مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران1735-089112420050219In vitro propagation of Taxus baccata through zygotic embryo cultureتکثیر درون شیشهای سرخدار (Taxus baccata) از طریق کشت جنینهای جنسی33534411538010.22092/ijrfpbgr.2005.115380FAطیبه سهیلا نراقیمؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، صندوق پستی 116 – 13185Journal Article20180206<em>Taxus baccata </em>masses are considered to be the oldest forests with the highest density in the world<em>.</em> These experiments have been accomplished to decrease dormancy and increase the germination of <em>Taxus baccata </em>seeds.
The mature seeds from selected trees in natural plant nursary located in Astara forests (North of Iran), were collected in autumn and were laid under different treatments with concentrated HCl and continuous washing by water. After the seeds were washing under running tap water for 15 days, were disinfected by 3% sodium hypochloride for 15 minutes and then with 0.1% Hgcl<sub>2</sub>. for 2 minutes. The embryos were aseptically dissected and transferred in modified MS medium. After 4 weeks 65% producted seedlings. Seedlings were transferred to soil in different stages of acclimatizationتودههای سرخدار ایران انبوهترین و قدیمیترین جنگلهای سرخدار جهان بشمار میآیند. تحقیق حاضر جهت کاهش خفتگی و سرعت بخشیدن به سبز شدن بذرهای سرخدار صورت گرفته است.بذرها از پایههای برگزیده در رویشگاههای طبیعی گیاه، واقع در جنگلهای آستارا در فصل پاییز جمعآوری شده و تحت تیمارهای مختلف با اسید کلریدریک غلیظ و شستشوی مداوم با آب قرار گرفتند. بذرها پس از آنکه به مدت 15 روز در جریان آب مداوم قرار گرفتند، با استفاده از محلولهای هیپوکلریت سدیم 3% به مدت 15 دقیقه و کلرور مرکوریک 1/0 درصد به مدت 2 دقیقه سترون شدند، جهت کشت پوسته بذرها با اسکالپل شکافته شده و جنینهای داخل آنها به محیط کشت MS تغییر یافته انتقال یافتند. 65% جنینها پس از 6 هفته جوانه زدند و دانه رستها تشکیل شدند. دانه رستها طی مراحل مختلف سازگاری به خاک گلدان منتقل گشتند.مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران1735-089112420050219The Effect of irrigation on Quantitative and qualitative yield in ten genotypes of Festuca arundinacea in summer cutاثر دور آبیاری بر عملکرد کمی و کیفی ژنوتیپهایی ازFestuca arundinacea در چین تابستانه34536311539610.22092/ijrfpbgr.2005.115396FAعباس قمری زارععضو هیات علمیعلی قاسم زاده دقیقمؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، ص.پ.116-13185، تهران، ایران.علی اشرف جعفریموسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورJournal Article20180211Quantitative and qualitative forage yield of ten genotypes of <em>Festuca arundinacea</em> (6 Iranian and 4 foreign genotypes) with three irrigation treatments (every 7days, every 14 days and every 21 days) at three replicates were determined and were investigated in a split plot statistical design during 2001-2003 in Research field of Forests and Rangelands Institute. In summer cut, total dry matter production and protein, carbohydrate, digestibility of forage, weight of 1000 seeds, length of cluster, RWC and number of stomats of leaf surface were determined. There was a significant difference among different irrigation treatments and genotypes. Barracco with 5/8, 0/9 and 0/75 tons per hectare have the most dry matter, protein and carbohydrate yield and 627 genotype have the most digestibility. The number of stomata on the adexiol per unit on leaves (leaf surface) were increased by increasing the water stress. But there was not any changes in stomata number and epidermic cells ratio. Relative water content (RWC), 1000 kernel weight and ear length were decreased by increasing the water stress. <br />Barracco genotype had better performance in this study and it could adapt itself with karaj environment.به منظور مطالعه و ارزیابی تأثیر تنش خشکی بر عملکرد کمی و کیفی و صفات وابسته به عملکرد، ده ژنوتیپ از <em>Festuca arundinacea</em> آزمایشی در قالب کرتهای خرد شده با سه تیمار آبیاری (7، 14 و 21 روز) در سه تکرار در سال 82 -1381 در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور اجراء شد. در چین تابستانه، عملکرد ماده خشک، عملکرد پروتئین خام، قندکل، قابلیت هضم، تعداد روزنههای روی برگ، وزن هزاردانه، طول خوشه و میزان آب نسبی هر ژنوتیپ تعیین گردید.<br /> نتایج نشان داد که در صفات اندازهگیری شده بین تیمارهای آبیاری و همچنین ژنوتیپها اختلاف وجود دارد. علاوه بر این اثر متقابل ژنوتیپ × آبیاری برای صفات طول خوشه و تعداد روزنههای روی برگ نیز معنیدار بود. ژنوتیپ Barracco به ترتیب با 8/5، 9/0 و 75/0 تن در هکتار بیشترین عملکرد علوفه خشک، پروتئینخام و قند کل را داشت. همچنین ژنوتیپ 627 با میانگین 57 درصد بیشترین درصد قابلیت هضم را داشت. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی تعداد روزنه در واحد سطح مورد مطالعه افزایش یافته، ولی در تعداد کل روزنهها تغییری بوجود نیامد. همچنین میزان آب نسبی سلولها، وزن هزاردانه و طول خوشه در اثر تنش خشکی کاهش یافت. Barracco که ژنوتیپ خارجی بود نسبت به سایر ژنوتیپها در صفات مطالعه شده برتری داشت و توانسته بود خود را با شرایط محیطی جدید تطبیق دهد.مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران1735-089112420050219The Study of physiological effects of drought stress on vegetative growth and development of 6 Onobrychis speciesمطالعه اثرات فیزیولوژیکی تنش کم آبی (خشکی) بر رشد رویشی شش گونه اسپرس (Onobrychis)36537511539710.22092/ijrfpbgr.2005.115397FAعبدالرضا نصیرزاده- عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارسمجید خرم شکوهحسین حیدری شریفآبادعضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهرانJournal Article20180211In order to determine the reaction of six sainfoin species to drought stress, a green house experiment was conducted in randomized complete block design as factorial with four replications in 2002. Experimental treatments included six sainfoin species (<em>O. viciaefolia, O. aucheri</em> ssp. <em>Psamophilla, O. melanotricha, O. aucheri</em> ssp. <em>Teheranica, O. crissta galli</em> and<em> O. sojakii</em>) and four levels of water stress (25%, 50%, 75% and 100 % FC). The studying traits included root and shoot length, the ratio of root to shoo, and the dry weight of root and shoot. The results showed that the effect of water stress was significant on all traits in experiments. There were significant differrences between species, as the highest tolerance was obtained in <em>O. sojakii</em> and <em>O. melanotricha</em>. In general, it was founded that the <em>O. aucheri</em> ssp<em>. psamophilla</em> species and <em>O. crissta galli</em> were the most sensitive to the water stress.به منظور تعیین واکنش 4 گونه و 2 زیر گونه اسپرس بومی استان فارس به تنش خشکی در مرحله رشد رویشی، آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی به صورت فاکتوریل با<br /> 4 تکرار در سال 1381 انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل 4 گونه اسپرس<br /> <em>O .melanotricha, O. crista-galli, O. viciaefolia</em> و <em>O. sojakii</em> و دو زیر گونه<br /> <em> O. aucheri </em>ssp<em>. tehranica</em> و <em>O. aucheri </em>ssp<em>. Psamophilla</em> و چهار سطح خشکی <br /> (25، 50، 75 و 100 درصد ظرفیت مزرعه F.C.) بود. این آزمایش در گلخانه انجام و عوامل مورد مطالعه شامل طول ریشه و ساقه، نسبت طول ریشه به ساقه و وزن خشک ریشه و اندام هوایی گونهها بود. نتایج نشان داد تنش خشکی بر کلیه صفات فوق تأثیر منفی معنیداری در سطح 1 درصد داشت. در این مطالعه گونههای <em>O. melanotricha</em> و <em>O. sojakii</em> بیشترین مقاومت را از خود نشان داده و میتوان آنها را جزء گونههای مقاوم معرفی نمود. گونه<br /> <em>O. viciaefolia</em> و زیر گونه <em>O. aucheri </em>ssp<em>. tehranica</em> جزء گونههای نیمه مقاوم و گونه<em> O. crista-galli </em><em> </em>و زیر گونه <em> O. aucheri </em>ssp<em>. psamophilla</em>را میتوان حساسترین گونه به تنش خشکی دانست، زیرا در اکثر عوامل مورد آزمایش پایینترین میزان رشد و نمو، در این گونه و زیر گونه مشاهده شد.<br /> <strong> </strong>مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران1735-089112420050219Comparison of flower yield among Rosa damascena Mill. genotypes from central regions of Iranمقایسه عملکرد گل در ژنوتیپهای گل محمدی(.Rosa damascena Mill)جمع آوری شده از مناطق مرکزی کشور37739111539810.22092/ijrfpbgr.2005.115398FAسیدرضا طبائی عقدائیموسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشورساسان فرهنگیانعلی اشرف جعفریموسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورJournal Article20180211<em>Rosa damascene</em> Mill. genotypesfrom central parts of Iran, were cultivated at the experimental field of Research Institute of Forests and Rangelands, using a three replicated randomized complete blocks design. 17 accessions were compared based on flower yield and related traits, including flower number per ha, single flower weight, flower yield and number per plant and dry matter percentage during 2001-2004. Evaluation of the obtained data was performed using ANOVA, mean classification and correlation analysis. Genotypes showed significant differences for flower yield and number per ha, flower yield and number per plant, dry matter percentage (P<0.01)and single flower weight (P<0.05). Comparison of means, classified the genotypes in different groups. According to the 4-year means, yazd<sub>2</sub> and Semnan<sub>2</sub> accessions produced highest and lowest flower yield and number per ha, respectively. The highest amount of flower weight was observed in the accession collected from Arak, but the lowest amount belonged to Isfahan<sub>7</sub> accession. Also, highest dry matter percentage of flower was obtained in Yazd<sub>2</sub> accession, while the lowest amount was observed in accession collected from Tehran. Significant correlations were also observed between different traits. A phenotypic correlation coefficient (r= 0.96) between flower yield and number per ha indicates a significant (P<0.01) positive relationship between these traits. According to the results, a wide range of variation among the 17 genotypes was observed in terms of the traits under study. It could be concluded from the different analyses that the genotypes may be grouped based on geographical origins. Also, Flower yield and components could be used as appropriate selection factors for classification of <em>Rosa damascena </em>genotypes of central regions of Iran.ژنوتیپهای گل محمدی (.Rosa damascena Mill)از مناطق مرکزی ایران شامل استانهای اصفهان، تهران، قم، سمنان، مرکزی و یزد جمع آوری و در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار کشت شدند. صفات مختلفی شامل عملکرد در یک دوره گلدهی، تعداد گل در هکتار، عملکرد گل در بوته، وزن تک گل، تعداد گل در بوته و درصد ماده خشک در سالهای 1380 تا 1383 مورد بررسی قرار گرفتند. ارزیابی داده ها با استفاده از تجزیه واریانس، گروه بندی میانگینها و تجزیه همبستگی انجام گرفت. اختلاف معنی داری میان ژنوتیپها از نظر عملکرد گل، تعداد گل در هکتار،عملکرد گل در بوته، تعداد گل در بوته، درصد ماده خشک گل و(P<0/01)وزن تک گل(P<0/05) مشاهده گردید. مقایسه میانگینها نیز ژنوتیپهای تحت بررسی را بر اساس صفات مورد بررسی در گروههای مختلف قرار داد. بر اساس میانگین چهار سال، بیشترین میزان عملکرد و تعداد گل در هکتار در نمونه شماره دو یزد و کمترین آنها در در نمونه شماره دو سمنان مشاهده گردید. بیشترین وزن تک گل در نمونه اراک و کمترین آن در نمونه شماره هفت اصفهان مشاهده شد. از نظر درصد ماده خشک گل نیز بیشترین مقدار مربوط به نمونه شمارة دو یزد بود، در صورتی که کمترین میزان از نمونه جمع آوری شده از استان تهران بدست آمد.همچنین همبستگی مثبت (r=0/96)و معنی داری (P<0/01)بین عملکرد و تعداد گل در هکتار مشاهده شد. نتایج حاصل از ارزیابیهای فوق نشان دهنده وجود تنوع در عملکردو اجزاء آن در گل محمدی مناطق مرکزی کشور بودند. همچنین علاوه بر امکان گروه بندی براساس منشا جغرافیایی، میزان عملکرد و تعداد گل که در این مطالعه همبستگی معنی داری باهم نشان دادند را می توان به عنوان معیارهای ارزیابی و گزینش ژنوتیپهای گل محمدی در مناطق مرکزی کشور مورد استفاده قرار داد.مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران1735-089112420050219Using Multivariate Canonical Correspondence Analysis Method (CCA) for managing seed collection from
natural resources areasاستفاده از روش تجزیه چند متغیره تطابق کانونیک، جهت مدیریت جمعآوری بذر از عرصههای طبیعی39341711539910.22092/ijrfpbgr.2005.115399FAنوراله عبدیعضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اراکحسن مداح عارفیعضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتعJournal Article20180212The aim of this research was to improve programming and managing of rangeland plants seed collection. Therefore, the study of relationship of presence and stability of essential rangeland plant species with environmental factors including, soil (texture and depth), topography (altitude datum, slope degree and aspect) and geographical longitude and latitude was conducted. This study has been done in Markazi, Isfahan, Chaharmahal va Bakhtiari, Lorestan, Kordestan and Hamedan provinces in area with 45.98-51.25 ° E longitude and 31.30-36.18 N latitude and 1272-2550m altitude datum. Multivariate Canonical Correspondence Analysis Method (CCA) was used for the analysis of vegetation variation affected by environmental factors variation. The results showed that the distribution of rangeland species was mainly related, especially in Papillionaceae family to soil characteristics and topographical factors. Between the studied factors, vegetation was mainly affected by altitude datum, degree of slope, soil depth and aspect. Among environmental effective factors on vegetation distribution, some of them (topography) are fixed and some others are unstable. Seed collection from plant species that affected by variable environmental factors such as precipitation, have preference in case of drought condition. For plant species which are mainly affected by soil texture, and their distribution are locally in areas with special soil texture and depth, and high soil erodibility, it is necessary to have preference in seed collection. Accordingly, the allegiance of distribution of essential rangeland species from these environmental factors, especially Papillionaceae family, is necessary to reconsider the seed collection methods.
<strong>هدف از مقاله حاضر، برنامه ریزی و مدیریت بهتر در جمعآوری بذرهای گیاهان مرتعی است. بر این اساس، بررسی روابط حضور و دوام گونههای مهم مرتعی با عوامل محیطی شامل خاک (بافت و عمق)، توپوگرافی ( ارتفاع از سطح دریا، مقدار و جهت شیب) و طول و عرض جغرافیایی مد نظر قرار گرفته است. این بررسی در استانهای مرکزی، اصفهان، چهارمحال و بختیاری، لرستان، کردستان و همدان در منطقهای با طولهای جغرافیایی 25/51 -98/45 درجه شرقی و عرضهای جغرافیایی 18/36 -30/31 درجه شمالی و ارتفاعهای بین 1272 تا 2550 متر از سطح دریا انجام گردید. به منظور تجزیه و تحلیل تغییرات پوشش گیاهی براساس تغییرات عوامل محیطی از روش تجزیه و تحلیل چند متغیره تطابق کانونیک (CCA) استفاده شد. نتایج حاصل از بررسیها نشان داد که ارتباط ویژهای بین پراکنش گونههای مختلف مرتعی، به ویژه خانواده پروانه آسا، با خصوصیات خاک، توپوگرافی و طول و عرض جغرافیایی وجود دارد. ازمیان عوامل مورد بررسی، پوشش گیاهی به طور عمده، تحت اثر ارتفاع از سطح دریا، مقدار شیب، عمق خاک و جهت شیب قرار داشت. از میان عوامل مؤثر بر پراکنش گیاهان، برخی ثابت (توپوگرافی) و برخی متغیر هستند (بارندگی). <strong>جمعآوری بذر گونههایی که بهطورعمده تحت اثر عوامل محیطی متغیر، نظیر بارندگی قرار دارند، از نظر مقابله با اثرات خشکسالی و از دست نرفتن بذر آنها در اولویت قرار دارند. همچنین برای گونههایی که بیشتر تحت تأثیر بافت خاک بوده و پراکنش آنها محدود به مناطقی است که خاک بافت و عمق خاصی داشته باشد و به فرسایش حساس باشد، ضروری است تا در اولویت قرار گیرند. با توجه به تابعیت پراکنش گونههای مهم مرتعی، به ویژه خانواده پروانه آسا از این عوامل، ضرورت دارد تا در روشهای جمعآوری بذر تجدید نظر شود. </strong></strong>مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران1735-089112420050219The Effects of salinity stress on seed germination, seedling growth and proline content in Atriplex verruciferaاثرات تنش شوری بر جوانهزنی، استقرار گیاهچه و محتوای پرولین در گونة مرتعی Atriplex verrucifera41943211540010.22092/ijrfpbgr.2005.115400FAقادر کریمیعضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتعحسین حیدری شریف آبادمحمد حسن عصارهJournal Article20180212In this research, the effects of salinity stress on seed germination, seedling growth and proline content in Atriplex verrucifera were investigated. This species is native to Iran, and could be used as a forage for live stocks.<br />Plants were grown in 20 cm diameter pots in a growth chamber at 25 ± 2 °C and a 16 hour photoperiod. The experimental design was a completely randomized design with 4 replications of 5 treatments (0, 100, 200, 300 and 400 mM NaCl). Result showed that in this plant, increase of salt concentration caused delay in rate and decrease of germination. However, seedling phase, needs some salt. <br />In Atriplex verrucifera, treatments from 100 to 200 mM NaCl increased fresh and dry mass compared to the control, but greater salinities declined growth rate. Optimal fresh and dry mass prodution occurred at a salinity of 200 mM NaCl.<br /><br /><br />Atriplex verrucifera بومی ایران و دارای ارزش غذایی بالایی برای دامها است. در این تحقیق اثرات تنش شوری در مرحله جوانهزنی، استقرار گیاهچه و محتوای پرولین در این گونة مرتعی مورد بررسی قرار گرفت. بذرهای این گیاه در اتاق رشد و در دمای 2± 25 درجه سانتیگراد و تناوب نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی کشت شدند.<br />تیمارهای 0، 100، 200، 300 و 400 میلی مولار NaCl در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت شوری جوانهزنی کاهش یافت. افزایش شوری تا غلظت 200 میلی مولار NaCl موجب افزایش طول ساقه چه و کاهش طول ریشه چه گردید. در این گونه وزن تر و خشک گیاهچه در سطوح شوری تا 300 میلی مولار NaCl بالاتر از شاهد بود. همچنین آثار اسمزی و سمیت یونی شوری در مرحلة جوانهزنی مشهود بود، هر چند پس از جوانهزنی و در مرحله دانه رست نیاز به مقداری نمک داشت.<br />دستاوردهای این تحقیق بیانگر نیاز این گیاه به محیطهای شور است که از نشانههای یک هالوفیت اجباری بشمار میآید. همچنین این گونه با سنتز ترکیبهای سازگار نظیر پرولین در تیمارهای شوری بیشتر از 200 میلی مولار برای تنظیم اسمزی استفاده مینماید.<br /><br />مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران1735-089112420050219Evaluation of effects of different sources of nitrate on absorbance of N, P, K, chlorophyll content and shoot proliferation of Jojoba Simmondsia chinensis
(Link) Sch. in vitroبررسی اثرات کاربرد منابع مختلف ازتدار بر جذب عناصر N،P، K، میزان کلروفیل وپرآوری جوجوبا Simmondsia chinensis (link) Sch. در شرایط آزمایشگاهی43344611540110.22092/ijrfpbgr.2005.115401FAحسن حاج نجاریبخش تحقیقات باغبانی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج - استادیار واحد دانه دارهاطاهره حسنلوحمید فهیمیJournal Article20180212Jojoba is dioecious, evergreen shrub. Seeds of jojoba have special liquid wax and there are many general uses for jojoba oil and is currently used in many different industries. The plant is drought resistant and to some extent also salt resistant. Jojoba may be propagated <em>in vitro. </em>High frequency mass micropropagation of jojoba is very important<em>.</em>
The importance of mineral elements on plant growth is different in plant species and depends on plant genotype and constitution of medium.
Effects of five different concentrations of MS medium and various sources of N on micropropagation of Jojoba were investigated.
The apical and axillary buds of Jojoba were aseptically grown on Murashige and skoog (MS) medium for 30 days. Then, they were transferred on the treatment media and left under controlled environment with day length of 18 hours and temperature of 25° C. NH<sub>4</sub>NO<sub>3</sub> (N1), KNO<sub>3</sub> (N2) and NH<sub>4</sub>NO<sub>3</sub> plus KNO<sub>3</sub> (N3) with different concentrations (1.4MS, 1.2MS MS, 0.8MS, 0.6MS ) used as nitrogen sources in the media.
An increase in shoot proliferation was observed after 30 days of transplanting to the treatments media N1 and N3 (concentration of 0.8 N compared to MS as control and 45 days after transplanting were observed in N1 medium (concentration of 1.4 , 1.2, 0.6 N1 compared to MS as 1) and N3 media (concentration of 0.6 compared to MS as 1).
جوجوبا درختچه دو پایه و همیشه سبزی است که دانههای آن دارای موم بیرنگ و بیبوی ویژه میباشند که به دلیل همین ترکیبهای در صنایع مختلف به صورت گستردهای مورد استفاده قرار میگیرند. با توجه بهاین که جهت کشت به تکثیر پایههای انتخابی در سطح وسیع و در زمانی کوتاه نیاز میباشد و با در نظر گرفتن امتیازهای متعدد در بکار گیری روش ریزازدیادی در تکثیر و همگروه سازی گونهها در مقایسه با روشهای سنتی دیگر و نیز با توجه بهاینکه اهمیت عناصر معدنی در گونههای گیاهی متفاوت بوده و به ژنوتیپ گیاه و نوع ترکیب موجود در محیط بستگی دارد، اثرات غلظتها و منابع مختلف ازتدار در ریزازدیادی جوجوبا مورد بررسی قرار گرفت. ریزنمونهها به مدت 30 روز در محیط کشت پایه موراشیج و اسکوگ<br /> ((MS کشت شدند و بعد به محیط کشت تیمار منتقل و در شرایط کنترل شده در دمای 25 درجه سانتیگراد، شدت نور 1500 لوکس با تناوب نوری 18 ساعت روشنایی نگهداری شدند. تیمارهای ازتدار شامل هر یک از تیمارهای آمونیم نیترات (N1)، پتاسیم نیترات(N2) و تیمار آمونیم نیترات + پتاسیم نیترات (N3) بوده و هر تیمار در 5 غلظت مختلف MS6/0، MS8/0،MS ،MS 2/1 و MS 4/1 نسبت به محیط پایه استاندارد MS(شاهد) تهیه گردید. بررسیهای مقایسهای انجام شده بر نمونههای گیاهی پس از 30 و 45 روز بر روی صفاتی نظیر تعداد شاخسارههای ایجاد شده، مقدار کلروفیل برگها، وزن تر و خشک, مقدار عناصر N, P و k نشان داد که زمان اثر معنیداری بر تأثیر تیمارها داشت. میان تیمارهای متفاوت از نظر رشد طولی و مقدار پتاسیم هیچ تفاوت معنیداری وجود ندارد. بالاترین مقدار تجمع ازت و فسفر درون بافتی در مدت 30 روز در تیمار N1 با غلظت MS2/1 و در مدت 45 روز در تیمار N1 با غلظت MS4/1 مشاهده گردید. بیشترین مقدار کلروفیل درمدت 30 روز در تیمارN1 و باغلظت برابر شاهد و در مدت 45 روز در تیمار N1 و N3با غلظت MS 2/1 و 6/0 <br /> دیده شد. تیمارهای N1 و N3 با استفاده از غلظتهای MS 8/0 در مدت 30 روز و غلظتهای MS 2/1 و MS 4/1 از تیمار N1 و غلظت MS 6/0 از تیمار N3 در مدت 45 روز تأثیرات مثبتی بر روند شاخهزایی شاخسارهها و مقدار ماده خشک داشتند. استفاده از محیط کشت MS حاوی تیمار N1 و با غلظت MS2/1 با هدف تولید تعداد شاخه بیشتر در شرایط درون شیشهای توصیه میشود.