بررسی اثر تیمارهای پیش رویشی بر جوانه‌زنی بذر و رشد گیاهچه‌های زیره سیاه (Bunium persicum) در سمنان

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان، صندوق پستی 319-35145،

2 مرکز آموزش منابع طبیعی استان سمنان

چکیده

زیره سیاه از گیاهان دارویی ارزشمند است که به علت خفتگی بذر به سختی جوانه می‌زند و استقرار و پراکنش این گیاه در ایــران محدود به رویشگاههای طبیعی آن می‌باشد. به منظور کشت و بهره برداری از این گونه ارزشمند داروئی، پیش تیمارهایی به منظور رفع خفتگی بذرهای زیره سیاه جمع‌آوری شده از استان سمنان، مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش درقالب طرح آماری کاملاً تصادفی با سه تکرار و دو مشاهده انجام شد. بذرها پس از یک‌دوره دوهفته‌ای سرمادهی مرطوب با هفت تیمار پیش جوانه‌زنی شامل نیترات پتاسیم ( mM50)، سولفات پتاسیم ( mM50)، پلی اتیلن گلایکول (g/l250 به مدت 72 ساعت)، کینتین (ppm100، به مدت یک ساعت)، جیبرلین (ppm500، به مدت 5 ساعت) و ترکیب دو هورمون با همان غلظت‌ها (یک ساعت) و بذرهای شـاهد مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشــان داد که پیش تیمارهای نیترات پتاسیم، سولفات پتاسیم و پلی اتیلن گلایکول در رفع خفتگی بذرهای زیره سیاه تأثیر معنی‌داری ندارند. کاربرد توأم جیبرلین و کینتین باعث رفع خفتگی و القای جوانه‌زنی در بذرهای زیره سیاه شده، صفات درصد جوانه‌زنی، سرعت تجمعی و شاخص بنیه بذر را افزایش داد.

کلیدواژه‌ها


امید بیگی، ر.، 1376. رهیافتهای تولید و فرآوری گیاهان دارویی (ج.2). انتشارات طراحان نشر.
حجازی، ا. و کفاشی صدقی، م.، 1379. کاربرد مواد رشد گیاهی، مبانی فیزیولوژی. انتشارات دانشگاه تهران.
خوشخوی، م.، 1375. گیاه افزایی (ج.1). انتشارات دانشگاه شیراز.
شریفی، م.، و پوراسماعیل، م.،1382. بررسی اثر برخی ترکیبات شیمیایی بر رفع خفتگی و القای جوانه‌زنی در دانه زیره سیاه. مجله علوم زراعی و منابع طبیعی گرگان.
فتحی، ق. و اسماعیل‌پور، ب.، 1379. مواد تنظیم کننده رشد گیاهی(اصول و کاربرد).
قهرمان، ا.، 1372. فلور رنگی ایران. (ج.12). مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع.
 
Brocklehurst, P.A., Rankin,W.E.F. and Thomas I.h. 1982.Stimulation of celery seed germination and seedling growth with combined ethephon, gibbe rllin and polyethylene glycol seed treatment. Plant Growth Regulation.1:195-202.
Bonyanpour, A.R. and Khosh-khui, M. 2001.Factors influencing seed germination and seedling growth in Black zira (Bunium persicum (Boiss.) fedtsch.). Journal of Herbs Species and Medicind Plants, 8:79-87.
Haigh.A.M. and Barlow, E.W. 1987. Germination and priming of tomato, carrot, onion, and sorghum seeds in a range of osmotica.J.AM.Soc.Hort.Sci.112:202-208.
Huber, H., stuefer, J.F. and willems, J.H., 1999. Enviromentaly induced carry-over effects on seed production, flora, 191:353-361.
Khan, A.A. 1971. Cytokinins:permissive role in seed germination. Science, 171:853-859.
Naidu, C.V. and Rajendlrudu, G. 2001. Influence of kinetin and tachnology. 29:669-672.
Parks, C.A. and Boyle, T.H. 2002. Germination of liatris spicata (L). willdseed is enhanced by stratification, benzyladenine, or thiourea but not gibberellic acid. Horticultural Science.37:202-205.
Plummer, J.A., Rogers, A.D., Tumer, D.W. and Bell, D.T. 2001. Light, nitrogenous compounds, smoke and GA3 break dormancy and enhance germination in the Australian everlasting daisy, shoenia filifolia subsp. subulifolia. Seed Science and Thecnology. 29:321-330.
Powell, L.E. 1987. Hormonal aspects of bud and seed dormancy in temperat-zone woody plant. Horticultural Science, 22:845-850.
Schmitz,N., Xia, J.H. and kermode, A.R., 2001. Dormancy of yellow cedar seeds is terminated by gibberellic acid in combination with fluridone or with osmotic priming and moist chilling.seed science and technology, 29:331346.
Thomas,T.H., Palevitch, D., Biddington, N.L. and Austin, R.B.,1975. Growth regulators and phytochrome mediated dormancy of celery seeds. Physiologia Plantarum. 35:101-106.