تنوع ژنتیکی صفات رویشی و زایشی در ژنوتیپ‏های مختلف استپی ریش‏دار Stipa barbata var. arabica در استان اصفهان

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول مکاتبات، مربی پژوهش، زیست شناسی گیاهی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان

2 استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

به‎منظور بررسی تنوع ژنتیکی و روابط بین صفات رویشی و زایشی گیاه استپی ریش‏دار (Stipa barbata var. arabica)،آزمایشی روی 16 ژنوتیپ جمع‏آوری شده از نقاط مختلف استان اصفهان با استفاده از طرح بلوک‎های کامل تصادفی و 3 تکرار، در ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه اصفهان طی سال‏های 1392- 1393 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس اختلاف معنی‏داری میان ژنوتیپ‏های مورد مطالعه برای همه صفات نشان داد. کلیه صفات به‌جز طول برگ از وراثت‎پذیری متوسط تا زیاد (60 الی99 درصد) برخوردار بودند. ژنوتیپ پل‌کله و ایستگاه میمه با عملکرد علوفه به‎ترتیب معادل 3129 و 2804 کیلوگرم در هکتار و عملکرد بذر 409 و 265 کیلوگرم در هکتار به‎عنوان ژنوتیپ‏های برتر شناخته شدند. عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی‏داری با عملکرد علوفه داشت. شش مؤلفه اول در تجزیه به مؤلفه‏های اصلی، 83 درصد از کل واریانس متغیرها را توجیه کرد. وزن خشک بوته، وزن بذر تک بوته، عملکرد علوفه و بذر عمده‏ترین نقش را در تبیین مؤلفه اول داشتند. در مؤلفه دوم، ارتفاع در زمان رسیدگی بذر و تاج پوشش، در مؤلفه سوم طول برگ، در مؤلفه چهارم طول خوشه در زمان رسیدگی بذر، در مؤلفه پنجم طول خوشه در آغاز خوشه‎دهی و ارتفاع گیاه در آغاز خوشه‎دهی و در مؤلفه ششم تعداد بذر در خوشه و وزن بذر در خوشه بیشترین اهمیت را در تبیین این مؤلفه‏ها داشتند. تجزیه خوشه‏ای، 12 ژنوتیپ مورد بررسی را در سه گروه مختلف قرار داد که در آن اختلاف‌های چشمگیری از نظر عملکرد بذر و علوفه بین گروه‌ها وجود داشت.
 

کلیدواژه‌ها