مطالعه کاریوتیپی دو گونه Lolium و دورگهای بین گونه‌ای آنها

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد، واحد علوم تحقیقات تهران

2 عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 دانشگاه آزاد واحد قم

چکیده

در جنس Lolium گونه‌های مختلف ویژگیهای متفاوتی دارند. تولید دورگهای بین گونه‌ای این امکان را فراهم می‌سازد که صفات مطلوب هر دو گونه را در واریته‌ای از یک گونه‌ این جنس وارد نموده و در نتیجه ترکیبی از صفات مطلوب را بدست آورد. در این راستا از طریق نجات جنین گیاهان دورگ بین دو گونه L. perenne و L. rigidum تولید شده که باید از حیث دورگ بودن یا نبودن مطالعه می‌شدند. به این منظور چهار ژنوتیپ دورگ (F2 حاصل از چهار بوته دورگ F1) به همراه والدین خود (گونه‌های L. perenne و L. rigidum) از نظر ویژگیهای کاریوتیپی و الکتروفورزی بررسی و مقایسه شدند. در مطالعه دورگها تنوع وسیعی از نظر تعداد کروموزوم و نیز سطح پلوئیدی مشاهده گردید. به منظور پی‌بردن به وجود اختلاف معنی‌دار میان ژنوتیپ‌ها و نیز بین کروموزومهای هر ژنوتیپ، داده‌های کاریوتیپی در قالب یک طرح فاکتوریل در طرح پایه کاملا تصادفی مورد تجزیه واریانس قرار گرفتند. تعداد کروموزومها در برخی از سلولهای مورد مطالعه در دورگها بسیار متغیر بود که ناشی از دورگ بودن این ژنوتیپ‌ها و عدم سازگاری مناسب ژنومی دو والد می‌باشد. از طرفی این پدیده در گونهL. rigidum  که به‌عنوان یکی از والدین (والد پدری) به‌کار رفته است نیز در قبل مشاهده گردیده است و به نظر می‌رسد که این ویژگی از این والد نیز به‌جا مانده باشد. تعدادی از مؤلفه‌های‌های سنجش تقارن کاریوتیپی محاسبه گردید که از نظرTF% ،  دارای نامتقارن‌ترین کاریوتیپ و دارای متقارن‌ترین کاریوتیپ می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


میرجلیلی، ع.، 1381. بررسی تاکسونومی و سیتوتاکسونومی جنس Lolium در ایران. رساله دکتری، دانشگاه اصفهان.
میرزایی ندوشن، ح.، 1381. تلاقی میان گونه‌ای در جنس Lolium SPP.. تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، 9: 39-48.
Burner, D.M., Eizenga, G.C., Buckner, R.C. and Burrus, P.B. 1989. Meioticinstability of tall fescue X giant fescue amphiploids. Crop Science, 29: 1484-1486.
Hrivnak, J., and Faber, M. 1990. Palatability and intake of herbage of some grass cultivars. Scientia Agriculturae Bohemoslovaca. 22:109-114.