اثر مبدأ بذر و پایه‎ مادری بر جوانه‌زنی بذر و رشد نونهال‌های کیکم (مطالعه‌ موردی: جنگل چنارناز در جنوب استان یزد)

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد

2 استادیار، جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد د

3 استادیار، جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر مبدأ بذر و پایه­ مادری بر روی میزان جوانه­زنی و برخی خصوصیات مورفولوژیکی نونهال­های کیکم
 (
Acer monspessulanum)، بذر آن از 20 پایه­ مادری در دو جمعیت (با ارتفاع از سطح دریای 2400 و 2700 متر) واقع در جنگل چنارناز در جنوب استان یزد جمع­آوری شد و بعد در گلخانه­ تحقیقاتی واقع در دانشگاه یزد در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار کاشته شد. نتایج تجزیه‌وتحلیل واریانس صفات مورد مطالعه نشان داد که تأثیر ارتفاع از سطح دریای مبدأ بذر بر روی صفات قطر یقه، طول ریشه و وزن تر ریشه­ نونهال­ها معنی­دار بود، ­به­طوری­که در بین این مشخصه­ها، قطر یقه و طول ریشه نونهال­های حاصل از رویشگاه با ارتفاع 2700 متر از سطح دریا، از وضعیت مطلوب­تری نسبت به سایر نهال­ها برخوردار بودند. هر چند تا حدودی رویشگاه با ارتفاع 2700 متر با توجه به خصوصیات مورد بررسی نونهال­های پایه­های مادری آنها به‌منظور جمع­آوری بذر و تولید نهال و جنگل‌کاری و متعاقب آن احیای عرصه­های تخریب یافته، مناسب تشخیص داده شد اما درصد کمتری از پایه­های مادری رویشگاه با ارتفاع 2400 متر نیز می­توانند به‌منظور حفظ تنوع مورد توجه قرار گیرند. از این‌رو در هر جمعیت، پایه­های برتر از لحاظ مقدار عددی صفات، مشخص شد که پیشنهاد می­شود توجه ویژه­ای به­ این پایه­ها به منظور جمع­آوری بذر، معطوف شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Alvani Nejad, S., Tabari, M., Taghvaei, M., Espahbodi, K. and Hamzehpour, M., 2009. The effect of seed source on the germination and seed vigor index of Quercus brantii Lindl. Watershed Management Researches (Pajouhesh & Sazandegi), 83: 40-46.  
-Barnes, B. and Han, F., 1993. Phenotypic variation of Chinese aspens and their relationships to similar taxa in Eurpe and North America. Canadian Journal of Botany, 71: 799-815.
-Blödner, C., Skroppa, T., Johnsonand, O. and Polle, A., 2005. Freezing tolerance in two Norway spruce (Picea abies [L.] Karst.) Progenies is physiologically correlated with drought tolerance. Journal of Plant Physioly, 162: 549-558.
-Cecil, P. and Fare, D., 2004. Provenance and production location affects growth and quality of Quercus phellos and Q. shumardii seedlings. Journal of Environmental Hort., 22:202–208.
-Dhanai, C.S., Uniyal, A.K. and Todaria, N.P., 2003. Source variation in Albizia chinensis (Osbeck) Mer: seed and seedling characteristics. Silvae Genetica, 52(5-6): 259-266.
-Danuesvicius, D. and Lindgren, D., 2003. Progeny testing preceded by phenotypic pre-selection- timing considerations. Silvae Genetica, 53: 20-26.
-Ginwal, H.S., Phartyal, S.S., Rawat, P.S. and Srivastava, R.L., 2005. Seed source variation in morphology, Germination and seedling growth of Jatropha curcas Linn. in central India. Silvae Genetica, 54: 76-80.
-Greet, B.D., Triest, L., Cuyper, B.D. and Slyckens, J.V., 1998. Assessment of intra-specific variation in half-sibs of Quercus petraea (Matt) Lieble. 'Plus' trees, Heredity, 81: 248-290.
-Hatami, F., Jebeli, M., Naderi Shahab, M., Tabari, M. and Ashraf-­Jafari, A., 2010. Cryopreservation of Acer monspessulanum seeds. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 18: 12-23.
-Jayasankar, S., 1998. Evaluation of provenances for seedling attributes in Teak (Tectona grandis lINN.F.). Silvae Genetica, 48: 3-4.
-Jones, D. and Wilkins, D., 1971. Variation and Adaptation in Plant species. London, Heinemann, 184p.
-Kiani, B., Tabandeh Saravi, A. and Hakimi Meybodi, M.H., 2015. Multifunctional Forestry plan in Khatam city, Isar Rural district (Chenarnaz and Korkhengan). The final report of plan, ministry of agriculture. Department of Natural Resources of Yazd province, 265pp.
-Körner, Ch., 1998. Are-assessment of high elevation tree line positions and their explanation. Oecologia, 115: 445-459.
-Mosaddegh, A., 1996. Silviculture. University of Tehran Press, No 1808, 481 pp.
-Nasiri, M., 2008. Investigation of suitable seed germination enhancement and breaking seed dormancy treatment of Montpellier maple Acer monospessulanum L. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 16:94-105.
-Rochon, C., Margolis, H.A. and Weber J.C., 2007. Genetic variation in growth of Guazuma crinita (Mart.) trees at an early age in the Peruvian Amazon. Forest Ecology and Management, 243: 291–298.
-SAS Institue, 1989. SAS Users Guide Statistic. Version 9.1, SAS Inc, Cary, North Carolina, USA.
-Sebbenn, A.M., Pontinha, A.A.S., Giannotti, E. and Kageyama, P.Y., 2003. Genetic variation in provenance-progeny test of Araucaria angustifolia (Bert) O. Ktze. In Sao Paulo, Brazil. Silvae Genetica, 52: 181-184.
-Seghatoleslami, M.J., 2010. Effect of Salt Stress on germination of Satureja hortensis L. and Cichorium intybus L. and Cynara scolymus L. Iranian Journal of Field Crops Research, 5: 818-823.
-Singh, B., Bhatt, B.P. and Prasad, P., 2004. Effect of seed source and temperature on seed germination of Celtis australis L.: a Promising Agroforestry Tree- Crop of Central Himmalaya, India. Forests, Trees and Livelihoods, 14: 53-60.
-Tabandeh Saravi, A., Tabari, M., Mirzaei Nodoushan, H. and Espahbodi, K., 2012. Variation within and among Quercus castaneifolia populations based on their seedling characteristics. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 20: 69-82.
-Taymori, M., Khoshnevis, M. and Matini Zadeh, M., 2014. Breaking dormancy and increasing seed germination in Montpellier maple Acer monspessulanum and white beam Sorbus greaca by microbial treatment. Iranian Journal of Forest, 4: 377-385.
-Wu, H.X., 1998. Study of early selection in tree breeding, l- Advantage of early selection through increase of selection intensity and reduction of field test size. Silvae Genetica, 47: 146-154.