ارزیابی ژنتیکی گونه‌های وحشی و تجاری پسته براساس خصوصیات ریخت‌شناختی و نشانگرهای مولکولی RAPD-PCR

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام

2 دانشیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام

3 دانشیار، بخش تحقیقات زیست فناوری منابع طبیعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران.

چکیده

در این پژوهش، 44 ژنوتیپ و رقم از سه گونه‌ متعلق به جنس Pistacia شامل P. atlantica  (15نمونه)،P. khinjuk  (23 نمونه) و P. vera  (6 رقم) که از بخش‌های مختلف استان ایلام و سمنان جمع‌آوری شده بودند بر اساس صفات برگ و میوه ارزیابی شدند. نتایج ارزیابی صفات ریختی نشان داد تنوع (ضریب تغییرات فنوتیپی) بالایی در صفات مرتبط با میوه در مقایسه با صفات برگ بین گونه ها وجود داشت. نتایج تجزیه به عامل ها نشان داد، 3 عامل اصلی 04/94% واریانس کل بین نمونه ها را توجیه نمودند. در تجزیه به عامل  ها، وزن میوه، قطر و طول میوه، وزن مغز و وزن پوسته سخت جزء صفات مهم و تاثیر گذاری بودند که در عامل اول قرار گرفتند و نزدیک به 52%  واریانس کل را توجیه نمودند. نتایج به دست آمده از تجزیه خوشه ای، نمونه های مورد بررسی را به سه گروه اصلی تقسیم کرد به طوری که نمونه های متعلق به هر گونه در گروه های مجزا تفکیک شدند. همچنین، در بخش دوم این آزمایش، تنوع ژنتیکی بین نمونه ها با 12 آغازگر RAPD بررسی شد. در مجموع 71 آلل شناسایی شدند و اندازه آلل ها در محدوده 280 تا 2500 جفت باز متغیر بود. تعداد آلل مشاهده شده برای هر مکان از 4 (OPA-16 و OPA-18) تا 9 (Customprimer) آلل با میانگین 91/5 آلل برای هر مکان بود. شاخص محتوی چندشکلی (PIC) برای مکان OPB-14 بیشترین (483/0) و برای مکان OPA-13 کمترین مقدار (089/0) و میانگین آن 35/0 در بین همه مکان‌های RAPD بود. دامنه تشابه ژنتیکی ژااکارد میان نمونه ها از 27/0 تا 84/0 ثبت شد. نتایج حاصل از این پژوهش، در طبقه بندی، حفاظت و شناسایی منابع ژنتیکی پسته کمک می کند و می‏تواند در برنامه های به نژادی این محصول موثر باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  • AL-Saghir, M.G. and Porter, D.M. 2006. Random amplified polymorphic DNA (RAPD) study of Pistacia species (Anacardiaceae). Asian Journal of Plant Sciences, 5: 1002-1006.
  • Arjmand Qahestani, R., Tavassolian, I. and Mohammadi Nezhad, Q. 2015. Evaluation of genetic diversity in 25 Iranian pistachio genotypes using ISSR markers. Agricultural Biotechnology Journal, 7: 1-18.
  • Belhadj, S., Derridj, A., Aigouy, T.H., Gers, C.H., Gauquelin, T.H. and Mevy, J.P.H. 2007. Comparative morphology of leaf epidermis in eight populations of Atlas Pistachio (Pistacia atlantica, Anacardiaceae). Microscopy Research and Technique, 70: 837-846.
  • Benhassaini, H., Bendahmane, M. and Benchalgo, N. 2007. The chemical composition of fruits of Pistacia atlantica subsp. atlantica from Algeria. Chemistry of Natural Compounds, 43:121-124.
  • Doyle, J.J. and Doyle, J.L. 1990. Isolation of plant DNA from fresh tissue. Focus, 12: 13-15.
  • El Zerey-Belaskri, A., Ribeiro, T., Alcaraz, M. L., Zerey, W. E., Castro, S., Loureiro, J., Benhassaini, H. and Hormaza, J.I. 2018. Molecular characterization of Pistacia atlantica subsp. atlantica (Anacardiaceae) in Algeria: Genome size determination, chromosome count and genetic diversity analysis using SSR markers. Scientia Horticulturae, 227: 278-287.
  • Esmail-Pour, A. 2003. Distribution, Use and conservation of pistachio in Iran. PP. 16-26. In: IPGRI workshop: Towards a Comprehensive Documentation and use of Pistacia Genetic Diversity in Central and West Asia, North Africa and Europ.
  • Fares, K., Guasmi, F., Touil, L., Triki, T. and Ferchichi, A. 2009. Genetic diversity of Pistachio tree using intersimple sequence repeat markers (ISSR) supported by morphological and chemical markers. Biotechnology, 8: 24-34.
  • Goulart, M.F., Lemos, J.P. and Lovato, M.B. 2006. Variability in fruit and seed morphology among and within populations of Plathymenia in areas of the Cerrado, the Atlantic Forest, and transitional sites. Plant Biology, 8: 112-119.
  • Kafkas, S. and Perl-Treves, R. 2001. Morphological and molecular phylogeny of Pistacia species in Turkey. Theoretical and Applied Genetics, 102: 908-915.
  • Kafkas, S., Kafkas, E. and Prel-Treves, R. 2002. Morphologacal diversity and a germplasm survey of tree wild pistacia species in Turkey. Genetic Resource and Evolution, 49: 261-270.
  • Katsiotis, A., Hagidimitriou, M., Drossou, A., Pontikis, C. and Loukas, M. 2003. Genetic relationships among species and cultivars of Pistacia using RAPDs and AFLPs. Euphytica, 132: 279-286.
  • Mashmoul, A., Hassani, A., Pirzad, A. and Azimi, J. 2013. Effect of chemical and biological phosphorus on the some morphological characters of summer savory (Satureja hortensis). International Journal of Plant Production, 4: 184–188.
  • Mehrabi, A.A., Gholami, P., Etminan, A. and Mohammadi, S. 2016. The structure of genetic diversity of Pistacia atlantica mutica revealed by RAPD-PCR molecular markers. Journal of Forest and Wood Products, 69: 237-248.
  • Pereira-Lorenzo, S., Dos Santos, A.R.F., Ramos-Cabrer, A.M., Sau, F. and Diaz-Hernandez, M.B. 2012. Morphological variation in local pears from North-Western Spain. Scientia Horticulturae, 138: 176–182.
  • Pourreza, M., Shaw, J.D. and Zangeneh, H. 2008. Sustainability of wild pistachio (Pistacia atlantica) in Zagros forests, Iran. Forest Ecology and Managemnt, 72: 157-160.
  • Rostamikia, Y., Fattahi, M. and Imani, A.A. 2009. Investigation of genetic diversity of wild pistachio using fruit and leaf morphological characteristics. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 17: 284-294.
  • Soleiman-Beigi, M. and Arzehgar Z. 2013. A review study on chemical properties and food indexes of mastic oil compared with olive, sunflower and canola oils, the Ilamian traditional uses of mastic. Scientific Journal of Ilam University of Medical Sciences, 21: 1-13.
  • Tayefeh Ali Akbarkhany, S., Talaie, A.R. and Fatahi, M.R. 2013. Investigation of genetic diversity among Pistachio vera in the Khorasan by using morphological characters and RAPD molecular marker. Journal of Plant Production, 20: 171-192.
  • Zahedipour, H.A., Fatahi, , Mir Davoudi Akhavan, H.R., Goudarzi, G.R. and Azdou, Z. 2005. distribution of different species of pistachio in Markazi province of Iran. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 13: 33-78.
  • Zarei, A., Erfani-Moghadam, J. and Mozaffari, M. 2017. Phylogenetic analysis among some pome fruit trees of Rosaceae family using RAPD markers. Biotechnology & Biotechnological Equipment, 31: 289–298.

 

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار