ارزیابی الگوی بیان ژن‌های NAC2، MYB و CBF14 ژنوتیپ‏‌های حساس و مقاوم به شوری در آژیلوپس(Aegilops)

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی، گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت

2 نویسنده مسئول مکاتبات، دانشیار، گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت پست الکترونیک:ali_aalami@guilan.ac.ir

3 استادیار، گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت

4 استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت

چکیده

DOR: 98.1000/1735-0891.1397.2.244.52.26.1575.41

تنش شوری یکی از اصلی‎ترین عوامل محیطی است که تولید و توزیع جغرافیایی گیاهان را در سراسر جهان محدود می‏کند. آژیلوپس یک جنس وحشی از خانواده گندمیان است که دارای ژن‌های مفید همانند تحمل به تنش‎های محیطی می‎باشد. در این آزمایش ژنوتیپ 575 از گونه Aegilops cylindrica به‎عنوان مقاوم و ژنوتیپ 675 از گونه Aegilops crassa به‎عنوان حساس که بر پایه آزمایش‌های پیشین در تنش شوری شناسایی شده بودند، استفاده شد. پس از جوانه‌زنی بذر‌ها، گیاهچه‎ها در شرایط کنترل شده نوری و دمایی به‎محیط ماسه منتقل و آبیاری در دو شرایط نرمال و تنش شوری 200 میلی مولار با محلول هوگلند انجام گردید. نمونه‌برداری از بافت برگ در زمان‌های صفر، شش، 24، 48 و 72 ساعت پس از تیمار شوری انجام شد. پس از استخراج RNA و ساخت cDNA صحت آن‌ با 18S rRNA تأیید و بیان ژن‎های سه عوامل رونویسی CBF14، NAC2 و MYB از طریق Real Time-PCR بررسی شد. نتایج نشان داد که فاکتورهای رونویسی NAC2  و CBF14 48 ساعت پس از اعمال تنش شوری بالاترین میزان بیان را داشتند، ولی ژن MYB بیشترین بیان را 24 ساعت پس از اعمال تنش داشت. در مجموع بیان ژن‌های CBF14، NAC2 و MYBدر ژنوتیپ متحمل 575 در مقایسه با ژنوتیپ 675 در تمامی ساعات بیان نسبی بیشتری داشت. این نتایج نشان می‎دهد که سه ژن فوق نقش کلیدی و مهمی در اعطای تحمل به‎ تنش شوری در ژنوتیپ متحمل دارند، بنابراین با توجه به‎قرابت ژنتیکی بالای آژیلوپس و گندم می‎توانند پس از آزمایش‎های تکمیلی به‎عنوان ژن‎های کاندیدا برای استفاده در برنامه‎های به‌نژادی گندم به‎کار روند.

کلیدواژه‌ها


-Aida, M., Ishida, T., Fukaki, H., Fujisawa, H. and Tasaka, M., 1997. Genes involved in organ separation in Arabidopsis: an analysis of the cup-shaped cotyledon mutant. Plant Cell, 9: 841-857.
Bevilacqua, C.B., Basu, S., Pereira, A., Tseng, T.M., Zimmer, P.D. and Burgos, N.R., 2015. Analysis of stress-responsive gene expression in cultivated and weedy rice differing in cold stress tolerance. Public Library of Science One, 10: 100-132.
 -Chen, Y., Yang, X. and He,K., 2006. The MYB transcription factor superfamily of Arabidopsis: expression analysis and phylogenetic comparison with the rice MYB family. Plant Molecular Biology, 60: 107-124.
- De Leonardis, A.M., Marone, D., Mazzucotelli, E., Neffar, F., Rizza, F., Di Fonzo, N., Cattivelli, L. and Mastrangelo, A.M., 2007. Durum wheat genes up-regulated in the early phases of cold stress are modulated by drought in a developmental and genotype dependent manner. Plant science, 172: 1005-1016.
- Dubos, C., Stracke, R., Grotewold, E., Weisshaar, B., Martin, C. and Lepiniec, L., 2010. MYB transcription factors in Arabidopsis. Trends Plant Science, 15: 573-581.
- FAO. 2005. Global Forest Resources Assessment 2005. Progress towards sustainable forest management. Vol. 147 of FAO Forestry Paper. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome.
-Gilmour, S.J., Fowler, S.G. and Thomashow, M.F., 2004. Arabidopsis transcriptional activators CBF1, CBF2, and CBF3 have matching functional activities. Plant Molecular Biology, 54 (5):767-781.
 -Hoagland, D.R. and Arnon, D.I., 1950. The water-culture method for growing plants without soil. Berkeley, Calif. University of California, College of Agriculture, Agricultural Experiment Station.
Huang, Q., Wang, Y., Li, B., Chang, J., Chen, M., Li, K., Yang, G. and He, G. 2015. TaNAC29, a NAC transcription factor from wheat, enhances salt and drought tolerance in transgenic Arabidopsis. BMC Plant Biology, 15: 268.
- Jaglo, K.R., Kleff, S., Amundsen, K.L., Zhang, X., Haake, V., Zhang, J.Z., Deits, T. and Thomashow, M.F., 2001. Components of the Arabidopsis C-repeat/dehydration-responsive element binding factor cold-response pathway are conserved in brassica napus and other plant species. Plant Physiology, 127: 910-917.
-Jain, M., Nijhawan, A., Tyagi, A.K. and Khurana, J.P., 2006. Validation of hous-keeping genes as internal control for studying gene expression in rice by quatitiative real-time PCR. Biochemical and Biophysical Research Communications, 345: 646-651.
-Jan, A.U., Hadi, F., Midrar, U.,  Ayaz, A. and Khaista, R., 2017. Role of CBF/DREB Gene expression in abiotic stress tolerance. International Journal of Horticulture and Agriculture, 2 :1-12.
-Jensen, M.K., Kjaersgaard, T., Nielsen, M.M., Galberg, P., Petersen, K., O’Shea, C. and  Skriver, K., 2010. The Arabidopsis thaliana NAC transcription factor family: Structure-function relationships and determinants of ANAC019 stress signalling. Biochem Journal, 426: 183-196.
- Jiang, J., Friebe, B. and Gill, B.S., 1993. Recent advances in alien gene transfer in wheat. Euphytica, 73: 199-212.
- Jung, C. Seo, J.S., Han, S.W., Koo, Y.J., Kim, C.H., Song, S.I., Nahm, B.H., Choi, Y.D. and Cheong, J.J., 2008. Overexpression of AtMYB44 enhances stomatal closure to confer abiotic stress tolerance in transgenic Arabidopsis. Plant Physiology, 146: 623-635.
-Kafi, M.B., Kamkar, A.M. and Damghani, M., 2003. Crop responses to growth environment. Ferdowsi University Publishers, Mashhad, 297p (in Persion).
-Lee, T.G., Jang, C.S., Kim, J.Y., Kim, D.S., Park, J.H., Kim, D.Y. and Seo, Y.W., 2007. A Myb transcription factor (TaMyb1) from wheat roots is expressed during hypoxia: roles in response to the oxygen concentration in root environment and abiotic stresses. Physiologia Plantarum, 129: 375-385.
- Livak, K.J. and Schmittgen, T.D., 2001. Analysis of relative gene expression data using Real-Time Quantitative PCR and the 2< sup>− ΔΔCT Method. Methods, 25 :402-408.
Luo, M.C., Gu, Y.Q., Puiu, D., Wang, H., Twardziok, S.O., Deal, K.R., Huo, N., Zhu, T., Wang, L., Wang, Y., McGuire, P.E., Liu, S., Long, H., Ramasamy, R.K., Rodriguez, J.C., Van Sonny, L., Yuan, L., Wang, Z., Xia, Z., Xiao, L., Anderson, O.D., Ouyang, S., Liang, Y., Zimin, A. V., Pertea, G., Qi, P., Bennetzen, J.L., Dai, X., Dawson, M.W., Müller, H.G., Kugler, K., Rivarola-Duarte, L., Spannagl, M., Mayer, K.F.X., Lu, F.H., Bevan, M.W., Leroy, P., Li, P., You, F.M., Sun, Q., Liu, Z., Lyons, E., Wicker, T., Salzberg, S.L., Devos, K.M. and Dvoák, J., 2017. Genome sequence of the progenitor of the wheat D genome Aegilops tauschii. Nature, 551: 498–502.
- Ma, Q., Dai, X., Xu, Y., Guo, J., Liu, Y., Chen, N., Xiao, J., Zhang, D., Xu, Z., Zhang, X. and Chong, K., 2009. Enhanced tolerance to chilling stress in OsMYB3R-2 transgenic rice is mediated by alteration in cell cycle and ectopic expression of stress genes. Plant Physiology, 150: 244-256.
-Mahmoudi, A., Aalami, A., Hasani, H., Esfehani, M. and Shirzadiyan, R., 2014. Evaluation of physiological and morphological traits of some Aegilops genotypes under stress conditions. 1st International and 13th Iranian Crop Science Congress 3rd Iraninan Seed Science 26-28 August. 2014.
- Mao, X., Zhang, Qian, H., Li, X., Zhao, A.G. and Jing, R., 2012. TaNAC2, a NAC-type wheat transcription factor conferring enhanced multiple abiotic stress tolerances in Arabidopsis. Journal of Experimental Botany, 462:1-14.
-Marozsán-Tóth, Z., Vashegyi, I., Galiba, G. and Tóth, B., 2015. The cold response of CBF genes in barley is regulated by distinct signaling mechanisms. Journal of Plant Physiology, 181: 42–49.
- Masoomi-Aladizgeh, F., Aalami, A., Esfehani, M., Aghaei, M.J. and Mozaffari, K., 2015. Identification of CBF14 and NAC2 Genes in Aegilops tauschii Associated with Resistance to Freezing Stress. Applied Biochemistry and Biotechnology 176: 1059-1070.
-Mohseni, S., Che, H., Djillali, Z., Dumont, E., Nankeu, J. and Danyluk, J., 2012. Wheat CBF gene family: identification of polymorphisms in the CBF coding sequence. Genome, 55: 865–881.
Nakashima, K., Takasaki, H., Mizoi, J., Shinozaki, K. and Yamaguchi-shinozaki, K., 2012. NAC transcription factors in plant abiotic stress responses. Biochimica et Biophysica Acta, 1819: 97-103.
-Ohnishi, T., Sugahara, S., Yamada, T., Kikuchi, K., Yoshiba, Y., Hirano, H.Y. and Tsutsumi, N., 2005. OsNAC6, a member of the NAC gene family, is induced by various stresses in rice. Genes Genet. Syst., 80: 135-s139.
-Ohme-Takagi, M. and Shinshi, H., 1995. Ethylene-inducible DNA binding proteins that interact with an ethylene-responsive element. Plant Cell, 7:173–182.
-Puranik, S., Sahu, P.P., Srivastava, P.S. and Prasad, M., 2012. NAC proteins: regulation and role in stress tolerance. Trends in Plant Science, 17: 369-381.
-Rahaie, M., Gomarian, M., Alizadeh, H., Malboobi, M.A. and Naghavi, M.R., 2011. The expression analysis of transcription factors under long term salt stress in tolerant and susceptible wheat (Triticum aestivum L.) genotypes using Reverse Northern Blot. Iranian Journal of Crop Science, 3(51): 580-595. (in Persian)
-Schneider, A., Molnar, I. and Mornar-Lang, M., 2008. utilisation of Aegilops (goatgrass) species to widen the genetic diversity of cultivated wheat. Euphytica, 163: 1-19.
-Unfried, I., Stocker, U. and Gruendler, P., 1989. Nucleotide sequence of the 18S rRNA gene from Arabidopsis thaliana Co10. Nucleic Acids Research, 17: 7513.          
-Wu, H., Ni, Z., Yao, Y., Guo, G. and Sun, Q., 2008. Cloning and expression profiles of 15 genes encoding WRKY transcription factor in wheat (Triticum aestivem L.). Progress in Natural Science, 18: 697-705.
-Yamaguchi-Shinozaki, K. and Shinozaki, K., 2005. Organization of cis-acting regulatory elements in osmotic-and cold-stress-responsive promoters. Trends in Plant Science, 10: 88-94.
-Yang, A., Dai, X., and Zhang, W.H. 2012. A R2R3-type MYB gene, OsMYB2, is involved in salt, cold, and dehydration tolerance in rice. Journal Experimental Botany, 63: 2541-2556.
-Zhang, L., Zhao, G., Jia, J., Liu, X. and Kong, X., 2012. Molecular characterization of 60 isolated wheat MYB genes and analysis of their expression during abiotic stress. Journal Experimental Botany, 63: 203-214.