TY - JOUR ID - 120255 TI - تأثیر اکسین و برخی ترکیبات سیگنالی بر رشد و تولید متابولیت‌های ثانویه در کشت درون‌شیشه‌ای قره‌قاط ( Vaccinium arctostaphylos L) JO - تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران JA - IJRFPBGR LA - fa SN - 1735-0891 AU - نوروزپور, مهران AU - زارع, ناصر AU - شیخ‌زاده مصدق, پریسا AU - اصغری ذکریا, رسول AD - دانشجوی دکتری بیوتکنولوژی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل AD - هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی AD - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل AD - استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 27 IS - 1 SP - 45 EP - 58 KW - پوترسین KW - کشت‌بافت KW - گیاهان دارویی KW - Vaccinium arctostaphylos L DO - 10.22092/ijrfpbgr.2019.120255 N2 - DOR: 98.1000/1735-0891.1398.27.45.53.1.1578.41 قره ­قاط یکی از گیاهان دارویی مهم در طب سنتی است که به‌منظور کاهش قند خون و تنظیم فشار خون از دیرباز در ایران کاربرد دارد.در این تحقیق تأثیر اکسین، اسید جیبرلیک، کازئین هیدرولایسیت، پوترسین و سالیسیلیک اسید بر استقرار ورشد ریزنمونه­ های قره­ قاط و میزان ترکیبات ثانویه آنتوسیانین، فلاونوئیدی و فنل­ تام بررسی شد. ریزنمونه‌های تک‌ گرهی و جوانه­ های انتهایی قره­ قاط از رویشگاه‌های طبیعی تهیه شده و پس از ضدعفونی سطحی روی محیط کشت پایه MS حاوی 2 میلی‌گرم بر لیتر  BAP­و سطوح مختلف IBA یا NAA (01/ 0تا 1 میلی ­گرم بر لیتر) و محیط کشت MS حاوی­ 2 میلی­ گرم بر لیتر BAP و 1/0 میلی­گرم بر لیتر NAA یا IBA به همراه سطوح مختلف اسید جیبرلیک (0 تا 5/0 میلی‌گرم بر لیتر)، کازئین هیدرولایسیت (صفر تا 150 میلی‌گرم بر لیتر)، پوترسین و سالیسیلیک اسید (0 تا 10 میلی‌گرم بر لیتر) کشت شدند. نتایج نشان داد درصد برگ دهی و زنده­ مانی ریزنمونه­ ها به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر نوع و غلظت اکسین قرار ‌گرفت. درصد برگ ­دهی و زنده ­مانی ریزنمونه‌‌ها در تیمار هورمونی NAA در غلظت­های پایین­ تر به‌طور معنی‌داری بیشتر از غلظت­ های بالاتر NAA و کلیه سطوح IBA بود. اضافه کردن GA3 به ترکیب محیط کشت باعث افزایش معنی‌دار تعداد برگ در ریزنمونه شد؛ ولی تأثیری در زنده‌ مانی و درصد برگ‌دهی ریزنمونه‌ها نداشت. علاوه‌‌بر‌این کازئین هیدرولایسیت، پوترسین و اسید سالیسیلیک باعث افزایش تعداد برگ و درصد زنده‌ مانی ریزنمونه‌ها گردید ولی این افزایش در برخی از تیمارها از نظر آماری معنی‌دار نبود.از نظر میزان متابولیت‌های ثانویه بین تیمار­های مختلف اختلاف معنی­ داری وجود داشت. بیشترین میزان ترکیبات آنتوسیانینی در محیط کشت MS+2mg/l BAP+ 0.1mg/l NAA و بیشترین میزان فلاونوئید و فنل کل نیز در همان محیط کشت حاوی 15 میلی­گرم بر لیتر سالیسیلیک ­اسید بدست آمد. بنابراین، از نتایج و دستورالعمل ارائه شده در این تحقیق می‌توان در کشت و تکثیر درون‌شیشه‌ای این گیاه استفاده نمود. UR - https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_120255.html L1 - https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_120255_dd867b1bf70322c3bfd6189a576db4c4.pdf ER -