مطالعه اثرات ترکیب محیط‌کشت و نوع ریزنمونه در بهینه‌سازی کشت خارشتر (Alhagi camelorum F.)

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 استاد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

3 دانشیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان

چکیده

خارشتر (F. Alhagi camelorum) گیاهی است از خانواده بقولات که سازگاری خوبی با شرایط آب و هوایی مناطق خشک دارد. به دلیل پروتئین قابل هضم بالا، همچنین امکان بهره­برداری ترنجبین از ساقه­های آن و سازگاری با شرایط سخت زیست­محیطی به عنوان یکی از گونه­های مهم مرتعی و دارویی محسوب می­شود. تکثیر این گونه در طبیعت توسط بذر و ریزوم انجام می‌شود، ولی بذر آن برای جوانه­زنی دارای مشکل است. هدف این تحقیق، بررسی تأثیر غلظت­های مختلف ساکارز در ریزازدیادی گیاه خارشتر از طریق کشت تخمدان و جنین بذری برای بهبود تکثیر آن می‌باشد. برای این هدف، با جداسازی جنین از تخمدان و همچنین حذف پوسته بذر (جنین­بذری)، ریزنمونه­ها در محیط­کشت MS حاوی غلظت­های 0، 15، 30، 45 و 60 گرم در لیتر ساکارز برای بررسی جوانه­زنی و تکثیر کشت شدند. درصد جوانه­زنی و سایر صفات رشد گیاهچه­ طی چهار هفته بررسی شد. نتایج نشان داد که بین دو ریزنمونه در میزان درصد جوانه­زنی و طول گیاهچه اختلاف معنی‏دار وجود داشت و درصد جوانه­زنی جنین­­­بذری در مقایسه با تخمدان به‎طور معنی‌داری (P<0.01) بیشتر بود. بیشترین درصد جوانه­زنی جنین بذری (3/93 درصد) در تیمار 15 گرم در لیتر ساکارز به‎دست آمد که با مقایسه با سایر غلظت­های ساکارز اختلاف معنی‏دار و مثبت داشت. با افزایش غلظت ساکارز تا 15 گرم بر لیتر سایر صفات رشد جنین مانند طول ریشه­چه، طول ساقه­چه و همچنین شاخص بنیه افزایش یافت. البته غلظت­های بیشتر از 15 گرم در لیتر ساکارز در تمامی صفات اندازه­گیری شده جنین اثر منفی داشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Ali, S.I., 1977. Flora of West Pakistan, pp 319–320.
-Arnold, S.V., 1987. Improved efficiency of somatic embryogenesis in mature embryos of Picea abies (L.) Karst. Journal of Plant Physiology, 128: 233-244.
-Bazoobandi, M., Barati, M. and Haghighi, S., 2006. Physiological response of Alhagipseudoalhagi to root exhausting management during fallow season. Iranian Journal of Weed Science, 2: 84-95.
-Burrell, A.M., Lineberger, R.D., Rathore, K.S. and Byrne, D.H., 2006. Genetic variation in somatic embryogenesis of Rose. Hort Science, 41: 1165-1168.
-Calagari, M., Jafari Mofidabadi. A., Tabari, M. and Hosseini, S.M., 2004. Intraspecific hybridizationin Populus euphratica Oliv. Using in vitro embryo rescue technique. Pajouhesh & Sazandegi, 61: 6-9.
-Emam, M., Ghamari Zare, A., Asadicorom, F. and Looki­ Anaraki. K., 2013. Micropropagation of Amygdalus scoparia L. by bud and embryo culture. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 21: 77-86.
-Gram, T., Mattsson, O. and Joersbo, M., 1996. Division frequency of pea protoplasts in relation to starch accumulation. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 45: 179-183.
-Guerra, M.P., Silveira, V., Dos Santos, A.L.W., Astarita, L.V. and Nodari, R.O., 2000. Somatic embryogenesis in Araucaria angustifolia (BERT) O .Ktze. In Jan, M.S., Gupta, P.K. and Newton, R.J. (ed.), Somatic Embryogenesis in Woody Plants. Kluwer Academic Publishers. Netherlands, 6: 457-478.
-Ivanica, J. and Mokra, A., 1982. Development and cultivation of early-ripening cherry embryos. Biologia Czechoslovakia, 37: 1, 3-12.
-Jafari Mofidabadi, A., 2015. Production of inter-specific hybrid between Populus caspica and P.nigra using mature embryo culture. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 23:49-55.
-Jafari Mofidabadi, A. and Modir-Rahmati, A.R., 2000. Production of Populus euphratica Oliv. × P. alba L. hybrid poplars through ovary and ovule cultures. Plant Genetic Newsletter, 122:13-15.
-Karami, O., Deljou, A. and Bahmani, R., 2008. Type and concentration role of sugar in somatic embryogenesis of carnation (Dianthus caryophyllus L.) cultivar of Nelson. Journal of Horticulture Science, 22: 13-21.
-Khan, F.M., 2009. Ethno-veterinary medicinal usage of flora of greater Cholistan desert (Pakistan). Pak Vet J, 29: 75–80.
-Kim, C.K., Oh, J.Y., Chung, J.D., Burrel, A.M. and Byrne, D.H., 2004. Somatic embryogenesis and plant regeneration from in-vitro-grown leaf explant of rose. Hort Science, 39: 1378-1380.
-Kumar, J. and Gupta, P.K., 2008. Molecular approaches for improvement of medicinal and aromatic plants. Plant Biotechnology Reports, 2: 93-112.
-Liyun, H., Jie, L., Huanqi, Z. and Haikuo, F., 2012. Study on the mix recipe screening in Areca catechu embryo culture. Chinese Agricultural Science Bulletin, 34, 014.
-Litz, R.E., 1986. Effect of osmotic stress on somatic embryogenesis in Caricasuspension cultures. J. Amer. Soc. Hort. Sci., 111: 969-970.
-Liu, G.S., Liu, J.S., Qi, D.M., Chu, C.C. and Li, H.J., 2004. Factors affecting plant regeneration from tissue cultures of Chinese leymus (Leymus chinensis). Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 76: 175-178.‏
-Majd, A., Chamandosti, F., Mehrabia, S. and Sheidai, M., 2006. Somatic embryogenesis and plant regeneration in Brassica napus L. Biological Science, 9: 729-734.
-Marwat, S.K., Khan, M.A., Ahmad, M., Zafar, M. and Rehman, F., 2008. Ethnophytomedicines for treatment of various diseases in D. I. Khan district. Sarhad J. Agric., 24: 306–316.
-Merkle, S.A., Parrott, W.A. and Flinn, B.S., 1995. Morphogenic aspects of somatic embryogenesis. In: Thorpe, T.A. (ed.): In vitro embryogenesis in plants. Kluwer Academic Publishers, Netherlands: 1-16.
-Modares, M., Lahuty, M., Ganj Ali, A. and Asili, J., 2014. Optimization of in vitro culture of embryos Zygotic S. leriifolia (Salvia leriifolia Benth.). Journal of Horticultural Science, 28: 319-326.
-Mohan, N., Nikdad, S. and Singh, G., 2011. Studies on seed germination and embryo culture of Jatropha curcas L. under in vitro conditions. Research Article, Biotechnol, Bioinf, Bioeng, 1: 187-194.‏
-Murashige, T. and Skooge, F., 1962. A revised medium for rapid growth and bio- assays with tobacco tissue culture. Physiologia Plantarum, 15: 473-597.
-Naraghi, T.S., 2014. In vitro propagation of yew (Taxus baccata) by culture of sexual embryos. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 12:335-343.
-Piri Zirkouhi, M., Mashayekhi, K., Kamkar, B., Hemmati, K.h. and Vahdatpour, F., 2009. Embryogenesis of a commercial and a native tomato cultivar using different culture media. J. of Plant Production, 16:101-114.
-Rai, M.K., Akhtar, N. and Jaiswal, V.S., 2007. Somatic embryogenesis and plant regeneration in Psidium guajava L. cv. Banarasi local. Scientia Horticulture, 113: 129-133.
-Rodriguez, R., Berros, B., Centeno, M.L., Rovira, M., Rodrigues, A. and Radojevic, L., 2000 Applied and basic studies on somatic embryogenesis in hazelnut (Corylus avellana L.), In: Jan, M.S., Gupta, P. and Newton, R.J. (eds.), Somatic Embryogenesis in Woody Plants. Kluwer Academic Publishers. Dordrecht-The Netherland, 6: 291-359.
-Samsam-Shariat, S.H., 1992. Qualitative and quantitative evaluation of the active constituents and control methods for medical plants. Isfahan: Mani Publications, pp: 23-30.‏
-Sanchez-Zamora, M. Á., Cos-Terrer, J., Frutos-Tomás, D. and García-López, R., 2006. Embryo germination and proliferation in vitro of Juglans regia L. Scientia Horticulturae, 108: 317-321.‏
-Takamura, T. and Miyajima, I., 1997. Micropropagation of Cyclamen persicum Mill. In: Bajaj, Y.P.S. (ed) Biotechnology in Agriculture and Forestry, Vol. 40: High-Tech and Micropropagation. Springer Verlag, Berlin, Heidelberg: 96-112.
-Varshney, K., and Singh, A.K., 2008. Inventory of some ethnomedicinal plant species used by rural people of Etah district, UP, India. Plant Arch, 8: 757–759.