مطالعه کشت بافت و اندام‌زایی در گیاه دارویی Salvia nemorosa

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد واحد تهران شمال، دانشکده علوم پایه

2 دانشگاه آزاد واحد تهران شمال، دانشکده علوم پایه، گروه زیست شناسی

چکیده

گیاه Salvia nemorosa از خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است که دارای مصارف خوراکی، دارویی و زینتی می‌باشد. با توجه به عدم وجود اطلاعاتی در مورد کشت بافت این گیاه، کشت بافت و اندام S. nemorosa جهت ریزازدیادی آن بر روی محیط کشت مناسب صورت گرفت. کشت در شیشه این گیاه در محیط کشت MS با مقادیر مختلف هورمونی انجام شد. قطعات ریشه، محور زیر لپه، برگ و مریستم رأسی از دانه‌رست‌های سترون رشد یافته در محیط کشت MS فاقد هورمون، به عنوان جداکشت مورد استفاده قرار گرفت. جداکشت‌های برگ و مریستم رأسی در محیط کشت MS حاوی  NAA و 2ip ، کالهای متراکم و سبز رنگ تشکیل دادند و بعد اندام‌زایی (تشکیل برگ و ریشه) کردند. محیط کشت MS دارایIBA  وKin  تنها بر روی جداکشت‌های برگی مناسب بوده و قطعات کشت شده پس از کال‌زایی، اندام‌های برگی بوجود آوردند. درمحیط کشت MS دارایNAA  و 6-BAP  جداکشت‌های مریستم رأسی پس از کال‌زایی اندام‌های برگ و ساقه را تولید کردند و با واکشت نمونه‌ها در محیط کشت تازه، تشکیل گیاه کامل صورت گرفت. این محیط کشت هورمون‌دار بهترین محیط برای گیاه S. nemorosa نسبت به دو محیط کشت دیگر محسوب شد. در محیط کشت MS دارایNAA  و2ip 5 محور زیر لپه کالهای زرد رنگ تولید نموده ولی جداکشت‌های ریشه‌ای بدون تولید کال باقی ماندند. در محیط کشت MS دارایIBA  وKin  جداکشت‌های محور زیر لپه، کالهای زرد رنگ و جداکشت‌های ریشه‌ای با تولید کالهای سبز رنگ بدون تغییر در محیط باقی ماندند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ابراهیمی، م.، 1375. رویان‌زایی در گیاه نعناع و تعیین مقدار منتول در نمونه های کشت آزمایشگاهی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم.
چلبیان، ف.، نوروزی، ح.، موسوی، س.، س.، 1382. بررسی اثرات ضد میکروبی اسانس 7 گونه گیاهی از تیره های مختلف بر روی برخی از باکتری های بیماریزا. فصلنامه گیاهان دارویی، سال دوم، شماره هفتم، صفحه 37-41.
زرگری، ع.، .1372 گیاهان دارویی، جلد چهارم، چاپ پنجم، انتشارات دانشگاه تهران، 71-59.
 قهرمان، ع.، 1365. فلوررنگی ایران شماره 1599، انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع.
 قهرمان، ع.، 1365. کروموفیتهای ایران جلد سوم، مرکز نشر دانشگاهی تهران، 790-768.
مؤلف کمیته تدوین فارماکوپه گیاهی 1381، فارماکوپه گیاهی ایران، طرح پژوهشی 14088، مجری طرح دکتر نصرا... قاسمی ده کردی، ناشر وزارت درمان، بهداشت و آموزش پزشکی، معاونت غذا و دارو.
مجد، ا.، 1381، جزوه کشت بافت و سلول گیاهی، دانشگاه آزاد واحد تهران شمال.
مهرابیان، ص.، ملاباشی، ز. و مجد، ا.، 1375. بررسی اثر ضد میکروبی 3 و نه از گیاهان تیره نعناعیان (کاکوتی، مریم گلی، نعنا) در 15سویه باکتری بیماری‌زای روده‌ای و عامل مسمومیت غذا، نشریه علوم دانشگاه تربیت معلم جلد هشتم،  شماره 1 و 2 و 3 و4 صفحه 11ـ1.
Bhaumik, C. and Datta P.C., 1989. Development of Japanese mint tissue culture method Indian perfumer. 33-3:165-168.
Calvo, M.C. and Segura, J., 1988. In vitro morphogenesis from explants of Lavandula lotiofolia and L. stoechas seedling . Scientia Horticulturae . 36:1-2, 157-163
Calvo , M.C. and Segura, J., 1988. In vitro propagation of lavandular Hortscience 24:2, 375-376.
 Newall, C., Anderson, L.A. and Philipson, J.D., 1996. Herbal Medicines :231-232.
Ozdemir, C. and Senel, G., 1999 The morphological, anatomical and karyological properties of Salvia sclarea L.Tr.j. of Botany, 23 : 7-18 .
Hirata T., Murakami, S., Ogihara, k. and Suga, T., 1990. Volatile Monoterpenoid Constituents of the plants of Mentha spicata produced by shoot tip culture  phytochemistry . 29: 2, 493_495.
Bolta, I., Dea Bari, E., Bohanec, B. and Andrenek, S., 2000. Apreliminary investigation of ursolic acid (UA) in cell suspension culture of Salvia officinalis. Plant Cell, Tissue and Organ Culture Journal. 62 (1): 57-63
Information Bulletin, April 2003. U.S. Department of Justice, Salvia divinurum , Product No.2003-L0424-003.
Kandemir, N., 2003. The morphological, anatomical and karyological properties of endemic Salvia hypargeia Fish & May. (lamiaceae) in turkey, Department of biology, factuly of art and sciences, Ondakuz May university, Amasya, Turkey, Pak .J .Bot ., 35(2) : 219-236.
Nabila, S.K., Fawazia, M.J., Naser, A.R. and Rida, A.S., 2003. Growth and rosmarnicacid (RA) accumulation in callus, cell suspension, and root cultures of wild Salvia fruticosa. Plant Cell, Tissue and Organ Culture Journal 73(2):117-121.
Oliphent, J.L., 1987. Micro propagation of Lavandula species. Combined Proceeding, International plant propoators Society. 37, 158-160.
Panizza, M., and Tognoni, F.,. 1988. Clonal, propagation, callus formation and plant vegeneration of Lavandulin. Scientia Horticulturae.37: 1-2, 157-163.
Quazi , M.H.,1980 .In vitro multiplication of Lavandula spp., Annals of Botany 45:3, 361-362 .
Rodov, Vs. and Dovidova, O.A., 1987. The propagation  of mint by meristem culture. Trudy-Efiromaslichnydh- kul`ture. 18, 78-83.
Sato, H., Enomoto, S., Oka, S .and Hasomik, I.Y., 1993. Plant regeneration from protoplast of peppermint (Mentha piperata). Plant Cell Reports, 12:10, 546-550.
Van Eck, J.M. and Kitto, S.L., 1990. Callus Initiation and Regeneration in menthe. Hort Science. 25:7, 804-806.