بررسی تحمل شوری در اکوتیپ‎های مختلف یونجه یکساله (Medicago truncatula)

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 1- دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

2 2*- نویسنده مسئول مکاتبات، استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران پست‌الکترونیک: mnaghavi@ut.ac.ir

3 3- استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

4 4- استاد، مؤسسه تحقیقات جنگل‎ها و مراتع کشور

5 5- کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

چکیده

در این مطالعه 13 اکوتیپ یونجه یکساله (Medicago truncatula) از ایران و استرالیا از لحاظ تحمل به تنش شوری در دو شرایط طبیعی و تنش شوری در قالب یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی ارزیابی شدند. صفات ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد پنجه، وزن تر برگ، وزن خشک برگ، وزن تر ساقه، وزن خشک ساقه، غلظت یون‌های سدیم و پتاسیم اندازه‎گیری گردیدند. تنوع بالایی بین اکوتیپ‎ها در صفات مورد ارزیابی در دو شرایط طبیعی و تنش شوری مشاهده گردید. نتایج تجزیه همبستگی میان صفات نشان داد که تعداد برگ نقش مهمی در عملکرد علوفه یونجه دارد. همچنین ارتفاع ساقه با میزان K همبستگی منفی و معنی‎داری و با میزان Na همبستگی مثبت و معنی‎داری را نشان داد. براساس نتایج تجزیه به مؤلفه‎های اصلی، سه مؤلفه اول با مقدار ویژه بالاتر از یک، حدود 7/73 درصد از تغییرات کل را توجیه نمودند. مؤلفه اول با تعداد برگ، تعداد پنجه، وزن تر اندام هوایی و وزن خشک اندام هوایی و مؤلفه دوم با وزن تر ریشه، وزن خشک ریشه و میزان K ارتباط نشان داد. در حالی که مؤلفه سوم ارتباط مثبتی با ارتفاع ساقه و Na نشان داد. همچنین، براساس نتایج تجزیه خوشه‌‎ای اکوتیپ‎های مورد بررسی در دو گروه جداگانه قرار گرفتند. گروه اول شامل ژنوتیپ‎های متحمل و گروه دوم شامل ژنوتیپ‎هایی بود که از نظر بیشتر صفات در حد پایینی قرار داشته و نسبتا حساس به شوری بودند.

کلیدواژه‌ها