اثر روش‌های مختلف پرایمینگ بر بنیه و رشد گیاه‌چه بذرهای زوال یافته در سه گونه گون Astragalus spp

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، گروه زراعت، واحد شهرقدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 عضو هیات علمی مرتبه استاد موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

3 استادیار، گروه زراعت، واحد شهرقدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

DOR: 98.1000/1735-0891.1398.27.60.53.1.1575.32
 استفاده از تکنیک پرایمینگ، یک روش مؤثر برای افزایش توان جوانه­ زنی بذر گیاهان مرتعی می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر پرایمینگ بذر بر بهبود جوانه­ زنی بذرهای زوال یافته، در سه گونه گون علوفه­ ای، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور در شرایط گلخانه اجرا شد. فاکتور A شامل سه گونه از گون (Astragalus cyclophyllon ، A. siliqusus و A. homosus فاکتور B شامل دو سطح از زوال بذر، زوال طبیعی (بذرهای نگهداری شده در سردخانه فعال 4 درجه سانتی‌گراد به‌مدت 12 سال) و زوال مصنوعی (با پیری تسریع شده بذرها در دمای 40 درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 100% به‌مدت 48 ساعت) و فاکتور C شامل تیمار پرایمینگ بذر در 4 سطح شامل: اسموپرایمینگ (3/0- و 6/0- مگاپاسکال) با استفاده از پلی‌اتیلن گلایکول PEG6000، هیدروپرایمینگ (خیس کردن بذر در آب‌مقطر به‌مدت 24 ساعت) و شاهد بودند. صفات درصد جوانه­ زنی، سرعت جوانه­ زنی، بنیه گیاهچه، طول ریشه و ساقه و گیاهچه، نسبت طول ریشه به ساقه و وزن تر گیاهچه اندازه­ گیری گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرهای اصلی و متقابل فاکتورها برای بیشتر صفات از لحاظ آماری معنی‌دار بودند. در مقایسه بین گونه‌ها، میانگین صفات در گونه‌ A. siliqususنسبت به ‌دو گونه دیگر بیشتر بود. اثر متقابل پرایمینگ در زوال بذر برای بیشتر صفات معنی‌دار بود و در زوال طبیعی هیدروپرایمینگ و اسموپرایمینگ‌ 3/0- مگاپاسکال باعث افزایش 25 تا 96 درصدی میانگین کلیه صفات به‌جز طول ریشه شد. در حالی‌که در زوال مصنوعی هیدروپرایمینگ باعث افزایش 37 درصدی بنیه‌ بذر نسبت به شاهد شد. به‌طور کلی نتایج نشان داد که برای احیاء بذر گون‌های زوال یافته در بانک‌های ژن می‌توان از تکنیک­های هیدروپرایمینگ و اسموپرایمینگ‌ 3/0- مگاپاسکال به‌عنوان روشی کارآمد در بازیافت بذرهای زوال یافته گون استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها


-  Relationship between decarboxylation of glutamic acid and vigor in soybean seed. Crop Science 13: 222-226.
-  Amooaghaie, R. 2011. The effect of hydro and osmopriming on alfalfa seed germination and antioxidant defenses under salt stress. African Journal of Biotechnology 10: 6269-6275.
-  Basra, S. M. A., N. Ahmad, M. M. Khan, N. Iqbal and M. A. Cheema. 2002. Assessment of cotton seeds deterioration during accelerated ageing. Seed Sci. Technol. 31:531-540.
-  Bernal-Lugo, I., and Leopold, A.C. 1992. Changes in soluble carbohydrates during seed storage. Plant Physiol., 98:1207-1210.
-  Bittebcourt, M.L.C., Dais, D.C.F.S., Dias L.A.S. and Araujo, E.F. 2004. Effect of priming on asparagus seed germination and vigour under water and temperature stress. Seed Science and Technology, 32: 607-616.
-  Chiu, K. Y., Chen, C. L. and J. M. Sung. 2002. Effect of priming temperature on storability of primed sh-2 sweet corn seed. Crop Sci.42:1996–2003.
-  Ellis, R. H., Agrawal, P. K. and Roose, E. E. 1988. Harvesting and storage factors that affect seed quality in pea, lentil, faba bean and chickpea. R.J.­ Su(mm)erfield. (ed.) Word crops: Cool Season Food Legumes. London.
-  Esavand, H., Madaharefi, H. and Tavakolafshari, R. 2005. Investigation of dormancy and germination breaking of Astragalus siliquasus. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research 19: 67-84 (In Persian).
-  Farooq, M., Basra, S.M.A., Tabassum, R., and Afzal, I. 2006. Enhancing the performance of direct seeded fine rice by seed priming. Plant Prod. Sci. 9: 446-456.
-  Fateh, A., Majnonhosseini, N., Madah, H. and Sharifzadeh, F. 2005. Investigation of dormancy and germination braking of Astragalus tribuloides, Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research 22: 345-360 (In Persian).
-  Finch-Savage WE, Dent KC and Clark LJ. 2004. Soak conditions and temperature following sowing influence the response of maize (Zea mays L.) seeds to on-farm priming (Pre-Sowing Seed Soak). Field Crops Research. 90: 361-374.
-  Hampton, J. G., Brunton, B. J., Pemberton, G. M. and Powarth, J. S. 2004. Temperature and time variables for accelerated again vigor testing of pea seed. Seed Science and Technology.32: 261-264.
-  Harris D., Breese WA. and Kumar Rao JVDK. 2005. The improvement of crop yield in marginal environments using on farm seed priming: nodulation, nitrogen fixation, and disease resistance. Australian Journal of Agricultural Research 56: 1211-1218.
-  Hiss, A. 1990. A Study of the Germination Requirements of Astragalus agnicidus. Unpublished report presented to Andrea Pickart, Manager of Lanphere-Christenses Dunes Preserve.
-  MacDonald, M. B. 2000. Seed priming (eds. M. Black and J. D. Bewley) Sheffield Academic Press. Pp.287-325.
-  Maguire, J. D. 1962. Speed of germination-aid in selection and evaluation for seedling emergence and vigor. Crop Science 2: 176-177.
-  Marshal, A.H., and Lewis, D.N. 2004. Influence of seed storage conditions on seedling emergence, seedling growth and dry matter production of temperate forage grasses. Seed Science and Technology 32: 493-501.
-  Masoumi, A.A. 2006. Astragalus in Iran, Research Institute of Forests and Rangelands publication, Tehran, 786 P. (In Persian).
-  Michel, B.E. and Kaufmann, M.R. 1973. The Osmotic Potential of Polyethylene Glycol 6000. Plant Physiology, 51: 914-916.
-  Nascimento ,W.M. and Aragao. F.A.S. 2004. Muskmelon seed priming in relation to seed vigor. Scientia Agricola 61(1): 114-117.
-  Nawaz, J., Hussain, M., Jabbar, A., Nadeem, GA., Sajid, M., Subtain, M. and Shabbir, I. 2013. Seed Priming A Technique. International Journal of Agriculture and Crop Sciences 6(20): 1373-1381.
-  Patanè C. and Gresta, F. 2006. Germination of Astragalus hamosus and Medicago orbicularis as affected by seed-coat dormancy breaking techniques, Journal of Arid Environments, 67: 165-173.
-  Priestley, D. A. 1986. Seed aging. Cornell University Press.
-  Rincker, C. M. 1983. Germination of forage crop seeds after 20 years of subfreezing storage. Crop Science, 23: 229-231.
-  Schimtz, N., Xia, J.H. and Kermode, A.R. 2001. Dormancy of yellow cedar seeds is terminated by gibberellic acid in combination with fluridone or with osmotic priming and moist chilling. Seed Science and Technology, 29: 331-346.
-  Simic B., Popovic, S., Tucak, M., 2004. Influence of corn (Zea mays L.) inbred line seed processing on their damage. Plant, Soil and Environment 50: 157-161.
-  Soltani, A., Kamkar, B., Galeshi, S.A. and Akram Ghaderi, S.F. 1996. Effect of seed deterioration on genetic resources depletion and wheat seedling heterotrophic, journal of agricultural sciences and natural resources. 15(1): 61-75.(In Persian).
-  Tekrony, D.M. 1995. Accelerated aging. In: Van de venter, H.A. (Ed.) Seed vigor testing seminar. Copenhagen: ISTA. pp. 53-72.