مطالعه کشت بافت در گیاه دو پایه ترشک (Rumex acetosa L)

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی- کرج، صندوق پستی: 31535-1897

2 مؤسسه تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی- کرج

3 مؤسسه تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی- کرج، صندوق پستی: 31535-1897

4 دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد.

چکیده

ترشک (Rumex acetosa L.)، به عنوان یک گیاه علفی مرتعی به‌دلیل دو پایه بودن، دارا بودن کروموزومهای جنسی و دوره رشد و نمو کوتاه به‌عنوان یک گیاه مدل در مطالعات ژنتیکی و مولکولی تعیین جنسیت بکار می‌رود. در این تحقیق قابلیت باززایی ریزنمونه‌های لپه، محور زیرلپه، دمبرگ، برگ و بافت ساقه گل‌د‌هنده، روی محیط‌های کشت دارای ترکیبات مختلف اکسین و سیتوکینین، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بافتهای کشت شده روی محیط‌های دارای اکسین تنها تولید کالوس نمودند. بافتهای کشت شده روی محیط‌های دارای سیتوکینین‌ها به‌صورت منفرد یا در ترکیب با اکسین‌ها واکنش باززایی نشان دادند. بیشترین میزان باززایی (100 درصد) از کشت ریزنمونه‌های ساقه گل‌دهنده روی محیط دارای 1 میلی‌گرم در لیترTDZ  بدست آمد. بافتهای برگ و دمبرگ پس از ساقه به‌ترتیب 35 و 40 درصد باززایی روی محیط دارای 1 میلی‌گرم در لیتر TDZ و 75/0 میلی‌گرم در لیتر IAA و NAA نشان داد. بیشترین تعداد باززایی ساقه به‌ازای هر ریزنمونه 8 عدد روی محیط حاوی TDZ شمارش گردید. مطالعات بافت‌شناسی از نمونه‌های کشت شده نشان داد که سلولهای مریستمی اطراف بافت آوندی و رشد و گسترش آنها منشأ باززایی ساقه است. ریشه‌زایی روی محیط MS بدون هورمون انجام گرفت و گیاهان باززایی شده پس از انتقال به گلدان رشد نموده و تولید گل‌آذین و پس از گرده‌افشانی تولید بذر نمودند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ایزدی دربندی، ع. و شکیب، ع. م.، 1383. باززایی گیاهچه با فراوانی بالا در گیاه دوپایه ترشک. مجله علوم‌ زراعی ایران، 6 (2): 179-171.

Ainsworth, C., Crossley, S., Buchanan-Wollaston, V., Tangavelu, M. and Parker, J., 1995. Male and female flowers of the dioecious plant sorrel show different patterns of MADS box gene expression. The Plant Cell 7: 1583-1598.
Culafic, L., Budimir, S., Vujicic, R. and Nelskovic, M., 1987a. Induction of somatic embryogenesis and embryo development in Rumex acetosella L. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 11: 133-139.
Culafic, L., Samofalova, A. and Nesieovic, M., 1987b. In Vitro organogenesis in two dioecious species, Rumex acetosella L. and R. acetosa L. (Polygonaceae). Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 11: 125-131.
 Parker, J.S. and Clark, M.S., 1991. Dosage sex chromosom system in plants. Plant Science, 80, 79-92.
Shakib, A.M., 1999. MADS-box genes in sorrel (Rumex acetosa L.). Ph.D Thesis, University of London.