بررسی تنوع ژنتیکی بارانکSorbus torminalis L. Crantz) ) از طریق بررسی صفات میوه

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی مازندران و دانشجوی دوره دکتری جنگلداری دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشیار پژوهشی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. تهران

3 استادیار دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی تنوع ژنتیکی بارانک از طریق بررسی صفات میوه در جنگلهای سنگده مازندران انجام شد. برای انجام آن، دو جمعیت بارانک در منطقه انتخاب و در هر جمعیت 20 پایه بارانک در قطرهای مختلف علامت گذاری گردید. 7 صفت میوه، شامل وزن میوه با جدارگوشتی، قطرهای بزرگ و کوچک ، تعداد کل بذر در هر میوه، وزن کل بذرها، تعداد بذرهای سالم و وزن بذرهای سالم برای هر یک از 40 درخت بررسی شد. ابتدا همبستگی دو به دو صفات با استفاده از روش کارل پیرسون تعــیین شــد. سپس از طریق روش تجزیه به مؤلفه‏های اصلی اهمیت هر یک از صفات در ایجاد واریانس‏ها مشخص گردید. قطر بزرگ و قطر کوچک میوه بیشترین نقش را در تبیین مؤلفه اول و قطر کوچک و تعداد بذر هر میوه بیشترین نقش را در تشکیل مؤلفه دوم داشتند. سپس با استفاده از مؤلفه‏های اول و دوم، کل پایه‏ها در محور مختصات پلات شدند. در مرحله بعد با استفاده از کل صفات میوه تجزیه و تحلیل خوشه‏ای انجام و فاصله ژنتیکی میان پایه‏ها تعیین گردید. نتیجه آنالیز خوشه‏ای، پایه‏ها را در 8 خوشه مجزا گروه‏بندی نمود. شباهت زیادی میان پراکنش درختان روی محور مختصات پلات دو مؤلفه اول تجزیه به مؤلفه‏های اصلی و نتیجه آنالیز خوشه‏ای به روش WARD وجود داشت. با توجه نتایج آنالیز خوشه‏ای و نیز آرایش قرارگیری پایه‏ها در پلات مؤلفه‏های اول و دوم ، تنوع ژنتیکی، بیشتر ناشی از تفاوتهای میان دو جمعیت است. این نتیجه با نتایج بررسیهای  الکتروفورزی تنوع ژنتیکی که در مورد همین دو جمعیت انجام شده بود نیز همخوانی خوبی دارد.   

کلیدواژه‌ها


- اسپهبدی، ک.، میرزایی دوشن، ح.، عمادیان، س .ف ، صباغ، س. و قاسمی،س.، 1381. بررسی اثرهای عمق کاشت و پوشش حفاظتی خاک در رویاندن نهال بارانک در نهالستانهای کوهستانی. مجله منابع طبیعی ایران جلد55 شماره1
- ایران منش، ی.، 1380. استفاده از مطالعات آنزیمی به منظور جداسازی اکوتیپها و ژنوتیپهای بارانک در منطقه جنگلی فریم. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه مازندران، 106 صفحه.
- جعفری، ع.ا.، 1380. تعیین فاصله ژنتیکی 29 ژنوتیپ چچم دائمی
Lolium perenne از طریق تجزیه کلاستر بر اساس عملکرد علوفه و صفات مورفوژیکی. تحقیقات ژنتیک و اصلاح نژاد گیاهان مرتعی و جنگلی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره 6 ، 104 ـ 79.
- حسینی، س.م.، 1380. تعیین توان اکولوژی جنگلهای شمال ایران، جزوه درسی دوره دکتری رشته جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس ،84 صفحه 
- شیخ علی، م.، 1379. بررسی تنوع مورفولوژیکیکی بارانک در جنگلهای تالش ، پایان نامه دوره کارشناسی ارشد رشته جنگلداری، دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان، 97 صفحه.
- شریعت، آ.، میرزایی ندوشن، ح.، قمری زارع، ع. و سنگتراش، م.، 1380. بررسی قرابت درون ومیان گونــه‏ای یونجه‏های یک ساله Medicago ssp.) ( براساس صفات مورفولوژیک. تحقیقات ژنتیک و اصلاح نژاد گیاهان مرتعی و جنگلی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره 7 ، 98ـ 81.   
- میرزایی ندوشن، ح.، فیاضی، م.ع. و عسگریان، م.، 1376. ارزیابی تنوع ژنتیکی موجود در بعضی از توده های اسپرس (Onobrychis sativa) موجـــود در بانــــک ژن گیاهـان مرتعی ایـــران . پژوهش و سازنــدگی ، شماره 37 ، 49 ـ46.
- زبرجدی، ع.ر.، میرزایی ندوشن، ح. و کریم نژاد، ق.، 1380. بررسی تنوع ژنتیکی گونه مرتعیBromus tomentellus  با استفاده از روشهای چند متغییره آماری . پژوهش و سازندگی شماره 51 در منابع طبیعی ، صفحه 2 تا 7 .     
- Ahmed, M.F., 1994. A study of the cyto-taxonomy for conservation of gentic resources of forage legumes (Medicago species) in Omayed Biosphere Reserve. (Egypt),135pp.
- Aas G,.and Maier, J., 1994. Morphology, isozyme variation,cytology,and reproduction of  hybrids between Sorbus aria (L.) Crantz and S.torminalis(L.)crantz , Botanica Helvetica. 104, 195-214.
- Berdahl, J.D., Mayland, H.F., Asay, K.L. and Jefferson, P.G.,1999. Variation in agronomic and morphological traits among Russin wildrye accessions. Crops Science, 39: 1890-1895.
- Casler, M.D.,1995. Pattern of variation in a collection of perennial ryegrass. Crop Science, 35:1169-1171.
- Demesure, B., 2000. Genetic variability of a scattered temperate forest tree : sorbus torminalis (L.) Crantz. Ann. For. Sin. 57:63-71.
- Humphreys, M.O., 1991. A genetic approach to the multivariate differentition of perennial  ryegrass (lolium perenne  L.) populations. Heredity, 66: 437-443.
- Jackson, J.E., 1991. Ausers guide to principal components. Wiley, New York.
- Kleinschmit, J., Begemann, F. and Hammer, K., 1995. In stitu conservation of forest gene resources. Tagungsband eines Symposiums vom 9-11 November in itzenhausen,Deutschland, 14-27.
- Karp,A., Kresovich, K.V. Bhat, W.G. Ayed, and T. Hodgkin, 1997. Molecular tools in plant genetic resources conservation: A guide to the technologies; in IPGRI  Technical Bulletin, No. 2,Rome Italy
- Piagnani, C., and Bassi, D., 2000. In vivo and In vitro propagation of Sorbus ssp.from juvenile material . Italus  Hortus, 7:  3-7.
- Tsita-Txardi, E., Loukis, A., and Philianos, S., 1991. Constituent of Sorbus torminalis  fruits. Fitoterapia, 63: 282-283.
- Tsita-Txardi, E., Loukis, A. and Philianos, S.,1992. Constituent of Sorbus torminalis  Leaves.  Fitoterapia,  63:  189-190.
- Vos, P., Hogers, R., Reijans, M., van de lee, T., Hornes, M., Freijters, A., Pot, J. Peleman, J., Kuiper, M., and Zabeau, M., 1995. AFLP, a new technique for DNA fingerprinting; Nucleic Acids RES., 23: 4407-4414
- Williams, G.k., Kubelik, A.R., Livak, K.J., Rafalaski, J.A., and Tingey, S.V.,1990. DNApolymorphism amplified by arbitrary primers are useful as genetic markers ,. Nucleic Acid Res., 18:6531-6535