بررسی تحمل شوری چهار گونهAtriplex در شرایط اکولوژیکی زاهدان

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه زابل، دانشکده کشاورزی، صندوق پستی: 513-98615

2 دانشگاه آزاد اسلامی‌بیرجند

چکیده

در این پژوهش سازگاری گونه‌های مختلف Atriplex به شوریهای متفاوت در حومه شهر زاهدان در سال1382 مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کرتهای خرد شده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار به اجرا در آمد. عامل اصلی شامل سه سطح شوری 14، 12 و 9 دسی زیمنس برمتر و عامل فرعی گونه‌های مختلف Atriplex شامل A. lentiformis، A. cansecens، A. verruciferaوA. leucoclada بود. برای تعیین کیفیت علوفه از معیارهای درصد پروتئین، خاکستر، سدیم، پتاسیم، کلر، کلسیم و منیزیم استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس و عملکرد محصول (اندام هوایی) و تجزیه آزمایشگاهی نشان داد که بیشترین عملکرد ماده خشک در بوته به گونه A. leucoclada(29/126 گرم در هربوته) تعلق داشت. همچنین حداکثر درصد پروتئین (82/3)، پتاسیم (991/1) و کلر(157/6) در گونه A. cansecensمشاهده گردید. بیشترین میزان خاکستر(Ash) (172/29%)، درصدسدیم(052/6) و درصد منیزیم (402/1) را رقمA. verrucifera  دارا بود. حداکثر  درصد کلسیم (517/0) در گونهA. lentiformis  مشاهده گردید. از میان گونه‌های فوق احتمالا گونه A. leucoclada بیشترین تحمل را در مقابل تنش شوریدر شرایط آب و هوایی زاهدان نشان داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


احمدی رکن آبادی، م.، جعفری، م.، باغستانی، ن. و قنادها، م. 1377. اثرات جذب و تجمع املاح آب و خاک در خشکیدگی آتریپلکس‌های دشت منطقه کویر چاه افضل (اردکان یزد). مجله پژوهش و سازندگی، شماره 46.
اداره کل هواشناسی استان سیستان و بلوچستان. 1383. آمار اقلیم ( بارندگی، دما و .....)
خدابنده، ن. 1371. غلات. انتشارات دانشگاه تهران.
جعفری، م. فاکس، م. ملویل، م. 1375. رابطه شوری و پتاسیم در گیاهان مرتعی. مجله منابع طبیعی ایران، شماره 48. 
رضایی، س.ع. و ملکوتی، م. ج.، 1375. بررسی اثرات شوری در رشد قره داغ و مقایسه آن با آتریپلکس در کویر میغان اراک. مجموعه مقالات دومین همایش ملی بیابان زدایی و روشهای مختلف بیابان زدایی کرمان.
سر افراز اردکانی، ع.، 1380. بهره برداری از کویرهای مرطوب ایران با استفاده از گیاهان مقاوم به شوری به ویژه گیاه مرتعی علوفه‌ای آتریپلکس. نشریه جهاد، شماره 59.
قره یاضی، ب.، 1382. مهندسی ژنتیک گیاهان زراعی با هدف افزایش مقاومت به تنش شوری. مؤسسه تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی ایران.
کافی، م.، 1380. زراعت هالوفیتها دریچه‌ای نوین در بهره برداری از منابع آب شور. کارگاه تخصصی شوری و رشد گیاهان، مکانیزمها، چالشها و راهبردها، دانشگاه فردوسی مشهد.
هویزه، ح.، دنیا روند، م. و صالحی، ح.، 1380. افزایش عملکرد علوفه مراتع شور و بیابانی جلگه‌ای با کشت گونه Atriplex halimus. مجموعه مقالات چهارمین گردهمایی شورای منطقه‌ای مراکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام جنوب کشور. کرمان.
Breckel, S.W.1986. Studies on halophytes along salt gradients proceedings of the Royal Society of Edinburgh 89 B: 203-215.
Carolyn, H. and ungar, I.A., 1997. The effects of density and salinity on shoot biomass and ion accumulation in five inland halophytic species. Can. j. Bot. 75: 96-107.
Le Houerou, H.N., 1992. Salt-to leant plants for the arid regions of the Mediterranean isoclimatic zone.In: H. Lieth and A.Al Masoom (eds). Towards the rational use of salinity tolerant plants. Tasks in Vegetation Science 27:403-422.Kluwer Academic Publishers, Dordrecht. The Netherlands.
Van Epps, G.A., Baker, J.R. and Mckell, C.M., 1982. Energy biomass from high producing rangelands Shrubs of the intermountain United States. J.range manage. 15:22-25.
Wang, A., Sowa, M. and Unger, I.A., 1997. Effect of salinity on growth, ion octant and cell wall chemistry in Atriplex prostrate. American j. bot, 78:9 1247-1255.
Welch, B.L., 1989. Nutritive value of Shrubs, Shrub Biology and utilization (C.M. McKell, ed) Acaedmic Press, New York. pp. 405 – 422