استفاده از روش کشت جنین در شکستن خواب بذر راش Lipsky Fagus orientalis

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

چکیده

راش (Fagus orientalis Lipsky)، از گونه‌های گیاهی درختی تولید چوب در جنگلهای هیرکانی شمال ایران است، به‌منظور افزایش جوانه‌زنی بذرها و تولید نهال در این گونه، روش کشت درون شیشه‌ای جنین مورد استفاده قرار گرفت. قبل از جوانه‌زنی بذرها تحت تیمار سرمای چهار هفته‌ای (4 درجه سانتیگراد به‌عنوان تیمار استرافیکاشن سرما) و تیمار بدون اعمال سرما (کنترل) مورد ضدعفونی سطحی قرار گرفت. جنین‌ها از بذرهای ضدعفونی شده پس از حذف لایه اندوکارپ ایزوله و جهت جوانه‌زنی به محیطهای کشت(MS, Half - MS) منتقل شد، نتایج بدست آمده نشان داد که اختلاف معنی‌داری بین تیمار سرما 4 درجه سانتیگراد و تیمار بدون سرما (شاهد) برای درصد جوانه‌زنی جنین در سطح 5% وجود ندارد
(33/72% و 5/77% به‌ترتیب). بنابراین حذف لایه اندوکارپ و کشت جنین بدون اعمال تیمار سرما قادر به حذف دوره طولانی خواب بذر در این گونه می‌باشد.
نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها روی عناصر غذایی در جوانه‌زنی جنین نشان داد که اختلاف معنی‌داری در سطح 5 % بین محیطهای کشت وجود ندارد. مقدار جوانه‌زنی در محیط کشت پایه MS و Half-MS به‌ترتیب 78/37 و 72/72% می‌باشد. گیاهچه‌های حاصل پس از ظهور اولین برگها به ارتفاع 8 الی 10 سانتیمتری و ظهور ریشه جهت انجام سازگاری تدریجی به خاک داخل گلدان منتقل شده‌اند.

کلیدواژه‌ها


1- Baskin, C. C. and Baskin, J, M, 1998. Seeds: Ecology, Biogeography, and Evolution of dormancy and gerimination. Academic press, USA.
2- Beweley, J. D. and Black, M. 1994. Seeds: physiology of development and germination.Plenum Press, USA.
3- Bianco, J., Garello, G. and Le Page-Degivry, M.T. 1994. Release of dormancy in Sunflower embryos by dry storage: involvement of gibberellins and abscisic acid. Seed Science research4: 57-62.
4- Derkx, M.P.M and Joustra, M. K. 1997. Dormancy breaking and Short-term storage of pretreated Fagus sylvatica Seeds. In:Ellis, R. H., Black, M., Murdoch A. J., Hong, T.D.(eds.) Basic and applied  aspects of seed biology. Current plant science  and  Biotechnology in Agriculture  No. 30: Kluwer Academic Publishers, 269-278.
5- El-Antably, H.M.M. 1976. Changes in auxin, germination inhibitors, gibberellins and cytokinins during the breaking of seed dormancy in Fagus  sylvatica. Biochemie und physiologie der pflanzen,170:51-58.
6- Gomory, D., vysny, J.and Paule, L. 1995. Genetic differentiation of population in the transition zone between Fagus sylvatica L. and Fagus orientalis Lipsky. In: Madsen, S.F. (ed.)Genetic and Silviculture  of beech.Proceedings from the 5th beech Symposium  of the IUFRO Project Group P.1.10-00, 19-24 September 1994. Mogenstrup. Forskningsserien n 11-1995, Danish Forest and Landscape Research Institue, Horsholm, Denmark, 238-241.
7- Muller, C. and Bonnet-masimbert, M. 1982. Long term storage of beechnuts: results of large scale trials. In: wang, B.S.P., Pitel, J.A., (eds.) Proceedings international Symposium on Forest seed storage: 23-27 Sep. 1980, Cannadian Forestry Service Publication, 178-183.
8- Muller, C. and Bonnet-masimbert, M. 1989. Breaking dormancy before storage: an Improvement to Processing of beechnuts (Fagus  sylvatica L.). Seed science and technology. 17:15-26.
9- Muller, C., Laroppe, E. & Bonnet-masimbert, M. 1999. Further developments in the redrying and storage of prechilled beechnuts (Fagus  sylvatica L.): effects of seed moisture content and prechilling duration. Annals of forest science. 56: 49-57.
10- Murthy, U. M. N. and Sun, W.Q. 2000. Protein modification by Amadori and maillard reaction during seed storage: roles of sugar hydrolysis and lipid peroxidation. Journal of experimental botany. 51: 1221-1228.
11- Shen, T.Y. and Oden, P.C. 2002. Relationships between seed vigour and fumarase activity in Picea abies, Pinus contorta, Betula pendula and Fagus sylvatica. Seed science and technology 30:177-186.
12- Suszka, B., Muller, C. & Bonnet-Masimbert, M. 1996. Seeds of Forest  Broadleaves- From Harvest to Sowing (translated by Gordon, A.) INRA Edition, France.
13- Thomsen, K. A. 1997. The effect of harvest time and drying on dormancy and storrability in beechnuts  In: Ellis, R. H., Black, M., Murdoch A. J., Hong, T.D.(eds) Basic and  applied aspests of seed  biology. Currentplant  Science and Biotechnology in Agriculture No. 30: Kluwer Academic Publishers, 45-51.