تنوع ژنتیکی و فنوتیپی جمعیت‌های راش شرقی (Fagus orientalis Lipsky) در ارتفاعات مختلف جنگلهای گیلان، ماسال

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی صومعه‌سرا، دانشگاه گیلان، رشت

2 استاد، گروه جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی صومعه‌سرا، دانشگاه گیلان، رشت

3 استاد، گروه بیوتکنولوژِی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت

چکیده

DOR:
98.1000/1735-0891.1398.27.279.54.2.1578.1604
تنوع ژنتیکی بین جمعیت­ ها مهمترین فاکتور برای تکامل و سازگاری گونه‌های گیاهی است. در این مطالعه، تنوع ژنتیکی در جمعیت‌های راش شرقی در برخی از ویژگی­های برگ در سه ارتفاع رویشگاه در جنگل‌های ماسال در استان گیلان بررسی شد. برای این منظور سه ارتفاع 700، 1200 و 1700 متر از سطح دریا انتخاب گردید. در هر ارتفاع تعداد 20 پایه درخت از هر جمعیت به‌طور تصادفی انتخاب شدند. سپس از هر درخت تعدادی برگ از بخش‌های جنوبی و شمالی تاج درختان سالم و بالغ جمع­ آوری گردید. در این پژوهش صفاتی مانند شاخص برگ، شاخص دمبرگ، سطح برگ، سطح ویژه برگ، وزن ویژه برگ، محتوای آب نسبی برگ و وزن خشک برگ اندازه‌گیری شد. داده­های به­دست‌آمده با استفاده از روش آشیانه­ای مورد تجزیه‌ وتحلیل قرار گرفت. تجزیه واریانس بین رویشگاه ها تفاوت معنی‌داری را برای بیشتر صفات بین جمعیت اول (700 متر) با جمعیت دوم و سوم نشان داد. در مقایسه میانگین جمعیت ها (طبقات ارتفاعی)، مقادیر میانگین سطح برگ، سطح ویژه برگ و محتوای آب نسبی در ارتفاع میانی بیشتر از دو ارتفاع دیگر بود. بیشترین میزان وراثت­پذیری برای صفات سطح برگ، سطح ویژه­ برگ، وزن خشک، شاخص دمبرگ و وزن ویژه­ خشک در جمعیت‌های ارتفاع میانی مشاهد شد. همچنین بیشترین میزان وراثت‌پذیری برای صفات شاخص برگ و محتوای آب نسبی در جمعیت‌های ارتفاع مرتفع مشاهده شد. نتایج نشان داد که میزان همبستگی بین صفات در جمعیت‌های ارتفاع میانی (1200 متر) بیشتر و معنی دارتر از جمعیت‌های اول (700 متر) و سوم (1700 متر) بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-  Babaeiyan, M., Azadfar, D., Pahlevani, M.H., Saedi, Z. and Arzanesh. M.H., 2018.Genetic variation and heritability of Amygdalus scoparia Spach. Populations in Fars province. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 26(1): 84-100. In Persian.
-  Baye, T., 2002. Genotypic and phenotypic variability in Vernonia galamensis germplasm collected from eastern Ethiopia. Journal of Agricultural Science, 139, 161–168.
-  Cornelius, J., Mesén, F., Corea, E. and Henson, M., 1996. Variation in growth and form of Alnus acuminata Kunth. Grown in Costa Rica. Silvae Genetica, 45(1): 24-30.
-  Eriksson, G. 2001. Conservation of noble hardwoods in Europe. Can. J. For. Res. 3 1:577-587.
-  Falconer, D. S. and T. F. C. Mackay., 1996: Introduction to Quantitative Genetics, 4th edn. Addison Wesley Longman Ltd, London.
-  Farshadfar A. 1997. Methodology of Plant Breeding. Razi University Press. Kermanshah P. 610. In Persian.
-  Fortunato, F.L.G., Rêgo, E.R., Rêgo, M.M., Pereira dos Santos, C.A., Gonçalves de Carvalho. M. 2015. Heritability and genetic parameters for size-related traits in ornamental pepper (Capsicum Annuum L.). International Society for Horticultural Science, 201-206.
-  Gilmour, A., Gogel, B., Cullis, B., Welham, S. and Thompson, R., .1998. Asreml User’s Manual, VSN International. New south Wales Agriculture, Orange.
-  Gul, R., Khan, H., Bibi, M., Ain, Q.U. and Imran, B., 2013. Genetic analysis and interrelationship of yield attributing traits in Chickpea (Cicer arietinum L.). The Journal of Animal and Plant Sciences, 23: 521-526.
-  Halluer, A. R., and J. B. Miranda., 1998. Quantitative Genetic In Maize Breeding. Iowa State Univ. Press, Ames Iowa.
-  Hatziskakisi, S., Tsiripidis I., and Papageogioui, A.C., 2011. Leaf morphological variation in beech (Fagus sylvatica L.) populations in Greece and its relation to their post-glacial origin. Botanical Journal of the Linnean Society, 165: 422–436.
-  Lai, M., Dong, L., Yi, M., Sun, Sh., Zhang, Y., Fu, L., Xu, Z., Lei, L., Leng, Ch. and Zhang, l., 2017 Genetic variation, heritability and genotype × environment interactions of resin yield, growth traits and morphologic traits for Pinus elliottii at three progeny trials. Forests, 8(409): 2-16.
-  Metougui, M.L., Mokhtari, M., Maughan, P.J., Jellen, E.N. and Benlhabib, O., 2017. Morphological Variability, Heritability and Correlation Studies within an Argan Tree Population (Argania spinosa (L.) Skeels) preserved in situ. International Journal of Agriculture and Forestry, 7(2): 42-51.
-  Mckeand, SE. Li, B., Grissom, JE., Isik, F. and Jayawickrama, KJS., 2008. Genetic parameter estimates for growth traits from diallel tests of Loblolly Pine throughout the Southeastern United States. Silvae Genetica, 57(3): 101-110.
-  Mohammadi, S. A. and Prasanna B. M. 2003. Analysis of genetic diversity in crop plants-Salient statistical tools and considerations. Crop Sci, 43:1235-1248.
-  Pourmeidani, A., Khkdaman, A. and Mirzaie-Nodoushan, H., 2006. Heritability and phenotypic and genotypic correlations of traits in Haloxylon aphyllum genotypes of dry regions of Iran. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 13(3): 227-246. In Persian.
-  Resane,Y., Moshtagh, M.H. and Salehi, P. 2001. Quantitative and qualitative survey of northern forests. Proceeding of the National Conference on Northern Forest Management and Sustainable Development, Iran, Chalous, 55-79. In Persian.
-  Salehi Shanjani, P., Vettori, C., Giannini, R. and Khavari-Nejad RA., 2004. Intraspecific variation and geographic patterns of Fagus orientalis Lipsky chloroplast DNA. Silveae Genetica, 53: 193-197.
-  Salehi Shanjani, P. and Vendramin G.G., 2007. Genetic differentiation between generations of beech (Fagus orientalis Lipsky) populations in Caspian forest. Iranian journal of biology, 20(1): 50-60. In Persian.
-  Salehi Shanjani. P., Giuseppe Vendramin, G. and Calagari, M., 2011. Altitudinal genetic variations among the Fagus orientalis Lipsky populations in Iran. Iranian journal of Biotechnology, 9(1). 11-20. In Persian.
-  Salehi Shanjani, P., Asareh, MH. and Calagari, M., 2012. Genetic differentiation among the forked and monopodial beech (Fagus orientalis Lipsky) groups. Iranian journal of biology, 24(5): 752-765. In Persian.
-  Salvador, V., 2004. Drought tolerant and transplanting performance of holm oak (Quercus ilex) seedling after drought hardening in the nursery. Tree physiology, 24: 1147-1155.
-  Scotti, I., Calvo-Vialettes, L., Scotti-Saintagne, C., Citterio, M., Degen, B. and Bonal, D., 2010. Genetic variation for growth, morphological, and physiological traits in a wild population of the Neotropical shade tolerant rainforest tree Sextonia rubra (Mez) van der Werff (Lauraceae). Tree Genetics and Genomes, 6: 319-329.
-  Stojnić, S., Orlović1, S., Miljković, D., Wuehlisch, G., 2016. Intra and inter provenance variations in leaf morphometric traits in European beech (Fagus sylvatica L.). Archives of Biological Sciences, 68(4):781-788.
-  Zambrano, V.A.B., Lawson, T., Olmos, E., Fernàndez-García, N. and Borland, AM., 2014. Leaf anatomical traits, which accommodate the facultative engagement of crassulacean acid metabolism in tropical trees of the genus Clusia. Journal of Experimental Botany, 65: 3513-3523.
-  Zhong, M., J. Wang, K., Liu, R., Wu, Y., Liu, X., Wei, D. and X.Sho, 2014. Leaf morphological shift of three dominant species along altitudinal gradient in an Alpine Meadow of the Qinghai- Tibetan plateau. Polish Journal of Ecology, 62: 639–648.
-  Zolfaghari, R., Karimi Haji Pomagh, Kh. and Fayyaz, P., 2013. Evaluation of genetic variability of some morpho-physiological traits in brant’s oak (Quercus brantii Lindl.). Iranian Journal of Rangelands and Forest Plant Breeding and Genetic Research, 21: 103–118. In Persian.