با توجه به تخریب وسیع رویشگاه‌های داغداغان در شمال ایران، مطالعه تنوع ژنتیکی و شناخت نیازهای اکولوژیک آن جهت حفاظت و مدیریت اصولیتر، ضروری به نظر میرسد. در این راستا تحقیق حاضر در نظر دارد تا براساس صفات مورفولوژیکی برگ و میوه و با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره، تنوع جغرافیایی این گونه را در بین جمعیتهای مختلف مورد مطالعه قرار دهد. برای انجام این تحقیق از سه رویشگاه طبیعی گونه داغداغان، تعداد 10 پایه از هر رویشگاه و با فاصله حداقل 100 متر از یکدیگر انتخاب و برخی از صفات مورفولوژیک برگ و میوه اندازهگیری گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بجز طول دمبرگ، عرض منقارک، تعداد دندانه، وزن میوه و طول دمگل جمعیتهای مورد مطالعه از نظر سایر صفات مطالعه شده دارای تفاوت معنیداری با یکدیگر بودند. به منظور تعیین مهمترین صفات مورفولوژیک در ایجاد تمایز بین جمعیت از تجزیه به مؤلفههای اصلی (PCA) استفاده گردید. پنج مؤلفه اول 9/81 درصد واریانسها را به خود اختصاص دادند. در تشکیل مؤلفه اول، عرض برگ، عرض برگ در 1/0 طول آن، طول برگ و در رابطه با مؤلفه دوم ابعاد میوه (طول، عرض، ضخامت و وزن میوه) اهمیت بیشتری را در مقایسه با سایر صفات از خود نشان دادند. در تبیین مؤلفه سوم، طول منقارک، عرض روزنه و عرض برگ در 9/0 طول آن، نقش مهمتری را ایفا می‌نمایند. بررسی میزان پلاستیسیتی صفات نشان از تأثیرپذیری زیاد صفات وزن برگ، طول منقارک برگ، عرض برگ به‌ویژه در 9/0 طول آن دارد، این در حالی است که ابعاد میوه شامل طول، عرض و ضخامت آن به همراه تعداد دندانه برگ و طول روزنه، پلاستیسیتی کمتری در مقایسه با سایر صفات نشان دادند. به طور کلی از نتایج این تحقیق میتوان وجود تنوع به‌ویژه تنوع درون جمعیتی در صفات مورفولوژیک برگ گونه داغداغان را استنتاج نمود. همچنین میتوان از صفات طول دمبرگ ، عرض منقارک و تعداد دندانهها به دلیل تأثیرپذیری کمتر از شرایط محیطی به عنوان صفاتی متمایز کننده در تفکیک گونههای داغداغان از یکدیگر استفاده نمود.
)