا نزدیکی افراد)، استفاده از ضریب تشابه جاکارد بود. نتایج آنالیز خوشه‌ای نمونه‌ها را در دو گروه متفاوت گروه‌بندی کرد. این دسته‌بندی توسط تجزیه ‌و تحلیل مؤلفه‌های اصلی (PCoA) نیز تأیید شد. گروه اول شامل کالوس‌های قدیمی و گروه دوم شامل کالوس‌های جدید و برگ‌های گیاه بود. نتایج حکایت از این داشتند که تنوع سوماکلونال در کالوس­های بنگدانه با افزایش تعداد دفعات واکشت افزایش می‌یابد.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


- Ahmed, T.A., Alsamaraee, S.A., Zaidan, H.Z., and Elmeer, K., .2012. Inter-simple sequence repeat (ISSR) Analysis of somaclonal variation in date palm plantlets regenerated from callus. Second international conference on environment and industrial innovation, Singapore, IPCBEE 3, 126-130.
-  Bairu, M.W., Aremu A. O. and Van Staden, J. 2011. Somaclonal variation in plants: causes and detection methods. Plant Growth Regulation, 63(2): 147-173.
-  Bello-Bello, J.J., Iglesias-Andreu, L.G., Avilés-Vinas, S.A., Gómez-Uc, E., Canto-Flick, A. and Santana-Buzzy, N., 2014. Somaclonal variation in habanero pepper (Capsicum chinense Jacq.) as assessed ISSR molecular markers. HortScience 49(4): 481-485.
-  Bennici, A., Anzidei, M. and Vendramin, G.G., 2004. Genetic stability and uniformity of Foeniculum vulgare Mill. regenerated plants through organogenesis and somatic embryogenesis. Plant science 166(1): 221-227.
-  Besher, S., Ammouri, Y., and Murshed, R., 2014. Production of tropan alkaloids in the in vitro and callus cultures of Hyoscyamus aureus and their genetic stability assessment using ISSR markers. Physiology and Molecular Biology of Plants 20(3): 343-349.
-  Bibak, H. and Aghaabbasi K. 2018. Assessment of genetic diversity of Zataria multiflora ecotypes by RAPD and ISSR. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research 26(1): 101-113. (In Persisn).
-  Côte, F.X., Teisson, C., Perrier, X., 2001. Somaclonal variation rate evolution in plant tissue culture: Contribution to understanding through a statistical approach In Vitro Cellular & Developmental Biology-Plant, 37:539-542.
-  Goodarzi, F., Darvishzadeh, R., Hassani, A., 2015. Genetic analysis of castor (Ricinus communis L.) using ISSR markers. Journal of Plant Molecular Breeding., 3:18-34.
-  Halder, M. and Jha, S. 2019. Morphogenesis, Genetic Stability, and Secondary Metabolite Production in Untransformed and Transformed Cultures. Plant Cell and Tissue Differentiation and Secondary Metabolites: 1-60.
-  Hosseini-Mazinani, M. and Sheidai, M., 2009. Molecular analysis of genetic stability in long-term micropropagated shoots of Olea euroaea L. (ev. Dezful). Asian J Plant Sci, 8(2): 146-152.
-  Ibrahim, A.I., Adeld, A., Abd, M., Nower, A., Abdel, M. and Abd, E. 2009. Alkaloid production and organogenesis from callus of Hyoscyamus muticus L. in vitro. Journal of Applied Sciences Research 5(1): 82-92.
-  Jain, S.M. 2001. Tissue culture-derived variation in crop improvement. Euphytica 118(2): 153-166.
-  Jin, S., Mushke, R., Zhu, H., Tu, L., Lin, Z., Zhang Y., and Zhang, X. 2008. Detection of somaclonal variation of cotton (Gossypium hirsutum) using cytogenetics, flow cytometry and molecular markers. Plant Cell Reports, 27(8): 1303-1316.
-  Khatamsaz, M., 1998. Flora of Iran (Solanaceae). Forest and Rangelands Research Institute Publication, Tehran (In Persian)..
-  Li, J., Shi, J., Yu, X., and Sun Jk, Q. 2011. Chemical and pharmacological researches on Hyoscyamus niger. Chinese Herb Med 3(1): 117-126.
-  Murray, M. and Thompson, W.F. 1980. Rapid isolation of high molecular weight plant DNA. Nucleic acids research, 8(19): 4321-4326.
-  Noormohammadi, Z., Baraki, S G. and Sheidai, M. 2011. Preliminarily report on molecular diversity of Sargassum species in Oman Sea by using ISSR and RAPD markers. Acta Biologica Szegediensis, 55(1): 19-26.
-  Peng, X., Zhang, T.t. and Zhang, J. 2015. Effect of subculture times on genetic fidelity, endogenous hormone level and pharmaceutical potential of Tetrastigma hemsleyanum callus. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 122(1): 67-77.
-  Peyvandi, M., Nemat, F.H., Arbabian, S., Nourmohammadi, Z. And Hosseini, M.M. 2010. Somaclonal variation among somatic-embryo derived plants of Olea europaea L cv. Kroneiki. Iranian Journal of Sciences, 21(1): 7-14.
-  Podwyszynska M., 2005. Somaclonal variation in micropropagated tulips based on phenotype observation. Journal of Fruit and Ornamental Plant Research, 13:109-122.
-  Sengupta, T., Vinayagam, J., Nagashayana, N., Gowda, B., Jaisankar, P., and Mohanakumar, K. 2011. Antiparkinsonian effects of aqueous methanolic extract of Hyoscyamus niger seeds result from its monoamine oxidase inhibitory and hydroxyl radical scavenging potency. Neurochemical research 36(1): 177-186.
-  Sengupta, T., Vinayagam, J., Nagashayana, N., Gowda, B., Jaisankar P. and Mohanakumar, K. 2011. Antiparkinsonian effects of aqueous methanolic extract of Hyoscyamus niger seeds result from its monoamine oxidase inhibitory and hydroxyl radical scavenging potency. Neurochemical research. 36(1): 177-186.
-  Shabannejad Mamaghani, M. M. Assareh, M.H. Omidi, M., Matinizadeh, M. , Foruotan, M. , Ghamari Zare, A. Shahrzad SH. AND Jebelli,M. 2010. Identification of somaclonal variation using peroxidase and microsatellite markers in Eucalyptus microtheca F. Muell. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research 17(2): 195-208. (In Persisn).
-  Shen, X., Chen, J., Kane M.E., and Henny, R.J. 2007. Assessment of somaclonal variation in Dieffenbachia plants regenerated through indirect shoot organogenesis. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 91(1): 21-27.
-  Tapingkae, T., Zulkarnain, Z., Kawaguchi, M., Ikeda, T. and Taji, A. Published:1 Dec 2012. Somatic (asexual) Procedures (haploids, protoplasts, cell selection) and Their Applications. Plant Biotechnology and agriculture, Elsevier Inc.194P.
- Yousefi, M.J. Hassani, M.E., Arefi, H. M. and Mohammadipour, M. 2009. Evaluation of genetic diversity of several accessions of Iranian Hyoscyamus niger L. based on RAPD markers. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research 17(1): 1-14. (In Persisn).