اولین گزارش از شکستن خواب و جوانه‏ زنی بذر کزل (Diplotaenia damavandica Mozaffarian, Hedge & Lamond)

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی‏ مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع, تهران

2 عضو هیأت علمی‏ مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع, تهران,

چکیده

کزل (Diplotaenia damavandica Mozaffarian, Hedge & Lamond) یکی از گیاهان مهم بومی‏ایران است که دارای رویشگاه بسیار محدودی در دامنه رشته کوه البرز
(در محدوده ارتفاعی 3000-2400 متر) می‏باشد. به سبب وجود ترکیبات مؤثره خاصی که دارای اثرات درمانی در اغلب عوارض پوستی دارد، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. از آنجا که تاکنون بررسیها جهت جوانه‏زنی بذر ‏این گیاه موفقیت آمیز نبوده است, در بررسی حاضر‏این مهم در دستور کار قرار گرفت. پس از مراحل ضد عفونی سطحی بذر با اتانول
(70%، 5 ثانیه) و هیپو کلریت سدیم (1%، 20-15 دقیقه)، آزمایشهایی جداگانه به صورت طرح کاملآً تصادفی با سه تکرار، شامل تیمارهای سرمادهی (در دمای1- تا 3+ درجه سانتیگراد) در سه سطح از نظر زمان (15، 30 و 45 روز) روی دو بستر کاغذ صافی و ماسه بادی استریل, جیبرلیک اسید (GA3) در سه سطح از نظر غلظت50، 100 و 200 میلی‌گرم در لیتر (به مدت 24 ساعت) و خراشدهی با اسید سولفوریک در دو سطح از نظر غلظت
(25 و 50 درصد) در دو زمان 10 و20 دقیقه، اعمال گردید. بررسیهای آماری نشان داد که برای شکستن خواب بذر ‏این گیاه 45 روز سرمادهی مناسبترین تیمار سرمایی در سطح
 1% است و بستر ماسه نسبت به کاغذ صافی در سطح 5% مناسب‌تر است. هورمون جیبرلین اگرچه در غلظت ppm200 به طور معنی‌داری باعث جوانه‏زنی بذر‏این گونه شد، ولی دانه رستهای حاصل قادر به استقرار نبودند. اسید سولفوریک نه تنها اثری بر شکستن خواب نداشت بلکه با افزایش غلظت اسید و زمان به کارگیری، بذرهای تیمارشده بیشتر مورد حمله قارچی قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

- آرامش، س.، 1377. استخراج نیمه صنعتی گزانتوتوکسین و فرمولاسیون قرص متوکسالن. پایان نامه شماره 3893 دکترای داروسازی، دانشکده داروسازی، دانشگاه تهران.
- امین، غ.، 1375. بررسی فاماکوگنوزی گیاه کزل. پایان نامه شماره 3 دکترای داروسازی، دانشکده داروسازی، دانشگاه تهران.
- جاریانی، ف.، 1362. استخراج گزانتوتوکسین و بررسی سایر نوروکومارینهای گیاه کزل. . پایان نامه شماره 2291 دکترای داروسازی، دانشکده داروسازی، دانشگاه تهران.
- سلطانی گردفرامرزی، م ح.، 1369. استخراج نیمه صنعتی و فرمولاسیون گزانتوتوکسین در گیاه کزل. پایان نامه شماره 2648 دکترای داروسازی، دانشکده داروسازی، دانشگاه تهران.
- محمدی، س.، 1378. تجزیه و شناسایی کمی‏و کیفی اسانس ریشه کزل به روش GC-MASS. پایان نامه شماره 4000 دکترای داروسازی، دانشکده داروسازی، دانشگاه تهران.
- مظفریان, و., 1362. گیاهان خانواده چتریان در ایران, کلیدشناسی و پراکنش, نشریه شماره 35. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع.
- میرزا، م.، 1380. بررسی کمی‏و کیفی ترکیبهای تشکیل دهنده 6 گونه معطر جعفری، مرزه، آویشن، کزل، پیر پاییزی و مریم گلی گزارش نهایی طرح تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع سند شماره 2119.

- نصیری، م.، 1373‍. بررسی عوامل موثر بر خواب، جوانه‏زنی و نمو بذرها، انتشارات سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، 63 صفحه.

- نصیری، م.، 1374. بررسی عوامل مختلف در شکستن خواب بذر کتان سفید، فصلنامه پژوهش و سازندگی،  (28 ): 48-42.

- نصیری، م.، 1375. تعیین روشهای بهینه در جوانه‏زنی بذر گردوی‏ایرانی، فصلنامه پژوهش و سازندگی، (30:(36-29.
- نصیری، م. و عیسوند، ح.ر.، 1380 . بررسی اثر اسید سولفوریک بر شکستن خواب و جوانه‏زنی بذور شب خسب Durazz.) Albizia juilbrissin) و خرنوب (Ceratonia siliqua L.)، تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی‏ایران. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، (8): 113-95.
- Ghahreman, A. and Amin, Gh., 1996. Anatomical study of Diplotaenia damavandica (Umbelliferae). Iran. Journ. Bot. 7(1): 73-79.
- Mozaffarian, V. , Hedge and Lamond in loea Iranica, 1987. Diplotaenia damavandica.No. 162: 373

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار