گزینش اکوتیپ‌های برتر اسپرس بر اساس صفات کمّی و کیفی

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان‌شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران

2 کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد میانه

3 استادیار، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان‌شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز

چکیده

اسپرس (Onobrychis viciifolia Scop.)، از جمله بقولات علوفه‌ای چند ساله است که برای تولید علوفه در اراضی دیم و آبی و همچنین به صورت چرای مستقیم مورد توجه می‌باشد. این لگوم علوفه‌ای سازگاری وسیعی به شرایط اقلیمی دارد و برای تولید علوفه مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‎منظور ارزیابی و گزینش اکوتیپ‌های برتر و تولید رقم سنتتیک، 25 اکوتیپ اسپرس جمع‌آوری شده از منطقه آذربایجان از نظر صفات کمّی و کیفی از سال 1390 تا 1393 در ایستگاه تحقیقاتی تیکمه‌داش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان‌شرقی ارزیابی شدند. بین اکوتیپ‌های اسپرس مورد بررسی از نظر ارتفاع بوته، وزن تر ساقه، وزن خشک ساقه، وزن تر برگ، وزن خشک برگ، عملکرد علوفه تر و عملکرد علوفه خشک اختلاف معنی‌دار وجود داشت، ولی برای تعداد روز تا 10 درصد گلدهی اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. از نظر صفات کیفی علوفه، میزان پروتئین، فیبر و قابلیت هضم ماده خشک نیز اختلاف معنی‌داری بین اکوتیپ‌ها مشاهده شد. با ضرب درصد پروتئین در میزان عملکرد علوفه تر و خشک، میزان عملکرد پروتئین به‌‌صورت تر و خشک به‎عنوان یک شاخص محاسبه شد و اعداد حاصل تجزیه واریانس شدند. میزان عملکرد پروتئین به‌صورت خشک به‎عنوان یک معیار برای گزینش اکوتیپ‌ها استفاده شد. با در نظر گرفتن برتری و موقعیت اکوتیپ‌ها از نظر صفات کمّی و کیفی به‌ویژه شاخص‌های عملکرد پروتئین به‌صورت تر و خشک، چهار اکوتیپ‌ برتر برای تولید بذر سنتتیک یک گزینش شدند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-      Anonymous, 2015. www.azaran.org.ir/farsi/station/
tikmehdash.htm (In Persian).
-      Alizadeh, M. and Jafari, A. A., 2014. Evaluation of powdery mildew intensity of sainfion (Onobrychis viciaefolia) accessions in field conditions. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 22: 133-141(In Persian).
-      Amato, G., Stringia, L. and Glamal, D., 1997. Evaluation of progenies of sulla (Hedgsarum Coronarium L.) derived from Sicilian landraces. Rivista- di- Agronomia, 31: 166-769.
-      Carbonero, C. H., 2011. Sainfoin (Onobrychis viciifolia), a forage legume with great potential for sustainable agriculture, an insight on its morphological, agronomical, cytological and genetic characterization. Dissertation, Univ. of Manchester, Manchester, U.K.
-      Carbonero, C. H., Harvey, I.M., Brown, T. A. and Smith, L., 2011. Sainfoin (Onobrychis viciifolia): a beneficial forage legume. Plant Genetic Resources: Characterization and Utilization, 9(1): 70–85.
-      Delgado, J., Buil, S.I. and Andres, C., 2008.  The agronomic variability of a collection of sainfoin accessions. Spanish Journal of Agricultural Research, 6:401–407.
-      Demdoum, S., Munoz, F., Delgado, I., Valderrabano, J. and Wunsch, A., 2012. EST-SSR cross-amplification and genetic similarity in Onobrychis genus. Genetic Resources and Crop Evolution, 59:253–260.
-      Fehr, W.R., 1987. Principles of Cultivar Development. Vol II, Macmillan Publishing Company, New York.
-      Feng, F., Chen, M., Zhang, D., Sui, X. and Han, S., 2009.  Application of SRAP in the genetic diversity of Pinus koraiensis of different provenances. African Journal of Biotechnology, 8:1000–1008.
-      Ferdowsi, Z., Ghanavati, F., Amirabadizadeh, A. and Moradi, F., 2014.Genetic diversity of Onobrychis michauxii DC. using morphological traits.  Seed and Plant Improvement Journal 30-1: 53-72 (In Persian).
-      Gerami, B. 1990. Sainfoin, Isfahan University of Technology Press, Isfahan, Iran,  87 pp. (In Persian)
-      Gray, F.A., Shigaki, T., Koch, D.W., Delaney, R.D., Gray, A.M., Majerus, M.E., Cash, D., Ditterline, R.L. and Wichman, D.M., 2006. Registration of ‘Shoshone’ Sainfoin. Crop Science 46: 988.
-      Halgic, S., Gasperov, S., Kolic, B. and Lovrec, L., 1992. Trends in breeding perennial herbage crops. Sjemenarstvo. 9: 265-268.
-      Hosainine  Jadmir, F., Jafar,i A. A. and Nakhjavan, S., 2011.Seed and forage yield in populations of sainfoin (Onobrychis sativa) grown as swards. Journal of Food, Agriculture and Environment, 9 (1): 404 - 408.
-      Hwang, S. F., Berg, B. P., Howard, R. J. and Mc Andrew, D. W., 1992. Screening of sainfoin cultivars and lines for yield, winter hardiness and resistance to fusarium crown and root rot in east central Alberta. Canadian Plant Disease Survey, 72:107-111.
-      Khorshidi. 2006. Iran sainfoin genetic pools evaluation in East Azarbayjan saline and cold regions. Final project report. 84020. 50 p, (In Persian).
-      Koivisto, J.M. and Lane, G.P.F., 2001. Sainfoin worth another look. http://www.fao.org/AG/ AGp /agpc /doc/Gbase/ AddInfo/sainfoin.pdf
-      Majidi, M.M. and Arzani, A., 2009. Evaluation of yield potential and genetic variation of morphological, agronomic and qualitative traits in sainfoin populations (Onobrychis viciifolia Scop.). Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, 47: 550-557(In Persian).
-      Mohajer, S., Jafari, A. A., Mat Taha, R., Syafawati, J. and Azani Saleh, Y., 2013. Genetic diversity analysis of agro-morphological and quality traits in populations of sainfoin (Onobrychis sativa). Australian Journal of Crop Science, 7(7):1024-1031.
-      Monirifar, H., 2010. Half-sib progeny test for selection of best parents for development of a synthetic variety of alfalfa. Iranian Journal of Crop Sciences, 12 (1): 66- 75 (In Persian).
-      Nakhjavan, S., Bajolvand, M., Jafari, A. and Sepavand, K., 2011. Variation for yield and quality traits in populations of sainfoin. American- Eurasian Journal of Agricultural & Environmental Science, 10 (3): 380- 386.
-      Negri, V. and Cenci, A., 1988. Morphological characterization of natural populations of Onobrychis viciifolia (Leguminosae) from central Italy. Willdenowia 17:19–31.
-      Nguyen, H.T. and Sleper, A., 1983. Theory and application of half-sib matings in forage breeding. Theoretical and Applied Genetics, 64: 187-196.
-      Paolini, V., De La Farge,  F.,  Prevot, F., Dorchies, P. and  Hoste, H., 2005. Effects of the repeated distribution of sainfoin hay on the resistance and the resilience of goats naturally infected with gastrointestinal nematodes. Veterinary Parasitology, 127(3-4):277-83.
-      Pfeifer, M. and Jetschke, G., 2006. Influence of geographical isolation on genetic diversity of Himantoglossum hircinum (Orchidaceae). Folia Geobotanica, 41:3–20.
-      Ranjbar, M., Karamian, R. and Hajmoradi, F., 2010. Chromosome number and meiotic behavior of two populations of Onobrychischorassanica Bunge (O. sect. Hymenobrychis) in Iran. J. Cell Mol. Res. 2:49–55.
-      Rumball, W. and Claydon, R.B., 2005. Germplasm release – ’G35’Sainfoin (Onobrychis viciifolia Scop.). New Zealand Journal of Agricultural Research, 48: 127–128.
-      Smolikova, M., Nedbalkova, B., Pelikan, J., Ptackova, M. and Bystricka, A., 1991. Selection of lucerne genotypes for synthetic population. Scientific studies. OSE VA. Breeding Institute for Fodder Plants, 12: 31-39.
-      Tourchi, M., Aharizad, S., Moghaddam, M., Etedali, F. and TabaTaba Vakili, S. H. 2007. Estimation of genetic parameters and general combining ability of sainfoin landraces with respect to forage yield. Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, 40: 213-222(In Persian).
-      Turk, M. and Celik, N. 2006. Correlation and path coefficient analysis of seed yield component in the sainfoin (Onobrychis sativa L.). Journal of Biological Sciences, 4:758-762.
-      Vachunkova, A., Rod, J., Vagnerova, V. and Mrazek, O., 1992. Role of selection traits and environmental conditions in selecting components for synthetics in lucerne. Czech Journal of Genetics and Plant Breeding, 28: 143-151.
-      Wilkins, P.W. and Humphreys, M.O., 2003. Progress in breeding perennial forage grasses for temperate agriculture. Journal of Agricultural Science, 140: 129-150
-      Zarabiyan, M., Majidi, M.M. and Ehtemam, M.H. 2013. Genetic diversity in a worldwide collection of sainfoin using morphological, anatomical and molecular markers. Crop Science, 53:2483–2496.
-      Zarabiyan, M., M.M. Majidi and F. Bahrami. 2014. Relationship of morphological and agronomic traits in Iranian and exotic sainfoin populations using multivariate statistical analysis. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 22: 278-290 (In Persian).