اثر تیمارهای چینه‌سرمایی و اسید جیبرلیک بر جوانه‌زنی بذر گلابی ‌وحشی (Pyrus glabra Boiss.) با دو مبدأ متفاوت

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه جنگل، مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه یاسوج

2 استادیار، گروه جنگل، مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه یاسوج

3 دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه یاسوج

چکیده

      خواب بذر یکی از فرایندهای پیچیده در پاسخ به شرایط نامساعد محیطی است که وجود آن در بذر گلابی ‌وحشی گزارش شده است. این تحقیق با هدف بررسی تیمارهای چینه‌سرمایی و اسید جیبرلیک بر جوانه‌زنی بذر گلابی‌وحشی با دو مبدأ ارتفاعی میان‌بند و بالابند (به‌ترتیب 2150 و 2450 متر از سطح دریا) واقع در جنگل‌های جنوب‌شرق یاسوج انجام شد. بدین‌منظور بذرهای گلابی‌وحشی از دو مبدأ مورد نظر جمع‌آوری و پس از انجام تیمارهای اسید جیبرلیک (صفر و 1500 میلی‌گرم در لیتر) برای مدت 48 ساعت و متعاقب آن تیمار چینه‌سرمایی (در زمان‏های صفر، 30، 60 و 90 روز) در دمای 4 درجه سانتی‌گراد، بصورت آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور منشأ بذر در دو سطح طبقات ارتفاعی و تیمارهای خواب‌شکنی در 8 سطح در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار در آزمایشگاه بذر دانشگاه یاسوج تحت آزمون جوانه‌زنی قرار گرفتند. بیشترین درصد جوانه‌زنی (100 درصد)، سرعت جوانه‌زنی (75/49 بذر در روز) و شاخص بنیه بذر (9/17) در بذرهای جمع‌آوری شده از بالابند و تیمار شده با چینه‌سرمایی (به‌مدت 90 روز)+ اسید جیبرلیک 1500 پی‌پی‌ام مشاهده شد. نتایج تحقیق نشان داد که درصد جوانه‌زنی بذرهای میان‌بند با تیمار اسید جیبرلیک+چینه‌سرمایی به‌مدت 90 روز (با 88 درصد) از درصد جوانه‌زنی بذرهای بالابند با تیمار اسید جیبرلیک + چینه‌سرمایی به‌مدت 60 روز (93 درصد) کمتر بود و بذرهای منطقه بالابند در مدت کوتاه‌تری به حداکثر درصد جوانه‌زنی رسیدند. نتایج این تحقیق نشان داد که خواب بذر گلابی وحشی از نوع فیزیولوژیکی است. ضمن اینکه برای تولید نهال در نهالستان و نیز برای بذرکاری به‌منظور احیاء و غنی‌سازی توده‌های جنگلی تخریب شده در زاگرس، استفاده از بذرهای ارتفاعات بالابند پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-  Acar, I., Yasar, H., and Ercisli, S. 2017. Effects of dormancy-breaking treatments on seed germination and seedling growth of Pistacia khinjuk Stocks using as rootstock for pistachio trees. Journal of Applied Botany and Food Quality, 90: 191-196.
-  Akbari Mousavi, Z., and Saadat, A. 2007. Breaking dormancy and germination of wild pear (Pyrus spp.) seeds. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 14 (2): 92-104. (In Persian).
-  Alvaninejad, S., and Ebadianinejad, V. 2017. Effect of seed source on seed Morphological, viability and emergence traits of Ash in southern Zagros forests. Journal of Forest Research and Development, 3(1): 51-62. (In Persian)
-  Aglaia, L.T., Zakynthinos, G., Varzakas, T., and Xynias, I.N. 2011. Effect of NaCl and GA3 on seed germination and seedling growth of eleven medicinal and aromatic crops. Journal of Medicinal Plants Research 5(17): 4065-4073.
-  Arana, M.V., Gonzalez‐Polo, M., Martinez‐Meier, A., Gallo, L.A., Benech‐Arnold, R.L., Sánchez, R.A., and Batlla, D. 2016. Seed dormancy responses to temperature relate to Nothofagus species distribution and determine temporal patterns of germination across in Patagonia. New Phytologist, 209 (2): 507-520.
-  Baharvandi, S., Alvaninejad, S., and Zolfagaltitudes ha, R. 2017. Evaluation of morphological diversity of leaf and fruit in natural populations of Pyrus glabra Boiss. in southern Zagros forests. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 25 (1): 172-185. (In Persian)
-  Copeland, L.O. and McDonald, M.B. 2001. Principles of Seed Science and Technology, 4th edition. Springer, 467 p.
-  Ellis, R.H., and Roberts, E.H. 1981. The quantification of ageing and survival in orthodox seeds. Seed Science and Technology (Netherlands), 9 (1): 373-409.
-  Feyzi-Kamareh, T., Shirvani, A., Matinzadeh, M., Etemad, V., Khoshnevis, M., and Alizadeh, T. 2012. Effects of different treatments on the germination of wild pear (Pyrus glabra) seeds and their peroxidase, amylase, and catalase reactions. Journal of Medicinal Plants Research, 6 (45): 5669-5676.
-  Ghasemi- Pirbalouti, A., Golparvar, Riyahi Dehkordi, A.R.M. and Navid, A. 2007. The effect of different treatments on seeds dormancy and germination of five species of medicinal plants of Chahar Mahal &Bakhteyari province, Pajouhesh and Sazandegi, 20(1): 185-192. (In Persian)
-  Guney, D., Atar, E., Atar, F., and Turna, I. 2014. Effects of different pretreatments and seed collection dates of oriental hornbeam (Carpinus orientalis Mill.) seeds on germination. Fresenius environmental bulletin, 23 (10): 2554-2559.
-  Hamzehpour, M., Sagheb-Talebi, Kh., Bordbar, K., Joukar, L., Pakparvar, M., and Abbasi, A.R. 2010. Impact of environmental factors on distribution of wild pear (Pyrus glabra Boiss.) in Sepidan region, Fars province. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 18(4): 499-516. (In Persian).
-  Harberd, N.P., and Peng, J. 2002. The role of GA-mediated signaling in the control of germination. Current Opinion Plant Biology, 5 (5): 376-381.
-  Hunter, J. 2007. Discover The Medicinal Properties of the Pear wild. Ezine Articles, 342.
-  ISTA (International Seed Testing Association). (1999). International rules for seed testing. Seed Science and Technology Press.
-  Jazirehi, M.H., and Ebrahimi- Rostaghi, M. 2003. Silviculture in Zagros. Tehran University, 560 p. (In Persian)
-  Khayat Moghadam, M., Agah, F. and Sadrabadi Haghighi, R. 2014. Effective methods for breaking dormancy and increasing seed germination of Astagalus cicer L. Journal of Seed Researches, 4 (2): 21-27. (In Persian)
-  Kucera, B., Cohn, M.A., and Leubner-Metzger, G. 2005. Plant hormone interactions during seed dormancy release and germination, Seed Science Research, 15: 281-307.
-  Matlabi, S.A. and Tabari, M. 2011. Effect of seed source and pre-treatment of (H2O2) on germination of eastern beech seed. Iranian Journal of Forest and Range Protection Research, 9(1): 67-77. (In Persian)
-  Moradi, Gh., Fadaei, H., Etemad V., and Ghanbari, S. 2018. Effect of gibberellic acid and stratification on seed germination of wild pistachio (Pistacia vera L.) in Khajeh Kalat forest, Razavi Khorasan Province, Iran. Journal of Forest Research and Development, 4 (3): 319-330. (In Persian)
-  Mozaffarian, V. 2005. Tree and Shrubs of Iran. Farhang Moaser, Tehran, 1002 p. (In Persian)
-  Naseri, B. and Tabari Kouchaksaraei, M. 2015. Effect of Gibberellin acid and stratification on seed dormancy breaking of Acer campester. Journal of Forest and Wood Products, 68 (2): 419-428. (In Persian)
-  Nasiri, M. 2006. The optimal treatment for seed germination of large-leaved lime (Tilia platyphyllos Scop.), Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 14 (3): 148-154. (In Persian)
-  Panwar, P ., and Bhardwaj, S.D. 2005. Handbook of practical forestry, Agrobios (India): ISBN NO: 81-7754-250-8, 191.
-  Pipinis, E., Milios, E., and Georgiou, M. 2015. Effects of gibberlic acid and cold stratification on seed germination of two Sorbus species. Forestry Ideas, 21 (1): 107-114.
-  Pipinis, E., Stampoulidis, A., Milios, E., Kitikidou, K., and Radoglou, K. 2016.Effect of cold stratification and GA3 on germination of Arbutus unedo seeds of three provenances. African Journal of Traditional, Complementary, and Alternative Medicines, 14 (1): 318-323.
-  Sabeti, H. 2006. Trees and Shrubs Species of Iran. 2th Ed., University of Yazd, (In Persian)
-  Samaan L.G., El-Baz E.E.T., Iraqi M.A., and El-Dengawy E.F.A. 2000. Effect of gibberellic acid treatments on seed dormancy, germination and subsequent seedling growth of apricot Prunus armeniaca L. Egyptian Journal of Horticulture, 27:141-156.
-  Tabari Kouchaksaraei, M., Amini, A., Hosseini, S.M., and Yousefzadeh, H. 2018. Effect of provenance and chemical treatments on the germination characteristics in immature seed of linden. Iranian Journal of Forest, 10 (3): 337-336. (In Persian)
-  Thapliyal, M., Singh, O., Sah, B. and Bahar, N. 2008. Seed source variation and conservation of Pinus wallichiana in India. Annals of Forest Research, 51(1): 81-88.
-  Tilki, F., and Alptekin, C.U. 2005. Variation in acorn characteristics in three provenances of Quercus aucheri Jaub. et Spach and provenance, temperature and storage effects on acorn germination. Seed Science and Technology, 33: 441-447.
-  Yildiz, K., Murradoglu, F., and Yilmaz, H. 2008. The effect of jasmonic acid on germination of dormant and nondormant Pear (Pyrus communis L.) seeds. Seed Science and Technology, 36 (3): 569-574.
-  Zarafshar, M., Tabari, M., Sattarian, A., and Bayat, D.2012. The effect of gibberllic acid and sulfuric acid on germination characters of Mediterranean hackberry (Celtis australis L.). Research Scientific Quarterly Plant and Ecosystem, 8 (30): 29-38. (In Persian)