ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی از جمعیت‏های گیاه دارویی نوروزک (Salvia leriifolia) با استفاده از نشانگر مولکولی ISSR

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه زراعت، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

2 نویسنده مسئول مکاتبات، استاد، گروه زراعت، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

3 استاد، گروه زراعت، دانشگاه فردوسی، مشهد

4 استاد، بخش تحقیقات گیاهان دارویی، مؤسسه تحقیقات جنگل‏ها و مراتع کشور، تهران

5 استادیار، گروه بیوتکنولوژی و به‏نژادی گیاهی، دانشگاه فردوسی، مشهد

چکیده

نوروزک (Salvia leriifolia) گیاهی دولپه و چندساله از خانواده نعنائیان و بومی استان‏های خراسان و سمنان است. وجود 56 درصد روغن در مغز دانه، مواد مؤثره دارویی در برگ و ریشه و علوفه با کیفیت، این گیاه را در زمره گیاهان بالقوه روغنی، دارویی و علوفه‏ای قرار می‏دهد. این تحقیق با هدف بررسی تنوع ژنتیکی 44 ژنوتیپ مربوط به 10 جمعیت گیاه نوروزک از استان‏های خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سمنان با استفاده از نشانگر مولکولی ISSR انجام شد. از 13 آغازگر مورد استفاده، شش آغازگر به‏عنوان آغازگرهای برتر انتخاب شدند که در بین آنها قطعات تکثیری 834UBC بیشترین تعداد آلل و حداکثر چندشکلی را داشت. بر اساس نتایج به‎دست آمده توسط آغازگرهای برتر، تنوع ژنتیکی بالایی درون و بین جمعیت‏های نوروزک مورد بررسی وجود داشت. بر اساس گروه‏بندی جمعیت‏ها، جمعیت‏های مربوط به استان‏های خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سمنان در گروه‏های جداگانه‏ای قرار گرفتند. اگرچه نشانگر ISSR به‏خوبی توانست تفاوت بین جمعیت‏ها را آشکار کند، اما بر اساس نتایج تجزیه خوشه‏ای و پراکنده بودن ژنوتیپ‏های مختلف یک جمعیت در بین ژنوتیپ‏های سایر جمعیت‏ها، به‏طور کلی می‏توان نتیجه گرفت که فواصل ژنتیکی بین جمعیت‏ها با فاصله جغرافیایی موجود در رویشگاه‏های طبیعی نوروزک مطابقت نداشت. 

کلیدواژه‌ها