مطالعه پایداری عملکرد علوفه در اکسشن‌های گونه Agropyron trichophorum با مدل AMMI و سایر روش‌های تجزیه پایداری در دو محیط تنش و بدون تنش خشکی

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بروجرد

2 استاد پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران

3 مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه

4 مدرس گروه کشاورزی دانشگاه پیام نور

چکیده

عملکرد علوفه خشک 24 اکسشن از گونه Agropyron trichophorum در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط آبیاری عادی (بدون تنش) و دیم (تنش خشکی) در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه واقع در شهرستان اسلام‎آباد غرب به‎مدت دو سال بررسی شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس اختلاف معنی­داری بین اکسشن­های مورد بررسی و همچنین محیط­های مورد مطالعه مشاهده شد. اثر متقابل اکسشن × محیط در سطح 1 درصد معنی­دار شد. بر اساس تجزیه AMMI، دو مؤلفه اصلی اثر متقابل 77/96 درصد از واریانس اثر متقابل را بیان کردند و در سطح 1 درصد معنی­دار شدند. گروه­بندی حاصل از آزمون دانکن (05/0> p) و تجزیه خوشه‎ای، اکسشن­های 4-8، 7-10، 5-7، 313، 13- 12 و 314 را به‎عنوان اکسشن­های برتر برای عملکرد علوفه خشک در یک گروه قرار داد. بر اساس مؤلفه­های اصلی، اثر متقابل و پارامترهای پایداری اکسشن­های 4-8 و 7-10 بیشترین پایداری عمومی برای عملکرد علوفه داشتند و قابل معرفی برای برنامه­های اصلاحی برای شرایط آب و هوایی استان کرمانشاه می­باشند. اکسشن­های 5-7، 313 و 13-12 با شرایط آبیاری عادی سازگاری اختصاصی نشان دادند. اکسشن 314 نیز، سازگاری اختصاصی با شرایط تنش داشت و قابل معرفی در برنامه­های اصلاحی به‌ویژه با تأکید بر شرایط دیم استان کرمانشاه می­باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-      Aghaee-Sarbarzeh, M., Safari, H., Rostaei, M., Nadermahmoodi, K., Pour Siahbidi, M.M., Hesami, A., Solaimani, K., Ahmadi, M.M. and Mohammadi, R., 2007. Study of general and specific adaptation in dryland advance wheat (Triticum aestivum L.) lines using GE biplot based on AMMI model. Pajouhesh and Sazandegi, 77: 41-48. (In Persian).
-      Bromandan, P. and Motamedi, J., 2007. Forage Wheat grasses. Razi University, Kermanshah, Iran. (In Persian).
-      Clay, H., Sneller, C.H. and Dombek, D., 1995. Comparing Soybean cultivar ranking and selection for yield with AMMI and Full-Data performance estimates. Crop Science 35: 1536-1541.
-      Crossa, J., 1990, Statistical analysis of multilocation trials. Advances in Agronomy 44: 55-85.
-      Crossa, J., Gauch, H.G. and Zobel, R.W., 1990, Additive main effects and multiplicative interaction analysis of two international maize cultivar trials. Crop Science 30: 493-500.
-      Daniel, G.O., Loren, S.J. and Kevin, B.J., 2003. Entermediate Wheatgrass (Thinopyrum intermedium (Host) Barkworth & Dewey, D.R.). In: Plant Guide. United States Department of Agriculture.
-      Emami, E., Farshadfar, E. and Safari, H., 2015. GGEBiplot analysis of genotype × environment interaction in Agropyron intermedium, Journal of Biodiversity and Environmental Sciences, 6 (4): 260-267.
-      Farshadfar, M., Moradi, F., Mohebbi, A. and Safari, H. 2010. Investigation of yield stability of 18 Agropyron elongatum genotypes, in stress and non-stress environments, using AMMI model. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 18:45-54. (In Persian).
-      Finlay, K.W. and Wilkinson, G.N., 1963. The analysis of adaptation in a plant breeding program. Australian Journal of Agricultural Research,  14: 742-754.
-      Francis, T.R. and Kannenberg. G.N., 1978. Yield stability studies in short-season maize. 1.×A descriptive method for grouping genotypes. Canadian Journal of Plant Science, 58: 1029-1034.
-      Gauch, H.G., 1992. Statistical analysis of regional trials. AMMI analysis of factorial designs. Elsevier Pub. Amsterdam, Netherlands.
-      Hayward, M.D., Bosemark, N.O. and Romagosa, I., 1993. Plant Breeding, Principle and Prospects. Chapman and Hall. London. 576 P.
-      Heydari, Sh., Farshadfar, M. and Safari, H., 2014. Nonparametric stability analysis of forage yield for Agropyron elongatum accessions under different environments.International Journal of Biosciences, 5(4): 94-98.
-      Meshkani, A. 1986. Varianc analysis and experimental design. Translate. Tehran University Press 188p. (In Persian).
-      Moghaddam, A. and Dehghanpour, Z., 2001. Interrelationships among several stability statistics estimated in Maize yield trials. Seed and Plant 17: 329-338. (In Persian).
-      Mohammadi, R., Khayyam-Nekouei, M., Mirlohi, A.F. and Razmjo, Kh. 2006. Investigation of genetic variation in tall wheat grass (Agropyron elongatum (Host) Beauv.) populations. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research 14:15-24. (In Persian).
-      Pinthus, M.J., 1973. Estimate of genotype-value: A proposed method. Euphytica 22: 121-123.
-      Romagosa, I. and Fox, P.N., 1993. Genotype-environment interactions and adaptation. In Plant Breeding: Principles and Prospects (Eds: Hayward, M.D., Bosenmark N.O. and Romagosa, I.) pp. 373-390. Chapman and Hall.
-      Shokla, G., 1972. Some statistical aspects of partitioning genotype-environmental components of variability.Heredity 29: 237-245.
-      Smoliak, S., Ditterline, R.L., Scheetz, J.D., Holzworth, L.K., Sims, J.R., Wiesner, L.E., Baldridge, D.E. and Tibke, G.L., 2003. Montana interagency plant materials handbook for forage production, conservation, reclamation, and wildlife. Montana State University.
-      Vogel, K.P. and Moore, K.J., 1998. Forage yield and quality of tall wheatgrass accessions in the USDA germplasm collection. Crop Science 38: 509-512.
-      Wrick٫ G., 1962. Über eine Methode zür Erfassung der Okologischen streubreite in Feldresuchen. Z. Pflanzen-Zuchtg 47: 92-96.
-      Zohrabi, E., Etminan, A., Safari, H. and Jafari, A., 2011. Evaluation of herbage yield stability in some accessions of   Elymus hispidus in stress and non-stress environments, using AMMI model and another stability analysis methods. Journal of Rangland, 5 (9): 209-218. (In Persian).