بررسی تنوع ژنتیکی اکوتیپ های جاشیر Prangos ferulacea با استفاده از نشانگرهای مولکولی RAPD و ISSR

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، مهندسی کشاورزی- اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

2 نویسنده مسئول، استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، پست الکترونیک: a.izanloo@birjand.ac.ir

3 دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

چکیده

DOR:
98.1000/1735-0891.1398.27.165.54.2.1576.32
جاشیر یک از اعضاء خانواده چتریان بوده و با توجه به اهمیت و تنوع این گیاه دارویی، حفاظتی، صنعتی و علوفه ای، بررسی تنوع ژنتیکی و تعیین قرابت گونه های مختلف آن امری بسیار ضروری است. در این مطالعه، تنوع ژنتیکی 19 اکوتیپ جاشیر جمع آوری شده از مناطق مختلف ایران با استفاده از نشانگرهای ISSR و RAPD مورد بررسی قرار گرفت. تعداد پنج آغازگر ISSR و هشت آغازگر RAPD برای بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ ها مورد استفاده قرار گرفت. آغازگرهای رپید در مجموع 44 نوار قابل امتیازدهی نشان دادند که 42 نوار چندشکلی داشتند. هفت نشانگر 100 درصد چندشکلی را نشان دادند. آغازگرهای ISSR استفاده شده، در مجموع 21 نوار قابل امتیازدهی ایجاد نمودند، که 18 نوار تشکیل شده چند شکلی نشان دادند. میانگین PIC برای نشانگرهای RAPD و ISSR به ترتیب 33/0و 304/0 برآورد گردید. میانگین تنوع ژنتیکی نی (H) برای نشانگر های RAPD و ISSR به ترتیب 325/0 و 396/0 و شاخص اطلاعاتی شانون (I) برای نشانگر رپید 488/0 و برای نشانگر ISSR، 55/0 محاسبه شد. بر اساس اطلاعات به‌دست آمده از تجزیه خوشه‌ای اگرچه تنوع ژنتیکی بالایی بین اکوتیپ های مورد مطالعه وجود دارد، ولی نتایج تجزیه خوشه ای نشان داد که بین گروه های مشخص شده تنوع ژنتیکی با تنوع جغرافیایی مطابقت نداشته است. در مجموع مطالعات انجام شده بر روی اکوتیپ های جاشیر نشان داد که نشانگر مولکولی RAPDو ISSR برای بررسی تنوع ژنتیکی جاشیر مناسب بوده و توانسته دامنه وسیعی از تنوع را نشان دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-  Ahmadi, M., Modarres-Sanavy, S.A.M., Kafi, M., Sefidkon, F. and Shafaroudi, S.M., 2015. Evaluation of genetic diversity in several populations of medicinal plant Nowruzak (Salvia leriifolia) using ISSR markers. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 23(1), 1-12. (In persisn).
-  Altıntas, S., Toklu, F., Kafkas, S., Kilian, B., Brandolini, A. and Zkan, H.O., 2008. Estimating Genetic Diversity in durum and bread wheat cultivars from Turkey Using AFLP and SAMPL markers. Plant Breeding, 127, 9-14.
-  Amiri, H., 2007. Chemical composition and antibacterial activity of essential oil of Prangos ferulacea (L.) Lindl. Journal of Medicinal Plants 1, 36-41.
-  Bibak, H., Aghaabbasi, K., 2018. Assessment of genetic diversity of Zataria multiflora ecotypes by RAPD and ISSR. Scientific Journal Management System 26, 101-113.
-  Bohonak, A.J., 1999. Dispersal, gene flow, and population structure. The Quarterly Review of Biology, 74:21–45.
-  Coşkun, B., Gülşen, N., Umucalılar, H.D., 2004. The nutritive value of Prangos ferulacea. Grass and Forage Science 59, 15-19.
-  Emamghoreishi, M., Taghavi, A., Javidnia, K., 2012. The effect of aqueous and methanolic extracts of Prangos ferulacea on formalin-induced pain in mice. Journal of Jahrom University of Medical Sciences 9, 2-7. (In persisn).
-  Esfandyari, S., Farshadfar, M., Safari, H. and Shirvani, H., 2017. Genetic variability of Teucrium polium ecotypes using ISSR molecular markers. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 25(1), 135-147. (In persisn).
-  Hasani, J. and Shahmoradi, A., 2007. Autecology of Prangos ferulacea in kurdistan province. Iranian Journal of Range and Desert Research 14, 171-184.
-  Kafash Farkhad, N., Farokhi, F., Tukmacki, A., Soltani band, K., 2012. Hydro-alcoholic extract of the root of Prangos ferulacea (L.) Lindl can improve serum glucose and lipids in alloxan-induced diabetic rats. Avicenna Journal of Phytomedicine 2, 179-187.
-  Kafash-Farkhad, N., Asadi-Samani, M., Rafieian-Kopaei, M., 2013. A review on phytochemistry and pharmacological effects of Prangos ferulacea (L.) Lindl. Life Science Journal 10, 360-367.
-  Mozaffarian, V., 1996. A dictionary of Iranian plant names. Farhang Moaser press 396 p, Tehran, Iran, (In persisn).
-  Nasiri, Z., Farokhzad, A.R., Fattahi, M., 2018. Evaluation of distribution, phytochemical diversity and essential oil content of different populations of four Prangos species in north-west of Iran. Scientific Journal Management System 34, 478-491.
-  Nei, M., 1973. Analysis of gene diversity in subdivided populations. Proceedings of the National Academy of Sciences 70, 3321-3323.
-  Parveen, S., Shahzad, A., Yadav, V., 2016. Molecular Markers and Their Application in Plant Biotechnology. In: Shahzad, A., Sharma, S., Siddiqui, S.A. (Eds.), Biotechnological strategies for the conservation of medicinal and ornamental climbers. Springer International Publishing, Cham, pp. 389-413.
-  Paterson, A.H., Tanksley, S.D., Sorrells, M.E., 1991. DNA Markers in Plant Improvement. In: Sparks, D.L. (Ed.), Advances in Agronomy. Academic Press, pp. 39-90.
-  Pejman Mehr, M., Hassani, M.E., Fakhr Tabatabaii, S.M., 2009. An evaluation of genetic diversity in some populations of plack Cummin (Bunium persicum) using RAPD markers. Iranian Journal of Horticultural Science 39, 57-65. (In persisn).
-  Porebski, S., Bailey, L.G., Baum, B.R., 1997. Modification of a CTAB DNA extraction protocol for plants containing high polysaccharide and polyphenol components. Plant molecular biology reporter 15, 8-15.
-  Powell, W., Morgante M., Ander C., Hanafey M., Vogel J., Tingy S., Rafalaski A., 1996. The comparision of RFLP, RAPD, AFLP and SSR (microsatellite) marker for germplasm analysis. Molecular Breeding. 2, 225-238.
-  Razavi, S.M., Hajiboland, R., 2009. Dormancy breaking and germination of Prangos ferulacea seeds. Journal of Biosciences (EurAsian) 3, 78-83.
-  Rezaie, M., Naghavi M. R., and Maali-Amiri R., 2010. Assessment of genetic diversity in alfalfa (Medicago sativa L.) ecotypes from central and eastern regions of Iran using SSR markers. Iranian Journal of Crop Sciences, 12(4), 520-532. (In persisn).
-  Sajjadi, S., Shokoohinia, Y., Gholamzadeh, S., Behbahani, M., Fattahi, A., 2012. Antiviral evaluation of coumarins from Prangos ferulacea L.(Lindl). Research in Pharmaceutical Sciences 7(5), 783.
-  Shah-Ghobadi, H., Shabanian, N., Khadivi, A., Rahmani, M., 2018. Analysis of genetic diversity of Pistacia atlantica Desf. populations from Zagros forests using ISSR, IRAP and SCoT molecular markers. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 26(2), 177-195. (In persisn).
-  Shannon, C.E., 1948. A mathematical theory of communication. Bell system technical journal 27, 379-423.
-  Yeh, F. C., Yang R. C., Boyle T., 1999.POPGENE, the User-friendly Shareware for Population Genetic Analysis. Molecular Biology and Biotechnology Center, Unerversity of Alberta, Canada.