تجزیه دی‌آلل برای عملکرد علوفه خشک بین برخی ارقام یونجه

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول، دانشیار، گروه اصـلاح و بیوتکنولـوژی گیاهی، دانشـکده کشـاورزی، دانشگاه ارومیه‏، ارومیه پست الکترونیک: i.bernosi@urmia.ac.ir

2 استادیار، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعـی اسـتان آذربایجـان‌غربـی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه

چکیده

DOR: 98.1000/1735-0891.1397.2.302.52.26.1578.1607

هدف از این مطالعه، ایجاد هیبرید­های جمعیتی با تلاقی­دادن پنج رقم یونجه از نواحی جغرافیایی مختلف (قره یونجه، همدانی و محلی اصفهان از ایران، الچی از ترکیه و اردوباد از آذربایجان) و بررسی میزان ترکیب‎پذیری بین آنها، با استفاده از تجزیه دی­آلل بود. یک دی­آلل یک‌طرفه در میان ارقام مورد نظر در سال 1391 اجرا شد. برای به­دست آوردن نسل F1 برای هر تلاقی دوتایی، 10 گیاه به­طور تصادفی از هر رقم انتخاب گردید. واکنش‌های هتروتیک، با ارزیابی عملکرد گیاهان حاصل از کاشت بذرهای ارقام و 10 هیبرید حاصل از دی­آلل یک‌طرفه آنها طی دو سال (1393 و 1394) با سه چین در هر سال تعیین شد. تغییرات عملکرد علوفه در میان تلاقی­ها عمدتاً به اثرات ترکیب­پذیری عمومی (GCA) نسبت داده شد. به‎هر­حال اثرات ترکیب­پذیری خصوصی (SCA) نیز معنی­دار بود. دامنه هتروزیس نسبت به میانگین والدین (MPH) از 1/7% در هیبرید الچی × همدانی تا 9/9-% در هیبرید قره یونجه × محلی اصفهان و هتروزیس والد برتر (HPH) از 4/3% در هیبرید الچی × همدانی تا  7/16-% در هیبرید قره یونجه × محلی اصفهان بود. رقم الچی می­تواند به‎عنوان عضوی از یک گروه هتروتیک بالقوه برای ارقام سازگار با منطقه (قره یونجه و همدانی) در نظر گرفته شود.

کلیدواژه‌ها


-  Al Lawati, A. H., Pierce, C. A., Murray, L. W. and Ray, I. M.,  2010. Combining ability and heterosis for forage yield among elite alfalfa core collection accessions with different fall dormancy responses. Crop Science, 50:150–158.
-  Bhandari, H.S., Pierce, C.A., Murray, L.W. and Ray, I.M. 2007. Combining abilities and heterosis for forage yield among high-yielding accessions of the alfalfa core collection. Crop Science, 47:665–673.
-  Bouton, J.H. 2001. Alfalfa. In: Arnaldo Machado Camargo Filho ed. Grassland Ecosystems: an Outlook into the 21st Century. Proceeding of the XIX Grassland Congress, Sao Paulo, Brasil, 11–21 February 2001. Brazilian Society of Animal Husbandry, 545–547.
-  Brummer, E.C. 1999. Capturing heterosis in forage crop cultivar development. Crop Science, 33: 943–954.
-  Dudley, J.W., Busbice, T.H. and Levings, C.S., 1969. Estimates of genetic variance in Cherokee alfalfa (Medicago sativa L.). Crop Science, 9:228–231.
-  Gardner, C.O. and Eberhart, S.A., 1966. Analysis and interpretation of the variety cross diallel and related population. Biometrics, 22:439–452.
-  Groose, R.W., Kojis, W.P. and Bingham, E.T., 1988. Combining ability differences between isogenic diploid and tetraploid alfalfa. Crop Science, 28:7–10.
-  Groose, R.W., Talbert, L.E., Kojis, W.R. and Bingham, E.T., 1989. Progressive heterosis in autotetraploid alfalfa: studies using two types of inbreds. Crop Science, 29:1173–1177.
-  Hallauer, A.R. and Miranda, J.B., 1988. Quantitative genetics in maize breeding. 2nd ed. Iowa State Univ. Press, Ames.
-  Hill, R.R. Jr. 1983. Heterosis in population crosses of alfalfa. Crop Science, 23:48–50.
-  Levings, C.S., and Dudley, J.W., 1963. Evaluation of certain mating designs for estimation of genetic variance in autotetraploid alfalfa. Crop Science, 3:532–535.
-  Madrill, C.M., Pierce, C.A. and Ray, I.M., 2008. Heterosis among hybrids derived from genetically improved and unimproved alfalfa germplasm. Crop Science, 48:1787–1792.
-  Milić, D., Katić, S., Mikić, A. and Karagić, D., 2010. Heterotic response from a diallel analysis between cultivars of different geographic origin. In: Huyghe C, ed. Sustainable Use of genetic Diversity in Forage and Turf Breeding. Springer, New York: 551-556.
-  Murray, L.W., Ray, I.M., Dong, H. and Segovia-Lerma, A., 2003. Clarification and reevaluation of population base diallel analyses: Gardner and Eberhart analyses II and III revisited. Crop Science, 43:1930–1937.
-  Monteros, M.J., Han, Y. and Brummer, E.C., 2014. Alfalfa. pp: 187-219. In: Cai, H., Yamada, T. and Kole, C. (ed.). Genetics, Genomics and Breeding Forage Crops. CRC Publishers, Boca Raton London New York.
-  Riday, H. and Brummer, E.C. 2002. Forage yield heterosis in alfalfa. Crop Science, 42:713–723.
-  Riday, H., Brummer, E.C. and Moore, K. 2002. Heterosis of forage quality in alfalfa. Crop Science, 42:1088–1093.
-  Sakiroglu, M. and Brummer, E.C., 2007. Little heterosis between alfalfa populations derived from the Midwestern and Southwestern United States. Crop Science, 47:2364–2371.
-  Segovia-Lerma, A., Murray, L.W., Townsend, M.S. and Ray, I.M., 2004. Population-based diallel analyses among nine historically recognized alfalfa germplasms. Theoretical and  Applied Genetics, 109:1568–1575.
-  Veronesi, F., Brummer, E.C. and Huyghe, C., 2010. Alfalfa. In Boller, B., U.K. Posselt, and F. Veronesi. (eds). Fodder crops and amenity grasses. Series: handbook of plant breeding. Vol 5. Springer, New York, pp 395–437.
-  Zhang, Y., Kang, M.S. and Lamkey, R.R., 2005. DIALLEL-SAS05: a comprehensive program for Griffing’s and Gardner Eberhart analyses. Agronomy Journal, 97:1097–1106.