بررسی اثر روش‌های مختلف ضدعفونی برای پینه زایی و شاخساره زایی موفق گز شاهی (Tamarix aphylla)

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اراک

2 استادیار، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اراک

3 دانشیار، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اراک

چکیده

     گز شاهی (Tamarix aphylla) به‌‌عنوان بادشکن، سایه‌بان و گیاه ‌زینتی در باغ‌ها و فضای ‌سبز کاربرد دارد. پدیده قهوه­ای شدن، عامل بازدارنده مهمی در مراحل مختلف ازجمله گندزدایی و باززایی گز شاهی می­باشد. برای بهینه کردن شرایط گندزدایی و کنترل شرایط قهوه­ای شدن ریزنمونه­ها، آزمایش­هایی با مواد گندزدا و ائوجینول برای گندزدایی ریزنمونه‌های ساقه فصل جاری و یکساله اجرا گردید. در ادامه القای پینه در محیط کشت دارای دو نوع اکسین 2,4-D و NAA بررسی شد. در آزمایش سوم نیز بهینه­سازی محیط القای شاخساره در ریزنمونه‌های فصل جاری و یکساله بررسی گردید. بهترین تیمار گندزدایی برای کنترل آلودگی‌های قارچی، باکتریایی و ترشح فنل از ریزنمونه‌های فصل جاری، استفاده از ترکیب 60 ثانیه اتانول ‌همراه 10 دقیقه گندزدایی هیپوکلریت سدیم 20 درصد بود. محلول­پاشی پایه مادری با قارچ‌کش تیوفانات متیل نیز توانست به مقدار تقریبا 50 درصد آلودگی قارچی را نسبت به شاهد کاهش دهد. کاربرد 01/0 درصد ائوجینول در محیط کشت به صورت تزریقی سبب کاهش آلودگی­ها و ترشح فنل از ریزنمونه شد. غلظت یک میلی‌گرم در لیتر 2,4-D بیشترین میزان زنده‌مانی و القای پینه را در کمترین زمان ایجاد نمود. القای شاخساره در محیط کشت دارای دو میلی­گرم در لیتر BA و 5/0 میلی­گرم در لیتر IBA در ریزنمونه­های حاصل از شاخه سال جاری و یکساله انجام شد. بنابراین استفاده از مواد گیاهی جوان­تر، محلول­پاشی پایه مادری با قارچ­کش، استفاده از ائوجنول 01/0 درصد در محیط کشت می­تواند با کاهش پدیده قهوه­ای شدن و کنترل مناسب آلودگی­ها، ریزازدیادی درختچه گز شاهی را با استفاده از تنظیم کننده­های رشد مناسب فراهم کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-  Abravesh, Z., Assareh, M. and Emam, M., 2019. Micropropagation of Eucalyptus citriodora H., Iranian journal of regelands and forests plant breeding and genetic research, 27(1): 86-97.
-  Acheampong, S., Galyuon, I.K. and Asare, A.T., 2015. Effects of sterilization protocols, benzylaminopurine and type of explants on growth initiation of pineapple [Ananas comosus (L.) Merr.] cultures. Journal of Basic and Applied Sciences, 1: 50-65.
-  Adorjan, B. and Buchbauer, G., 2010. Biological properties of essential oils: an updated review. Flavour and Fragrance Journal, 25: 407-426.
-  Bakkali, F., Averbeck, S., Averbeck, D. and Idaomar, M., 2008. Biological effects of essential oils–a review. Food and chemical toxicology, 46: 446-475.
-  Campaniello, D., Corbo, M. R., and Sinigaglia, M. 2010. Antifungal activity of eugenol against Penicillium, Aspergillus, and Fusarium species. Journal of Food Protection, 73:1124-1128.
-  caryophyllata (Syzygium aromaticum L. Myrtaceae): a short review. Phytotherapy Research, 21(6):501-506.
-  Castro, A.H.F., Braga, K.D.Q., Sousa, F.M.D., Coimbra, M.C. and Chagas, R.C.R., 2016. Callus induction and bioactive phenolic compounds production from Byrsonima verbascifolia (L.) DC.(Malpighiaceae). Revista Ciência Agronômica, 47: 143-151.
-  Chaieb, K., Hajlaoui, H., Zmantar, T., Kahla-Nakbi, A. B., Rouabhia, M., Mahdouani, K., and Bakhrouf, A. 2007. The chemical composition and biological activity of clove essential oil, Eugenia caryophyllata (Syzigium aromaticum L. Myrtaceae): a short review. Phytotherapy Research: An International Journal Devoted to Pharmacological and Toxicological Evaluation of Natural Product Derivatives, 21(6): 501-506.
-  Cheng, L. and Zhou, G.Y., 2001. Tissue Culture and Rapid Propagation of Tamarix chinensis Lour [J]. Journal of Shanghai Teachers University, 2: 12-16.
-  Çölgeçen, H., Çalişkan, U.K. and Toker, G., 2011. Influence of different sterilization methods on callus initiation and production of pigmented callus in Arnebia densiflora Ledeb. Turkish Journal of Biology, 35: 513-520.
-  Confalonieri, M., Balestrazzi, A., Bisoffi, S., Cella, R., 1995. Factors affecting Agrobacterium tumefaciens-mediated transformation in several black poplar clones. Plant Cell Tiss Org, 43:215–222.
-  Deein W, Thepsithar C, Thongpukdee A (2013) In vitro culture medium sterilization by chemicals and essential oils without autoclaving and growth of chrysanthemum nodes. World Academy of Science, Engineering and Technology 78: 1038-1041.
-  Doran, P.M., 2009. Application of plant tissue cultures in phytoremediation research: incentives and limitations. Biotechnology and bioengineering, 103: 60-76.
-  Duan, H., Ding, W., Song, J., Xu, J., Wang, H., Zhu, Y., Liu, W. and Zhou, Y., 2016. Roles of plant growth substance in callus induction of Achyranthes bidentata. Research in Plant Biology, 6: 6-13.
-  Gatica Arias, A.M., Muñoz Valverde, J., Ramírez Fonseca, P. and Valdez Melara, M., 2010. In vitro plant regeneration system for common bean (Phaseolus vulgaris): effect of N6-benzylaminopurine and adenine sulphate. Electronic journal of Biotechnology, 13: 6-7.
-  Gill, A.O., and Holley, R.A. 2006. Disruption of Escherichia coli, Listeria monocytogenes and Lactobacillus sakei cellular membranes by plant oil aromatics. International Journal of Food Microbiology,108:1-9.
-  Han L.N., and Zhou, F.Q., 2010. In Vitro Regeneration of One-step Seedling Formation for Tamarix chinensis [J]. Hubei Agricultural Sciences, 11: 5-9.
-  Ikeuchi, M., Sugimoto, K., and Iwase, A., 2013. Plant callus: mechanisms of induction and repression. Plant Cell, 25(9): 3159-73.
-  Khan, N., Ahmed, M., Hafiz, I., Abbasi, N., Ejaz, S. and Anjum, M., 2015. Optimizing the concentrations of plant growth regulators for in vitro shoot cultures, callus induction and shoot regeneration from calluses of grapes. OENO One, 49: 37-45.
-  Laukkanen, H., Häggman, H., Kontunen‐Soppela, S. and Hohtola, A., 1999. Tissue browning of in vitro cultures of Scots pine: role of peroxidase and polyphenol oxidase. Physiologia Plantarum, 106: 337-343.
-  López-Herrera, C. and Zea-Bonilla, T., 2007. Effects of benomyl, carbendazim, fluazinam and thiophanate methyl on white root rot of avocado. Crop Protection, 26: 1186-1192.
-  Lucchesini, M., Mensuali-Sodi, A. and Vitagliano, C., 1993. Micropropagation of Tamarix gallica from nodal explants of mature trees. Plant cell, tissue and organ culture, 35: 195-197.
-  Mahmoud, S.N. and Al-Ani, N.K., 2016. Effect of Different Sterilization Methods on Contamination and Viability of Nodal Segments of Cestrum nocturnumL. International Journal ofResearch Studies in Biosciences (IJRSB), 4: 4-9.
-  Manganyi, M.C., Regnier, T., and Olivier, E.I. 2015. Antimicrobial activities of selected essential oils against Fusarium oxysporum isolates and their biofilms. South African Journal of Botany, 99:115-121.
-  Mihaljević, I., Dugalić, K., Tomaš, V., Viljevac, M., Pranjić, A., Cmelik, Z., Puskar, B. and Jurkovic, Z., 2013. In vitro sterilization procedures for micropropagation of' OBLACINSKA' sour cherry. Journal of Agricultural Sciences, 58: 117-126.
-  Mokbel S.A., Khalil A.A., and El-Shazly, M.A. 2017. Efficiency of eugenol oil nanoemulsion against Banana bunchy top virus and contamination with fungi in plant tissue culture. Arab Journal Biotechnology, 20(1): 33-50.
-  Morcia, C., Malnati, M., and Terzi, V. 2012. In vitro antifungal activity of terpinen-4-ol, eugenol, carvone, 1,8-cineole (eucalyptol) and thymol against mycotoxigenic plant pathogens. Food Additives and Contaminants, 29:415-422.
-  Nakagawara, S., Goto, T., Nara, M., Ozawa, Y., Hotta, K. and Arata, Y., 1998. Spectroscopic Characterization and the pH Dependence of Bactericidal Activity of the Aqueous Chlorine Solution. Analytical Sciences, 14: 691-698.
-  Naz, S., and Khatoon, K., 2014. The effect of auxins on callus induction in achyranthes aspera. Pakistan Journal of Botany, 46: 2203-2207.
-  Noruzpour, M., Zare, N., Sheikhzadeh-Mosadegh, P., and Asghari-Zakaria, R., 2019. The effect of auxin and signaling compounds on growth and production of secondary metabolites in vitro cultures of Whortleberry (Vaccinium arctostaphylos L.). Iranian journal of regelands and forests plant breeding and genetic research, 27(1):45-58.
-  Orabi, M.A., Taniguchi, S., Terabayashi, S., and Hatano, T., 2011. Hydrolyzable tannins of tamaricaceous plants. IV: Micropropagation and ellagitannin production in shoot cultures of Tamarix tetrandra. Phytochemistry, 72: 1978-1989.
-  Osman, N.I., Sidik, N.J., and Awal, A., 2016. Effects of variations in culture media and hormonal treatments upon callus induction potential in endosperm explant of Barringtonia racemosa L. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine, 6: 143-147.
-  Oyebanji, O., Nweke, O., Odebunmi, O., Galadima, N., Idris, M., Nnodi, U.N., Afolabi, A.S., and Ogbadu, G.H., 2009. Simple, effective and economical explant-surface sterilization protocol for cowpea, rice and sorghum seeds. African Journal of Biotechnology, 8: 5395-5399.
-  Oyedemi, S., Okoh, A., Mabinya, L., Pirochenva, G. and Afolayan, A., 2009. The proposed mechanism of bactericidal action of eugenol,[alpha]-terpineol and g-terpinene against Listeria monocytogenes, Streptococcus pyogenes, Proteus vulgaris and Escherichia coli. African Journal of Biotechnology, 8: 1280-1286.
-  Ozyigit, I.I., 2008. Phenolic changes during in vitro organogenesis of cotton (Gossypium hirsutum L.) shoot tips. African Journal of Biotechnology, 7: 1145-1150.
-  Palacio, L., Cantero, J.J., Cusidó, R.M., and Goleniowski, M.E., 2012. Phenolic compound production in relation to differentiation in cell and tissue cultures of Larrea divaricata (Cav.). Plant science, 193: 1-7.
-  Rodriguez, A.P., and Wetzstein, H.Y., 1998. A morphological and histological comparison of the initiation and development of pecan (Carya illinoinensis) somatic embryogenic cultures induced with naphthaleneacetic acid or 2, 4-dichlorophenoxyacetic acid. Protoplasma, 204: 71-83.
-  Sazmand, M., and Safarnezhad, A., 2016. Callus induction, regeneration and proliferation of Berberis vulgaris var. asperma using In vitro technique', Iranian journal of regelands and forests plant breeding and genetic research, 24(1): 92-101.
-  Shahavi, M.H., Hosseini, M., Jahanshahi, M., Meyer, R.L., and Darzi, G.N., 2015. Clove oil nanoemulsion as an effective antibacterial agent: Taguchi optimization method. Desalination and Water Treatment, 57: 1-12.
-  Shields, R., Robinson, S.J., and Anslow, P.A., 1984. Use of fungicides in plant tissue culture. Plant Cell Reports, 3: 33-36.
-  Taghizadeh, M., Babalar, M., Zamani, Z., Naderi, R., and Askari M.A. 2006. Direct and indirect shoot regeneration of Tulipa gesneriana L. Apeldoorn in In vitro culture. Agricultural sience of Iran, 37(6):1031-1039.
-  Taghizadeh, M., and Solgi, M. 2014. The Application of Essential Oils and Silver Nanoparticles for Sterilization of Bermudagrass Explants in In Vitro Culture. International Journal of Horticultural Science and Technology, 1(2); 131-140.
-  Taghizadeh, M., Solgi, M., and Shahrjerdi, I. 2016. Essential oil as an alternative to chemical antimicrobial agent for the culture of strawberry in vitro. Journal of Horticulture, Forestry and Biotechnology, 20(4): 99- 106.
-  Xian-fang, L., 2009. Application of BA and NAA in the Rapid Propagation in vitro of Tamarix chinensis [J]. Journal of Anhui Agricultural Sciences, 10: 22-25.
-  Yildiz, M., and Er, C., 2002. The effect of sodium hypochlorite solutions on in vitro seedling growth and shoot regeneration of flax (Linum usitatissimum). The science of nature, 89: 259-261.