بررسی اثر برخی تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بر کیفیت فیزیولوژیک بذرهای پیر شده گیاهBromus inermis

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران، دانشکده کشاورزی کرج

2 مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ص.پ. 116- 13185

چکیده

در این تحقیق اثر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی سیتوکینین، اکسین و جیبرلین با غلظت‌های 25، 50 و 100 پی‌پی‌ام برکیفیت فیزیولوژیک بذرهای پیر شده Bromus inermis مورد بررسی قرار گرفت. درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ریشـــه‌چه، طول ساقه‌چه و طول کل گیاهچه در بذرهای پیر شده به‌طور معنی‌داری کمتر از بذرهای پیر نشده بود. تنظیم کننده‌های رشد فوق در غلظتهای یکسان اثر متفاوتی بر درصد جوانه‌زنی داشتند. اکسین در غلظت‌های 25 و 100 پی‌پی‌ام سبب افزایش درصد جوانه‌زنی بذرهای پیر شده گردید. اثر نوع هورمون بر سرعت جوانه‌زنی معنی‌دار نبود، اما در همه تنظیم کننده‌ها با افزایش غلظت، خصوصاً از 50 به ppm100، سرعت جوانه‌زنی به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. فرایند پیری بذر، رشد ریشه‌چه را در مقایسه با رشد ساقه‌چه بیشتر تحت تأثیر قرار داد. بنظر می‌رسد مریستم‌های اولیه ریشه‌چه یکی از مکانهای حساس به پیری در بذر باشند. اکسین موجب کاهش اثرات مضر پیری بر رشد ریشه‌چه شد، اما این اثر به لحاظ آماری معنی‌دار نبود. اثر هورمون بر طول ساقه‌چه معنی‌دار بود و سیتوکینین و جیبرلین سبب افزایش طول ساقه‌چه شدند. کاهش نسبت طول ریشه‌چه به طول ساقه‌چه (R/S) در اثر پیری معنی‌دار نبود، اما اکسین این نسبت را در بذرهای پیر شده افزایش داد. با افزایش غلظت تنظیم کننده‌ها، R/S کاهش یافت. درصد گیاهچه‌های غیرعادی در اثر تیمار پیری کاهش یافت، اما درصد بذرهای مرده افزایش یافت.
 

کلیدواژه‌ها

مراجع

- عبدی، ن.ا. و مداح عارفی، ح.، 1380. بررسی تنوع و روند زوال ژرم پلاسم گونه Bromus tomentellus موجود در بانک ژن منابع طبیعی. فصلنامه تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، جلد 7؛ ص 25-2.
- عیسوند، ح.ر. و مداح عارفی، ح.، 1383. بررسی چالشهای تولید بذر برخی گونه‌های جنسهایAegilops، Bromus و Onobrychis در بانک ژن منابع طبیعی ایران. خلاصه مقالات دوازدهمین کنفرانس سراسری زیست شناسی ایران، دانشگاه بوعلی سینا همدان، ص 353.
- عیسوند، ح.ر. و علیزاده، م.ح.، 1382. بررسی برخی فاکتورهای کیفیت فیزیولوژیکی بذر(درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی و شاخص بنیه) گیاه دارویی بادرشبو (Dracocephalum moldavica) تحت شرایط آزمون پیری زودرس. فصلنامه تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، جلد 11، شماره 2؛ ص 256-249.
- مظفریان، و.ا.، 1375. فرهنگ نامهای گیاهان ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، تهران.
- Abdul-baki, A.A. and Anderson, J.D., 1973. Vigor determination in soybean seed by multiplication. Crop Sci., 3: 630-633.
- Agrawal, R.L., 2004. Seed technology. Oxford and IBH Publishing Co. LTD. New Delhi.
- Ajouri, A., Asgedum H., and Becker, M., 2004. Seed priming enhances germination and seedling growth of barley under conditions of P and Zn deficiency. J. Plant Nutr. Soil Sci. 167: 630-636.
- Arteca. N.R., 1995. Plant growth substances: principles and applications. Springer, 352 pages.
- Bassiri, M., Wilson A.M., and Grami B., 1988. Dehydration effect on seedling development of four range species. J. Range Manage. 41: 383–386.
- Bewley, J.D., 1997. Seed germination and dormancy. Plant Cell 9:1055-1066.
- Bingham, I. J., Harris, A. and MacDonald, L., 1994. A comparative study of radicle and coleoptile extension in maize seedlings from aged and unaged seeds. Seed Science and Technology, 22, 127-139.
- Copeland, L.D., and McDonald M.B., 1985. Principles of seed science and technology. New York. 
- Da Silva, E.A.A., Toorop, P.E., Nijsse, J., Bewley, J.D., and Hilhorst, H.W.M., 2005. Exogenous gibberellins inhibit coffee (Coffea arabica cv. Rubi) seed germination and cause cell death in the embryo. Journal of Experimental Botany, Vol. 56, No. 413, pp. 1029–1038.
- Delouche J.C. and Baskin, C.C., 1973. Accelerated ageing technique for predicting relative storability of seed lots. Seed Science and Technology 1: 427-452.
- FAO (Food and Agriculture Organization). 2003. Statistical data base. The state of Iran Agri-Food country profile. Rome.
- Ferguson, J.M., Tekrony, D.M. and Egli, D.E., 1990. Changes during early seed and axes deterioration: 11. Lipids. Crop Science 30: 179-182.
- Hardegree, S.P. and Van Vactor S.S., 2000. Germination and emergence of primed grass seeds under field and simulated-field temperature regimes. Annals of Botany 85: 379-390.
- International Seed Testing Association. 1985. International rules for seed testing. Seed Sci. and Technol., 13, 299-355.
- Iqbal, M., Ashraf M., Jamil A. and Rehman S., 2006. Dose seed priming induce changes in the levels of some endogenous plant hormones in hexaploid wheat plants under salt stress? Journal of Integrative Plant Biology, 48 (2): 181-189.
- Kaur, S., Gupta K.A. and Kaur N., 1998. Gibberellic acid and kinetin partially reverse the effect of water stress on germination and seedling growth in chickpea. Plant Growth Regulation 25: 29–33, 1998.
- Madan, S., Talwar, G.R., Behl, K. and Verma, U., 1989. Effect of accelerated ageing on germination, seedling vigour and beta-amylase activity in wheat. Research & Development Reporter 6: 48-54.
- McDonald M.B., 1999. Seed deterioration: physiology, repair and assessment. Seed Science and Technology 27, 177-237.
- Pandey, P.K., Goyal, R.D., Parakash, V., Katiyar, R.P. and Singh, C.B., 1990. Association between laboratory vigour tests and field emergence in cucurbits. Seed Research 18: 40-43.
- Priestly, D.A., 1986. Seed aging. Cornell University Press.
- Roohi, R. and Jameson D.A., 1991. The effect of hormone, dehulling and seedbed treatments on germination and adventititious root formation in blue grama. Journal of Range Management, 44(3): 237-241.
- Senaratna, T., Gusse, J.F. and McKersie, B.D., 1988. Age-induced changes in cellular membranes of imbibed soybean seed axes. Physiologia Plantarum 73: 85-90.
- Sivritepe, H.O., and Dourado A.M., 1995. The effect of priming treatments on viability and accumulation of chromosomal damage in aged pea seeds. Annals of Botany, 75:165-171.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار