بررسی تنوع ژنتیکی موجود در توده هایی از یونجه (Medicago sativa)

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان کرمان

2 عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

3 عضو هیئت علمی دانشگاه یاسوج

چکیده

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی موجود در منابع ژرمپلاسم یونجه (M. sativa)، تعداد 25 رقم یونجه در سال 1375 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار مطالعه شد. چهارده صفت از گیاهان در هر پلات مورد ارزیابی قرارگرفت. براساس تجزیه واریانس صفات کمی اختلاف معنی داری میان ارقام از نظر بعضی صفات در سطح 5% و 1% وجود داشت. به جز طول ساقه اصلی در چین اول، طول ساقه فرعی در چین اول، عملکرد ماده خشک در چین اول، قطر ساقه اصلی، فرم ظاهری و طول ساقه اصلی در چین دوم از نظر بقیه صفات میان ارقام اختلاف معنی دار وجود داشت. رقم 20319 که به عنوان رقم بمی معروف شده است از نظر عملکرد گیاه در چینهای اول و دوم و طول ساقه اصلی گیاه در چین دوم، نسبت به بقیه ارقام برتری نشان داد و براساس مقایسه میانگین ارقام به روش دانکن در اکثر موارد در یک طبقه مجزا قرار گرفت. انجام تجزیه کلاستر با استفاده از روش UPGMA ارقام مورد بررسی را به 6گروه، با ضریب کوفنتیک 84% تقسیم کرد. رقم بمی و رقم 2421 هرکدام به تنهایی در یک گروه جداگانه و بقیه ارقام در گروه های مختلف دیگر قرار گرفتند. با استفاده از صفاتی که در تجزیه واریانس اختلاف معنی داری را نشان دادند نیز تجزیه کلاستر در مورد ارقام، انجام شد. در این تجزیه ارقام به 5 گروه تقسیم شدند، اما نتایج به میزان زیادی به مرحله اول شباهت داشت. به طوریکه رقم 20319 باز هم در گروهی جداگانه قرار گرفت.
ضریب کوفنتیک در این تجزیه 82% بود که در هر دو حالت نشان دهنده مناسب بودن روش انتخابی کلاستر است.