ارزیابی تنوع زیستی گیاهان در معرض خطر استان مرکزی

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

چکیده

این تحقیق با هدف شناسایی و معرفی گونه‌های گیاهی در معرض خطر استان مرکزی، شناسایی رویشگاهها و تعیین مهم‌ترین عوامل محیطی مؤثر بر آنها انجام گردید. ابتدا فهرست گونه‌های در معرض خطر استان و مناطق پراکنش آنها براساس منابع معتبر استخراج گردید. سپس در مطالعات میدانی به بررسی حضور گونه‌های گیاهی فهرست شده و ثبت اطلاعات عوامل توپوگرافی و خاک هر رویشگاه پرداخته شد. نتایج نشان داد در استان 202 گونه گیاهی در معرض خطر متعلق به 30 خانواده و 98 جنس وجود دارند. خانواده‌های Papilionaceae (42 گونه)، Asteraceae (34 گونه) و همچنین جنس‌های Astragalus (35 گونه) و Cousinia (15 گونه)، بیشترین تعداد گونه‌های در معرض خطر را به خود اختصاص دادند. از 10 گونه ‌گیاهی انحصاری استان، 6 گونه در وضعیت DD (کمبود اطلاعات)، 3 گونه در وضعیت VU (آسیب‌پذیر) و 1 گونه در وضعیت LR (کم خطر) قرار دارند. سه گونه موسیر (Allium hirtifolium)، آنقوزه (Ferula Assa-foetida) و بادرنجبویه دنائی (Dracocephalum kotschyi) به‌دلیل پراکنش محدود جغرافیایی و برداشت بی‌رویه در وضعیت  EN(در معرض انقراض) قرار دارند. 50 درصد گونه‌های در معرض خطر و 67/66 درصد گونه‌های آسیب‌پذیر و در معرض‌ انقراض، به فرم رویشی چندساله‌های علفی تعلق داشتند. 66 درصد گونه‌های در معرض خطر در محدوده ارتفاعی بالاتر از 2000 متر پراکنش داشتند. رویشگاههای کوه راسوند (69 گونه)، کوه مودر (35 گونه) و کوه سفیدخانی (23 گونه) بیشترین تعداد گونه‌های در معرض خطر را داشتند.نتایج نشان داد که عوامل اصلی مؤثر بر گونه‌های در معرض خطر استان به‌ترتیب، پراکنش بسیار محدود جغرافیایی و عوامل انسانی می‌باشند.

کلیدواژه‌ها