کشت درون شیشه‌ای گل محمدی (Rosa damascena Mill.) ژنوتیپ‌های استانهای آذربایجان شرقی و غربی

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی ‌مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران ص. پ. 116-13185

2 ‌مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران ص. پ. 116-13185

3 ‌دانشگاه آزاد اسلامی‌ واحد گرگان

4 دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

تکثیر گل محمدی به‌طور معمول به دلیل عدم تشکیل ریشه‌های نابجا به سختی صورت می‌گیرد. کشت درون شیشه‌ای، روش جایگزینی برای تکثیر ژنوتیپ‌های مذکور است. در این پژوهش تکثیر شاخه و ریشه‌زایی درون شیشه‌ای دو ژنوتیپ گل محمدی منطقه آذربایجان بررسی شد. تکثیر شاخه در محیط کشت MS صورت پذیرفت. در میان غلظت‌های مختلف TDZ و اکسین بیشترین ضریب تکثیر (33/1) و در ژنوتیپ آذربایجان غربی در تیمار حاوی 01/0 میلی‌گرم در لیتر TDZ و 5/0 میلی‌گرم در لیتر IBA بود. در حالی‌که ژنوتیپ آذربایجان شرقی بیشترین ضریب تکثیر (33/2) را در تیمار حاوی 01/0 میلی‌گرم در لیتر TDZ و 1/0 میلی‌گرم در لیتر IAA نشان داد. در تیمار‌های حاوی BAP و Kin و در ژنوتیپ آذربایجان غربی بالاترین تکثیر شاخه (2) در غلظت 5 میلی‌گرم در لیتر BAP بدست آمد. در ژنوتیپ آذربایجان شرقی بیشترین پر آوری شاخه (2/3) در غلظت 5/2 میلی‌گرم در لیتر BAP مشاهده شد. به منظور ریشه‌زایی شاخه‌های تکثیر شده در شرایط درون شیشه‌ای به محیط کشت MS تغییر یافته همراه با غلظت‌های مختلف هورمون NAA منتقل شدند. شاخه‌های ژنوتیپ آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی به ترتیب در محیط کشت MS تغییر یافته (یک سوم و نیمه قدرت) حاوی 1/0 و 2/0 میلی‌گرم در لیتر NAA ریشه‌دار شدند. در مجموع ژنوتیپ آذربایجان شرقی نسبت به ژنوتیپ آذربایجان غربی در محیط‌ها‌ی مورد آزمون پاسخ بهتری داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


رضایی، م. ب.، جایمند، ک.، طبایی‌عقدایی، ر.، برازنده، م. و مشکی‌زاده، س.، 1382. بررسی اسانس ‌گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) مناطق مرکزی و شمال ‌غربی کشور. فصلنامه پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، جلد19، شماره4. 339-346.
صاحبی، م.، 1382. بررسی تنوع ژنتیکی نمونه‌های گل‌محمدی برخی مناطق ایران با استفاده از خصوصیات سیتوژنتیکی و مورفولوژیکی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بروجرد.
طبایی‌عقدایی، س.ر.، سلیمانی، ا. و جعفری، ع.ا.، a1383. بررسی تنوع موجود در دوره گلدهی و مورفولوژی 8 ژنوتیپ گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.). فصلنامه پژوهشی تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان جنگلی و مرتعی ایران: جلد 12، شماره 3، 281-265.
طبایی‌عقدایی، س.ر.، سلیمانی، ا.، جعفری، ع.ا. و رضایی، م.ب.، b1383. ارزیابی عملکرد و صفات مورفولوژیکی ژنوتیپ‌های گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) غرب کشور با روش‌های آماری چند متغیره. فصلنامه پژوهشی تخقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان جنگلی و مرتعی ایران، جلد 12 شماره 2، 220-203.
کافی، م.، نیکبخت، ع.، بابالار، م. و میرمعصومی، ‌م.، 1383. اثر تنظیم کننده‌های رشد گیاهی بر شاخص‌های رشدی گل‌محمدی در شرایط درون شیشه‌ای. مجله علوم و فنون باغبانی، جلد5، شماره 3، 166-157.
Arnold, N.P., Binns, M. R., Barthakur, N. and Clouter D.C., 1992. A study of growth regulator and time of plantlet harvest on the in vitro multiplication rate of hardy and hybrid tea Rose, Journal of Horticulture Science, 67 (6): 727-735.
Carelli, B.P. and Echeuerrigaray, S., 2002. An improvement system for the in vitro propagation of rose cultivar. Scientia Horticulture. 92: 69-74.
Carins, T., 2003. Horticultural classification Schemes, 117-124. In: Robertes A.V., Debener T. and Gudin S. (Eds.). Encyclopedia of Rose Science. Elsevier Aacademic press.
Hasegawa, P.M., 1980. Factor affecting shoot and root initiation from culture rose shoot tip. Journal of American Society for Horticultural Science, 115: 216-220.
Huetteman, C.A. and Preece J.E., 1993. Thidiazuron: A potent cytokinin for woody plant tissue culture, Plant Cell Tissue and Organ Culture, 33: 105-119.
Humara, J.M. and Ordas, R.J., 1999. The toxicity of Antibiotics and herbicides on in vitro Adventitious Shoot formation on Pinus pinea L. Cotyledones, In vitro Cellular and developmental biology –plant. 35: 339-343.
Jabbarzadeh, Z. and Khush-Khui, M., 2005. Factor affecting tissue culture of damask Rose (Rosa damascena Mill.), Scientia Horticulturae 105: 475-482.
Kumar, A., paini, L. M. S. and Nandi, S. K., 2003.The effect of light source and gelling agent in micropropagation of Rosa damascena Mill. And Rhynchostylis retusa L., The journal of Horticulture Science and Biotechnology,78 (6): 786-792.
Kumar, U., 2003. Methodes in Plant Tissue Culture. Agrobios press.
Mathias, R.J. and Boyd, L.A. 1986 Cefotaxime stimulates callus growth , embryogenesis and regeneration in hexaploid bread wheat (Triticum aestivum L. em Thell). Plant Science.46:217-223
Murashige, T., and Skoog, F., 1962. Revised medium for rapid growth and bioassay with tobacco tissue culture, Physiologia Plantarum,15: 473-479.
Rosu, A.R.M, Skirvin, B. A., Kushad, N.M.A and Otierbacher, M.A.G.,1995. The development of putative adventitious shoots from chimeral thornless rose (Rosa multiflra Thunbexjmur). Journal of Horticulture Science. 70 (6): 901-9