پاسخ جنسیتی نهال‌های صنوبر تبریزی (.Populus nigra L) به تنش کم‌آبی

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، مازندران، ایران

2 استاد، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، مازندران، ایران

3 دانشیار پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، ساری، ایران

4 استاد، انستیتو حفاظت و اصلاح تنوع زیستی گیاهان زراعی والنسیا، دانشگاه پلی تکنیک والنسیا، اسپانیا

10.22092/ijrfpbgr.2023.361005.1430

چکیده

صنوبر تبریزی (.Populus nigra L) یکی از گونه­ های خزان کننده دوپایه است که در سطح وسیعی برای جنگل­کاری و زراعت چوب در مناطق مختلف کشور کاشته می­شود اما در مورد پاسخ­های جنسیتی آن به کم­آبی اطلاعاتی کمی وجود دارد. در مطالعه حاضر از آن به عنوان یک گونه مدل، در برابر تنش کم ­آبی استفاده گردید و پاسخ­های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی یک کلون نر (127/62) و یک کلون ماده (154/62)  صنوبر مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار سطح آبیاری (100، 75، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی) و دو جنس نر و ماده به مدت 120 روز در آزمایش گلدانی  انجام شد. نتایج نشان داد که خشکی و جنس پایه اثر معنی ­دار بر اغلب متغیرهای مورد بررسی داشتند. اثر متقابل خشکی × جنس پایه فقط بر رویش ارتفاعی، زیتوده کل، هدایت روزنه­ای و تعرق معنی­دار بود. در همه سطوح مختلف آبیاری، پایه ­های نر نسبت به پایه­های ماده در اغلب صفات اندازه گیری شده از میانگین بیشتری برخوردار بودند. از این تحقیق همچنین نتیجه گیری شد، که در کلون­های صنوبر تبریزی مطالعه شده، افراد نر نسبت به افراد ماده از حساسیت کمتری در مقابل تنش کم ­آبی برخوردارند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  • Bolat, I., Dikilitas, M., Ercisli, S., Ikinci, A. & Tonkaz, T. 2014. The effect of water stress on some morphological, physiological, and biochemical characteristics and bud success on apple and quince rootstocks. The Scientific World Journal, 2014. 47, 81-91.
  • Chaves, M. M., Flexas, J. & Pinheiro, C. 2009. Photosynthesis under drought and salt stress: regulation mechanisms from whole plant to cell. Annals of Botany, 103(4), 551-560.‏
  • Chen, S., Yi, L., Korpelainen, H., Yu, F. & Liu, M. 2020. Roots play a key role in drought-tolerance of poplars as suggested by reciprocal grafting between male and female clones. Plant Physiology and Biochemistry, 153, 81-91.
  • Han, Y., Wang, Y., Jlang, H., Wang, M., Korpelainen, H. & Li, C. 2012. Reciprocal grafting separates the roles of the root and shoot in sex-related drought responses in Populus cathayana males and females. Plant Physiology and Biochemistry, 153, 81-91.
  • Hultine, K. R., Bush, S. E., West, A. G. & Ehleringer, J. R. 2007. Population structure, physiology and ecohydrological impacts of dioecious riparian tree species of western North America. Oecologia, 154(1), 85-93.
  • Kosová, K., Vítámvás, P., Prášil, I. T. & Renaut, J. 2011. Plant proteome changes under abiotic stress—contribution of proteomics studies to understanding plant stress response. Journal of Proteomics, 74(8), 1301-1322.‏
  • Liao, J., Song, H., Tang, D. & Zhang, S. 2019. Sexually differential tolerance to water deficiency of Salix paraplesia—A female‐biased alpine willow. Ecology and Evolution, 9(15), 8450-8464.
  • Li, Z., Wu, N., Liu, T., Chen, H., & Tang, M. 2015. Sex-related responses of Populus cathayana shoots and roots to AM fungi and drought stress. PloS One, 10(6), e0128841.
  • Liu, M., Liu, X., Zhao, Y., Korpelainen, H., & Li, C. 2022. Sex-specific nitrogen allocation tradeoffs in the leaves of Populus cathayana cuttings under salt and drought stress. Plant Physiology and Biochemistry, 27(3), 399-406.
  • Renner, S. S. 2014. The relative and absolute frequencies of angiosperm sexual systems: dioecy, monoecy, gynodioecy, and an updated online database. American Journal of Botany, 101(10), 1588-1596.
  • Saeidi, Z., Azadfar, D., Tohidfar, M. & Saghebtalebi, K. 2021. Drought effect on the diversity of Fagus orientalis L. populations using microsatellite molecular markers and peroxidase isoenzyme. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 28(2), 191-202. In Persian.
  • Salehi Shanjani, P., Rasoulzadeh, L., Fallah Hoseini, L., Ramezani Yeganeh, M., Amirkhani, M., Pahlavani, M. R. & Javadi, H. 2020. Morpho-physiological responses of four chamomile species to rainfed conditions and drought stress under greenhouse conditions. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 28(1), 51-66. In Persian.
  • Tognetti, R. 2012. Adaptation to climate change of dioecious plants: does gender balance matter? Tree Physiology, 32(11), 1321-1324.
  • Tuskan, G. A., Difazio, S., Jansson, S., Bohlmann, J., Grigoriev, I., Hellsten, U. & Schein, J. 2006. The genome of black cottonwood, Populus trichocarpa (Torr. & Gray). Science, 313(5793), 1596-1604.‏
  • Wang, R., Chen, S., Zhou, X., Shen, X., Deng, L., Zhu, H. & Hüttermann, A. 2008. Ionic homeostasis and reactive oxygen species control in leaves and xylem sap of two poplars subjected to NaCl stress. Tree Physiology, 28(6), 947-957.‏
  • Xiaoling, L., Ning, L., Jin, Y., Fuzhou, Y., Faju, C. & Fangqing, C. 2011. Morphological and photosynthetic responses of riparian plant Distylium chinense seedlings to simulated Autumn and Winter flooding in Three Gorges Reservoir Region of the Yangtze River, China. Acta Ecologica Sinica, 31(1), 31-39.
  • Yi, L., Li, B., Korpelainen, H., Yu, F., Wu, L., Tong, L. & Liu, M. 2020. Mechanisms of drought response in Populus Southern Forests: a Journal of Forest Science, 82(4), 359-366.
  • Yin, C., Peng, Y., Zang, R., Zhu, Y. & Li, C. 2005. Adaptive responses of Populus kangdingensis to drought stress. Physiologia Plantarum, 123(4), 445-451.‏
  • Zarik, L., Meddich, A., Hijri, M., Hafidi, M., Ouhammou, A., Ouahmane, L. & Boumezzough, A. 2016. Use of arbuscular mycorrhizal fungi to improve the drought tolerance of Cupressus atlanticaComptes Rendus Biologies, 339(5-6), 185-196.‏
  • Zhang, R., Liu, J., Liu, Q., He, H., Xu, X. & Dong, T. 2019. Sexual differences in growth and defence of Populus yunnanensis under drought stress. Canadian Journal of Forest Research, 49(5), 491-499.
  • Zhao, H., Li, Y., Duan, B., Korpelainen, H., & Li, C. 2009. Sex‐related adaptive responses of Populus cathayana to photoperiod transitions. Plant, Cell & Environment, 32(10), 1401-1411.‏
  • Zhenfu, F., Shidong, Z. & Skvortsov, A. 1999. Salicaceae. Flora of China, 4, 139-274.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار