شناسایی صفات اثرگذار در بهبود عملکرد علوفه خشک در سه گونه از جنس آگروپیرون

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه

2 نویسنده مسئول مکاتبات، استادیار، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه

3 استادیار، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی شمال‌غرب و غرب کشور (تبریز)، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

چکیده

با هدف تعیین روابط بین عملکرد علوفه خشک و برخی صفات زراعی مرتبط با آن در جنس آگروپیرون، 31 جمعیت از سه گونه مختلف جنس آگروپیرون (A. desertorum، A. cristatum و A. elongatum) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی شمالغرب و غرب کشور (تبریز) در سال‌های زراعی 94- 1393 ارزیابی شدند. ضرایب همبستگی نشان داد که عملکرد علوفه خشک در گونه A. elongatum با قطر تاج‌پوش همبستگی مثبت و با صفت تعداد روز تا گرده‌افشانی همبستگی منفی معنی‌دار داشت. در گونه‌های A. desertorum و A. cristatum نیز صفت عملکرد علوفه خشک، با تعداد ساقه همبستگی مثبت و با عرض برگ پرچم همبستگی منفی معنی‌دار داشت. با استفاده از تجزیه رگرسیونی گام‌به‌گام، در گونه A. elongatum، به‎ترتیب صفات قطر تاج‌پوشش و تعداد روز تا گرده‎افشانی و در گونه‌های A. desertorum و A. cristatum، صفات تعداد ساقه و طول خوشه وارد مدل شدند. تجزیه مسیر برای عملکرد علوفه خشک به‎عنوان متغیّر تابع نشان داد که در گونه A. elongatum صفت قطر تاج‌پوش دارای اثر مستقیم مثبت (61/0) و صفت تعداد روز تا گرده‎افشانی اثر مستقیم منفی (46/0-) و در گونه‌های A. desertorum و A. cristatum، تعداد ساقه اثر مستقیم مثبت (73/0) و طول خوشه اثر مستقیم منفی (44/0-) بر متغیر تابع داشتند. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که در گونه A.elongatum، صفات قطر تاج‌پوش و تعداد روز تا گرده‌افشانی و در گونه‌های A. desertorum و A.cristatum، صفت تعداد ساقه تأثیر بیشتری در عملکرد علوفه خشک داشته و می‌توانند به‎عنوان شاخص در گزینش ژنوتیپ‌های مطلوب استفاده شوند.

کلیدواژه‌ها


-  Abolghasemi, Z., Darvishzadeh, R., Kazemi, H.A., Besharat, S. and Bayat, M., 2016. Genetic diversity sunflower lines and sequential path analysis on grain yield and other agronomic characteristics. Biotech Tarbiat Modarres University, 6(2): 29- 47. (In Persian)
-  Acquaah, G., Adams, M.W. and Kelly. J.D., 1992. A factor analysis of plant variables associated with architecture and seed in dry bean. Euphytica, 60: 171- 177.
-  Ali, M. A., Nawab, N.N., Abbas, A., Zulkiffal, M. and Sajjad, M., 2009. Evaluation of selection criteria in Cicer arietinum L. using correlation coefficients and path analysis. Australian Journal of Crop Science, 3: 65- 70.
-  Ali, N., Javidfar, F., Yazdi Elmira, J. and Mirza, M.Y., 2003. Relationship among yield components and selection cariteria for yield improvement in winter rapeseed (Brassica napus L.). Pakistan Journal of Botany, 35: 167- 174.
-  Amini, F., Mirlohi, A.F., Majidi, M.M., Amini, F. and Dastjerd, H., 2013. Relationship between forage yield and its components in first generation of five synthetic varieties of tall fescue (Festuca arundinacea Schreb.). Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research. 21: 119- 131. (In Persian)
-  Amirkhani, M., Mesdaghi, M. and Karimabadi, R., 2007. An investigation on ecological and agronomic aspects of three important grasses in Golestan National Park and vicinities. Research Report, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, 29 p. (In Persian)
-  Arghavani, A., Asghari, A., Shokrpour, M. and Mohammaddost Chamanabad, H.R., 2010. genetic diversity in ecotypes of two Agropyron species using RAPD markers. Research Journal of Environmental Sciences, 4: 50- 56.
-  Asghari, A., Agayev, Y. and Fathi, S.A.A., 2007. A karyological study of four species of wheatgrass (Agropyron sp.). Pakistan Journal of Biology Science, 10: 1093- 1097.
-  Bor, N.L., 1970. Gramineae. In: Flora Iranica, Rechinger, K.H. (Ed.). Vol. 70, Akademische Druk-u. Verlagsanstalt, Graz, Austria, 571- 573 p.
-  Boroumandan, P. and Mo'tamedi, J., 2007. Forage Grasses. Razi University Press, 281 p. (In Persian)
-  Brandle, J.E. and Mcvetty, P.B.E., 1989. Heterosis and combining ability in hybrids derived from oilseed rape cultivars and inbred lines. Crop Science, 29, 1191- 1195.
-  Dawari, N.H. and Lutra, O.P., 1991. Character association studies under high and low environments in wheat (Triticum aestivum L.) Indian Journal of Agricultural Research, 25: 515- 518.
-  Duhoon, S.S., Chandra, S., Basu, A.K. and Makhija, O.P., 1982. Components of genetic variation for yield and its attributes in a diallel cross of yellow-seeded Indian colza. Indian Journal of Agricultural Science, 52:154- 158.
-  Ebrahimiyan, M., 2010. Assessment of drought tolerance in Festuca genotypes. M.Sc. thesis. Isfahan University of Technology, 91- 105p. (In Persian)
-  Ehsanzadeh Fard, M. and Heshmati, G.A., 2014. Predication of biomass of three perennial range grasses using dimensional analysis. Middle-East Journal of Scientific Research, 21: 1520- 1525.
-  Falconer, D.S., Mackay, T.F.C., Frankham, R., 1996. Introduction to Quantitative Genetics (4th ed.). Longman, Harlow, UK.
-  Farshadfar, E., Galiba, G., Kozsegi, B. and Sutka, J., 1993. Some aspects of the genetic analysis of drought tolerance in wheat. Cereal Research Communications, 21: 323- 330.
-  Hassanzadeh Ghort Tapeh, A., Abbasi holaso, H. and Abbasi, M.R., 2015. A study of agronomy, morphological and phenological traits of sainfoin (Onobrychis viciifolia Scop) using multivariate analysis. Journal of Applied Crop Breeding, 2(2): 153- 169. (In Persian)
-  Jafari, A.A., Seyedmohammadi, A.R. and Abdi, N., 2007. Study of variation for seed yield and seed components in 31 genotypes of Agropyron desertorum through factor analysis. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 15:11- 221. (In Persian)
-  Kearsey, M.J. and Pooni, H.S., 1996. The genetic analysis of quantitative traits. Stanley Thorns Ltd., Cheltenham, Great Britain.
-  Kozaka, M. and Azevedob, R.A., 2010. Does using stepwise variable selection to build sequential path analysis models make sense. Physiologia Plantarum, 141: 197- 200.
-  Majidi, M.M. and Arzani, A., 2010. Study of relationship between morphological, agronomic and qualitative traits in sainfoin populations (Onobrychis viciifolia). Journal of Plant Production, 16: 159- 172.
-  Modir Shanechi, M., 1992. Production and management of cultivated forages. Astan Quds Razavi Publishing Group, 448 p. (Translated in Persian)
-  Mohammadi, R., Khayyam-Nekouei, M., Mirlohi A.F. and Razmjoo, Kh., 2006. Investigation of genetic variation in tall wheat grass (Agropyron elongatum (Host) Beauv.) populations. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 14: 15- 24. (In Persian)
-  Mohammadi, R., Khayyam-Nekouei, M., Mirlohi, A.F. and Razmjoo. Kh., 2008. Investigation of genetic variation in Dactylis glomerata L. populations. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 16: 14- 26. (In Persian)
-  Mozaffarian, V.A., 2000. Plant Taxonomy. Volume 1. Amir Kabir Publications, Tehran, Iran, 502 p. (In Persian)
-  Pourmoradi, S. and Mirzaie-Nodoushan, H., 2011. Path analysis of morphological traits and forage yield on several populations of Lolium species. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 18(2): 294- 304. (In Persian)
-  Rastegar, M.A., 2007. Forage Crops Cultivation. Nowpardazan, Tehran, Iran, 520p. (In Persian)
-  Seyedmohammadi, S.A., Jafari, A.A., Seyed Mohammadi, N.S., Khayat, M. and Motaghi, M., 2011. Investigate the relationship among forage yield and morphological traits in Agropyron desertorum genotypes. Journal of Crop Physiology, 8: 71- 81. (In Persian)
-  Seyedmohammadi, S.A., Jafari, A.A., Seyed Mohammadi, N.S. and Sadat, S., 2012. Determining diversity and genetic distance of 31 genotypes of Agropyron desertorum for grain yield and its components using multivariate statistical methods. Romanian Agricultural Research, 29: 95- 102.
-  Walton, P.D., 1971. The use of factor analysis in determining characters for yield selection in wheat. Euphytica, 20: 416- 421.
-  Zinali, H., Naser-Abadi, E., Hossein-Zadeh, H., Chugan, R. and Sabokdast, M., 2004. Factor analysis on hybrid of cultivar grain maize. Iranian, Journal of Agricultural Science, 36: 4. 895- 902. (In Persian)