اثر سرما بر برخی از ویژگیهای فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی ژنوتیپهایی از یونجه یکساله Medicago spp.

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

عضو هیات علمی

چکیده

رویش یونجه‌های یکساله در بیشتر مناطق ایران، ما را بر آن داشت که اثر دما را بر رشد رویشی یونجه یکساله مطالعه نماییم. این پژوهش در قالب طرح کرتهای خرد شده که عامل اصلی آن دما (صفر، 5، 10، 15 و 20 درجه سانتیگراد و گلخانه معمولی با دمای 18 الی 25 درجه سانتیگراد) و نه ژنوتیپ از 5 گونهM. trancatula, M. orbicularis M. radiata, M. rigidula, M. polymorpha به‌عنوان عامل فرعی در محیط کنترل شده (اتاقکهای رشد) و در شرایط آب کشت انجام شد.
ارتفاع بوته، وزن اندام هوایی (علوفه)، طول ریشه و وزن خشک ریشه در دماهای متفاوت و ژنوتیپهای مختلف کاملاً متفاوت بود. اثر متقابل دما و ژنوتیپ برای تمامی صفات به جز ارتفاع بوته معنی‌دار (01/0p<) بود. در محدوده دماهای مورد آزمایش صفات مذکور نسبت به سرما حساستر و  M. rigidulaمقاومترین گونه شناخته شد. 15 روز پس از اعمال تیمار دمایی اختلاف معنی‌داری از نظر توان بالقوه آبی بین ژنوتیپها و تیمارهای دمایی نشان داده نشد. وجود گونه‌های یونجه یکساله در بیشتر نقاط ایران و تنوع ژنتیکی درون و بین گونه‌ای آنها که نتایج این پژوهش نیز مؤیدآن است، نویددهنده امکان اصلاح و ایجاد واریته‌های مناسب برای شرایط متنوع اقلیمی ایران است.

کلیدواژه‌ها


1- خلیلی،ق 1370.اثر مقادیر مختلف میزان بذر و کود ازته بر عملکرد و برخی خصوصیات کمی و کیفی یونجه یکساله کولتیوار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد زراعت،دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس.
2- حیدری‌شریف‌آباد، ح. و ترک‌نژاد، ا.، 1379. یونجه‌های یکساله (کلیات). مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع.
3- سمیعی، م.، 1354. تناوب کاشت نباتات علوفه‌ای-غلات دیم در استرالیا. سازمان تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر.
4- سندگل، ع. و ملک پور، ب.، 1373. مروری بر تحقیقات انجام شده و در حال اجرا در رابطه با یونجه‌های یکساله در ایران. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، 22 صفحه.
5- سرداری، م. ‌و اطمینان، پ.، 1368. زراعت یونجه، انتشارات ترویج کشاورزی.
6- کریمی، ه.، 1375. زراعت و اصلاح گیاهان علوفه‌ای. انتشارات دانشگاه تهران.
7- کوچکی، ع.، 1364. زراعت در مناطق خشک، انتشارات فرهنگی آستان قدس رضوی، مشهد.202 صفحه.
8- Bula, G., and Mortenson W.P. 1956. Approved practices in forage and feed production, 17-44.
9- Cocks, P.S. 1992. Plant attributes leading to persistence in grazed annul medics (Medicago spp.). growing in rotation with wheat. Aust. J.Agric. Res.,43:1559-1570.
10- Cooper, P. J. M., Gregory, P. y. Tully, D. and Harris, H. C. 1987. Improving water use efficiency of annual crops in the rain fed farming systems of west Asia and north Africa Experimental Agriculture 23: 113- 158.
11- Graham, D., and Patterson ,B. D. 1982. Responses of olants to low, nonfreezing tempreture; Proteins, Metabolism, and acclimation. Annu, Rev. Plant Physiol, 33: 347-372.
12- Hanson, C. H. and Barnes, D. K. 1973. Alf alfa, In M. E. Heath, D. S. Metcalfe and R. F. Barnes (eds.). Forages, The science of Grassland Asgriculture. The lowast. Univ. Press, Ames, Iowa, pp. 136-137.
13- Lesins, K. and Lesins, I. 1979. Genus Medicago (Leguminosae). Ataxogenetic study. Junk, The hague netherlond.
14- Matyla, E., Long, V.and Tapiopalva, E.1995.Role of AbseisicAcid in drought induced freezing tolerance. cold acclimation and accumulation of LT 178 and RAB 18.protein in Arabidopsis. Plant Physoil. 107:141-148.
15- Puckridge, D.W. and French ,R.J.1983.The annual legum pasture in cereal. Lay farming system of southern Australia:a review,Agriculture Ecosystem and Environment .9:29-67.
16- Reching, S. V. and Brachet, J. (1688) Exp. cell Res. 21:303-315. SAS 1998:The statistical Analysis system for windows. V.6.12.
17- Shrestha, L.s. 1995. Manganing alfalfa and berseem clover for forage and plowdown nitrogen in barley rotations Agron. J. 87: 1176-1181.
18- Walther, G. 1959: Luzerne. 6 Auflage. Varlage Gerhaved Routentberg. S.83.