مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
17
2
2010
02
20
سازگاری و تنوع ژنتیکی در برخی از ویژگیهای گیاه رشادی (Arabidopsis thaliana)
166
175
FA
اصغر
مصلح آرانی
amosleh@yazduni.ac.ir
در این تحقیق سازگاری و تنوع ژنتیکی در برخی ترکیبات شیمیایی بذر، صفات مورفولوژیک، مقاومت به آفات بذرخوار(Curculionidae) <em>Ceutorhynchus atomus و</em> <em>C. contractus</em> در جمعیتهایی از گیاه رشادی (<em>Arabidopsis thaliana</em>) مورد بررسی قرار گرفت. بذر سه جمعیت از رویشگاه ماسهای و دو جمعیت از رویشگاه غیرماسهای جمعآوری و در شرایط کنترل شده اتاق رشد کشت شدند. رزت 10 گیاه در 8 تکرار از هر 5 جمعیت بر اساس طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی در ردیفهایی با فواصل 10 سانتیمتری از یکدیگر کشت شدند. در آزمایشی دیگر مقدار گلوکوزینولیت در بذر این گیاهان توسط دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا شناسایی شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس اثر ژنوتیپ، اثر محیط و اثر ژنوتیپ در محیط برای بیشتر صفات مورد مطالعه معنیدار بودند. تنوع ژنتیکی زیادی در بین ژنوتیپها برای تمام صفات مورد مطالعه ملاحظه شد. این ژنوتیپها بهویژه در متابولیت ثانویه گلوکوزینولیت از هم متمایز شدند. غلظت کل گلوکوزینولیت در ژنوتیپهای با منشأ ماسهای بیشتر از ژنوتیپهای با منشأ غیرماسهای بود و به همین دلیل نسبت به آفتزدگی مقاومتر بودند. اثرهای متقابل ژنوتیپ در محیط نشان داد که ژنوتیپها تغییرات متفاوتی را در برابر تغییر محیط از خود نشان میدهند. ژنوتیپهای با منشأ ماسهای و ژنوتیپهای با منشأ غیرماسهای هر کدام در رویشگاه اصلی خود عملکرد بهتری نسبت به دیگری داشتند و این بهعنوان سازگاری این گیاهان به شرایط رویشگاهی خود ارزیابی گردید. نتایج این تحقیق تأیید میکند که جهت انتخاب و معرفی گونههای برتر از نظر صفات مطلوب مرتعی و زراعی باید به نحوه سازگاریشان به محیط کشت نیز توجه نمود.
گیاه رشادی,سازگاری,تنوع ژنتیکی,گلوکوزینولیت
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9037.html
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9037_494cade65b6216bf1504e2e4c46ba4b8.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
17
2
2010
02
20
گردهافشانی مصنوعی و جوانهزنی درون شیشهای تخمدانهای بارور شده در بید (Salix alba)
176
181
FA
علی
جعفری- مفید آبادی
mofidabad@yahoo.com
به منظور دستیابی به روش تکثیر جنسی در درخت بید با تکثیر غیرجنسی فعال برای ایجاد تنوع ژنتیکی و گزینش پایههای برتر، گردهافشانی کنترل شده و جوانهزنی درون شیشهای تخمدان بارور شده آن انجام شد. با انتقال شاخههای گلدار پایه نر به گلخانه، دانه گرده جمعآوری شد. گردهافشانی مصنوعی بر روی شاخههای گلدار پایه مادری در قالب روش ترکه و آب در اتاقک ایزوله در گلخانه انجام شد. برای جوانهزنی جنین تخمدانهای 10، 14 و 21 روزه پس از سترونسازی به محیطکشت MS و Half-MS (نصف عناصر پرمصرف پیشنهادی در یک لیتر محیطکشت MS) منتقل شدند. تجزیه و تحلیل دادههای حاصل نشان داد که از نظر جوانهزنی اختلاف معنیداری بین سنین مختلف جنین وجود دارد و بیشترین درصد جوانهزنی متعلق به جنین با سن 14 روزه مشاهده شد (5/72%). علیرغم عدم وجود اختلاف معنیدار بین محیطهای کشت MS و Half-MS در تحریک جوانهزنی جنین، بیشترین درصد جوانهزنی جنین در محیطکشت MS بدست آمد (3/63%). تنوع مورفولوژیکی زیادی در میان گیاهان حاصل از کشت تخمدان دیده شد. سی وهفت گیاه پس از انجام موفق سازگاری تدریجی در گلخانه و در مزرعه مستقر شدند.
بید,کشت تخمدان و جنین,تنوع ژنتیکی,تکثیر جنسی و گردهافشانی مصنوعی
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9039.html
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9039_868afd8362a35ef27bd849e317bd5155.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
17
2
2010
02
20
مقایسه ویژگیهای کاریوتیپی جمعیتهای یکساله و چندساله گونههای جنس Lolium
182
194
FA
فروغ
شریفان
جواد
مظفری
jmozafari@spii.ir
اختر
توسلی
محمدرضا
عباسی
0000-0002-4204-8358
rabbasim@yahoo.com
به منظور بررسی دقیقتر خصوصیات جمعیتهای گونههای چندساله جنس <em>Lolium</em> بهویژه گونه <em>L. rigidum</em> که در ایران گسترش دارند، صفات کاریوتیپی 8 جمعیت از شش گونه این جنس مقایسه گردید. تعداد کروموزومهای پایه در همه جمعیتهای مورد بررسی x=7 بود. در حالی که سطح پلوئیدی آنها به استثنای گونه <em>L. xhybridum</em> دیپلوئید (2n=2x=14) بود. گونه چندساله <em>L. xhybridum</em> بهصورت تتراپلوئید مشاهده شد. بیشتر کروموزومها در همه جمعیتهای مورد مطالعه از نوع متاسانتریک بودند. ویژگیهای کاریوتیپی جمعیت چندساله <em>Lrg</em>2 و جمعیت یکساله Lrg1 از گونه <em>L. rigidum</em> مشابه یکدیگر بود. تجزیه خوشهای جمعیتها براساس خصوصیات کاریوتیپی توانست جمعیتهای دیپلوئید و تتراپلوئید را از هم متمایز سازد. جمعیتهای دیپلوئید به دو گروه مجزا تقسیمبندی شدند که در آن دو جمعیت ایرانی <em>Lrg</em>2 (چندساله) و <em>Lrg</em>1 (یکساله) از گونه <em>L. rigidum</em> در یک گروه و سایر جمعیتهای یکساله ایرانی و چندساله خارجی در گروه دیگر قرار گرفتند. تجزیه به مؤلفههای اصلی نشان داد که صفات کاریوتیپی تفاوت طول نسبی حداکثر و حداقل، طول بازوی بلند، طول بازوی کوتاه و طول کل کروموزوم در مؤلفه اول بیشترین سهم را در واریانس بین جمعیتها داشتند. بر اساس این تجزیه دو جمعیت گونه<br /> <em>L. temulentum </em>و گونه <em>L. xhybridum</em> از سایر جمعیتها جدا شدند. جمعیت چندساله <em>Lrg</em>2 و یکساله <em>Lrg</em>1 از گونه<br /> <em>L. rigidum</em> در یک گروه و با فاصله بیشتری ازگروه دیگر که هر سه تیپ چندساله (<em>L. Perenne</em>)، دوساله (<em>L. multiflorum</em>) و یکساله (<em>L. persicum</em> و جمعیت Lrg3گونه <em>L. rigidu</em>) را شامل میشد قرار گرفتند. بر اساس این نتایج ویژگیهای کاریوتیپی جمعیتهای مورد مطالعه ارتباط اختصاصی قابل توجهی با چندساله و یا یکساله بودن نشان ندادند.
Lolium,کاریوتیپ,کروموزوم,سیتوژنتیک,تجزیه به مؤلفههای اصلی,تجزیه خوشهای
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9048.html
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9048_dc2454144845a9005950e4d97921fccb.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
17
2
2010
02
20
شناسایی تنوع سوماکلونال با استفاده از نشانگرهای پراکسیداز و میکروستلایت در Eucalyptus microtheca F. Muell
195
208
FA
مرتضی
شبان نژاد ممقانی
shabannejad.morteza@gmail.com
محمد حسن
عصاره
asareh@rifr-ac.ir
منصور
امیدی
momidi@ut.ac.ir
محمد
متینی زاده
matini @ rifr-ac.ir
مسیح
فروتن
massihforootan@gmail.com
عباس
قمری زارع
ghamari-are@rifr-ac.ir
شکوفه
شهرزاد
sharzad@rifr-ac.ir
مریم
جبلی
rihan2000ir@yahoo.com
هدف از این پژوهش ایجاد تنوع سوماکلون در کشت درون شیشه <em>Eucalyptus microtheca</em> بود. برای این منظور ریزنمونههای سرشاخههای سبز نهال یکساله <em>E. microtheca</em> در محیط MS (با نیمی از مقادیر NH<sub>4</sub>NO<sub>3</sub> و KNO<sub>3</sub>) همراه با سطوح متفاوت هورمونهای NAA (α-Naphthalene Acetic Acid)، Kin (Kinetin) و TDZ (Thidiazuron)کشت گردیدند. بهعنوان نشانگر بیوشیمیایی، الگوی باندهای پراکسیداز به روش PAGE در گیاهچههای باززایی شده، بررسی شد تا تأثیر مقادیر متفاوت هورمون TDZ بر روی مکانهای ژنی بیانکننده این آنزیم مشخص شود. بهطوریکهیک مکان ژنی دیمر، یک مکان ژنی تترامر و دو باند اپیژنتیک وجود داشت و تغییرات ژنوم گیاهچههای سوماکلون با استفاده از نشانگر مولکولی SSR ارزیابی گردید. دو پرایمر استفاده شده نشان دهنده وجود چند شکلی بودند. تجزیه و تحلیلهای آماری ناپارامتری وجود اثر معنیدار توالیهای ساده تکرار شونده بر آللهای پراکسیداز را تأیید نمود. بنا به نتایج پایداری مکان ژنی دیمر در مقادیر مختلف TDZ کمتر از مکان ژنی تترامر بود، همچنین همبستگی بیشتری میان آللهای مکان ژنی تترامر و توالیهای ساده تکرار شونده وجود داشت.
کشت بافت,تنوع سوماکلونال,پراکسیداز,توالیهای ساده تکرار شونده
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9051.html
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9051_65b4b12dfe1f91925463c1b4f6c25438.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
17
2
2010
02
20
پراکنش جغرافیایی و تنوع ژنتیکی گونه Aegilops cylindrica در ایران
209
221
FA
بهنام
بخشی
behnam.bakhshi@gmail.com
محمدجعفر
آقایی
محمدرضا
بی همتا
فرخ
درویش
آجیلوپس سیلیندریکا (<em>Aegilops cylindrica</em> Host.) با فرمول ژنومی CCDD (2n=4x=28) یکی از خویشاوندان وحشی گندم نان میباشد که پراکنش وسیعی در خاورمیانه و غرب آسیا دارد و ایران بخش وسیعی از این منطقه را در بر میگیرد. مطالعه پراکنش جغرافیایی 359 نمونه از این گونه که در بانک ژن گیاهی ملی ایران نگهداری میشوند، نشان داد که بیشترین پراکنش این گونه، در شمال، شمال غرب و غرب ایران و کمترین پراکنش آن در مناطق جنوب و جنوب شرقی ایران میباشد. ارزیابی صفات مورفولوژیکی تمام نمونههای جمعآوری شده بر اساس دیسکریپتور IPGRI انجام شد.صفات قطر ساقه، تعداد بذر در سنبلچه و ارتفاع بوته بهترتیب بزرگترین ضریبهای تغییرات فنوتیپی را در بین صفات کمی نشان دادند و صفت عادت رشدی بالاترین شاخص تنوع استاندارد را در بین صفات کیفی نشان داد. نمونههای استانهای مختلف از لحاظ مورفولوژیکی تفاوت معنیداری با یکدیگر داشتند. تجزیه خوشهای برای صفات مورفولوژیکی، استانها را به سه گروه تقسیم کرد. بهطوریکه استانهایی که در گروه یک قرار گرفتند بهطور قابل ملاحظهای از مراکز تنوع <em>Ae. cylindrica </em>در ایران یعنی مناطق شمال و شمال غرب کشور بودند. درحالیکه استانهایی که خارج از مرکز تنوع بودند در گروه دوم قرار گرفتند و استان فارس به علت داشتن جمعیتهای متفاوت از لحاظ صفات مورفولوژیکی، به تنهایی در گروه سوم قرار گرفت. همچنین نتایج مقیاسبندی چند بعدی نیز با نتایج حاصل از تجزیه خوشهای منطبق بود. این نتایج نشان داد که رابطه معنیداری بین پراکنش جغرافیایی و تنوع مورفولوژیکی وجود دارد.
Aegilops cylindrica,پراکنش جغرافیایی,تنوع ژنتیکی,صفات مورفولوژیکی
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9069.html
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9069_ab4ef24a2fe0038bb55ca99651c87da8.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
17
2
2010
02
20
خارداری تنه در لیلکی و تنوع آن در نتاج ناتنی
222
233
FA
محمد
نوروزی رئیس دانایی
حسین
میرزایی ندوشن
mirzaee@rifr-ac.ir
حسن
مداح عارفی
علی اشرف
جعفری
http://orcid.org/000
aliashrafj@gmail.com
لیلکی (<em>caspica </em>Desf <em>Gleditsia</em>) گونهای کم توقع و سازگار به شرایط بد محیطی است و دارای ویژگیهای مثبت و منفی زیادی میباشد که آن را از بسیاری گونههای دیگر درختی متمایز میکند. یکی از مشخصههای این گونه خاردار بودن تنه درخت میباشد که کاربرد آن را در فضای سبز شهرها و پارکسازی منتفی نموده است. تنوع زیادی در صفت خارداری در بین پایههای این گونه دیده میشود که مشخص نیست تا چه اندازه این تنوع ژنتیکی یا محیطی است. برای پی بردن به این سؤال به مطالعه مقدماتی 21 ژنوتیپ از این گونه اقدام گردید. هفت مشخصه مورفولوژیکی ازجمله میزان خارداری تنه در نتاج این ژنوتیپها در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفتند. پس از تشخیص تفاوتهای معنیدار آماری بین نتاج ژنوتیپهای تحت بررسی از نظر ویژگیهای مورد مطالعه، با استفاده از تجزیه به مؤلفههای اصلی و تجزیه خوشهای ژنوتیپهای مورد مطالعه گروهبندی شدند. ژنوتیپهای مورد مطالعه از نظر همه صفات اندازهگیری شده با هم تفاوت معنیدار داشتند. در صفت خارداری دامنه تغییرات بین 1 تا 09/3 قرار داشت. میانگین صفت خارداری در ژنوتیپهای مورد مطالعه با این صفت در والدینشان تطابق بسیار زیادی داشت. تجزیه به مؤلفههای اصلی و تجزیه خوشهای، ژنوتیپهای مورد مطالعه را به دو دسته کاملا مجزا تقسیم نمودند، به نحوی که دسته اول همگی پرخار و دسته دوم همگی کمخار یا بیخار بودند. نتایج نشان داد که میتوان از تنوع موجود در مطالعات اصلاحی آینده این گونه در تولید یک واریته بیخار به نحو مطلوبی بهرهبرداری کرد.
لیلکی,خارداری تنه,تنوع ژنتیکی,نتاج ناتنی
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9130.html
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9130_5d274489075180cc08967af2e27a73fb.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
17
2
2010
02
20
تغییر غلظت پرولین و کربوهیدراتهای محلول در اقاقیا (Robinia pseudoacacia L) و عرعر Ailanthus altissima Mill. Swingle)) در واکنش به آفتزدگی در ماههای مختلف سال
234
244
FA
حبیب
مارلیان
اشرف
آقابراتی
aghabaraty@yahoo.com
اثر ماههای مختلف سال (فروردین تا شهریور) و آفات بر غلظت پرولین و کربوهیدراتهای محلول در برگ درختان اقاقیا (.<em>Robinia pseudoacacia </em>L) و عرعر(<em>Ailanthus altissima </em>Mill. Swingle) در این تحقیق اندازهگیری شد. عرصه جنگلی با گونههای اقاقیا و عرعر در ایستگاه تحقیقات دانشکده کشاورزی مغان انتخاب گردید. مساحت منطقه مورد بررسی در هر منطقه جنگلی 3 هکتار در نظر گرفته شد و در هر منطقه چهار قطعه نمونه با پراکنش تصادفی سیستماتیک انتخاب گردید. در هر یک از قطعات، پنج درخت سالم و پنج درخت آفتزده انتخاب و نشانهگذاری شد. نمونههای برگ درختان به فواصل ماهانه (6 بار در کل آزمایش) جهت تجزیه و تحلیل برداشت شدند و غلظت پرولین و کربوهیدراتهای محلول با روش اسپکتروفتومتری تعیین و مقایسه شد. با توجه به نرمال بودن دادهها، از آزمون تی غیرجفتی جهت مقایسه دادهها در درختان سالم و آفتزده استفاده شد و برای مقایسه اثر ماهها با یکدیگر بین درختان اقاقیا و عرعر در هر ماه، از آزمون Duncan استفاده گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که در ماههای خشک (از تیر تا شهریور) میزان پرولین و کربوهیدراتهای محلول در برگهای درختان نسبت به بقیه ماههای سال افزایش معنیداری مییابد. همچنین میزان این مواد در درختان آفتزده نسبت به درختان سالم بیشتر بود و وزن تر و خشک برگها در درختان آفتزده کمتر از درختان سالم بود. از آنجا که افزایش میزان پرولین و کربوهیدراتهای محلول در گیاهان میتواند بهعنوان عاملی جهت مقاومت بالای گیاه جهت زیست در شرایط سخت بیان گردد به اینوسیله میتوان به شناسایی گونههای مقاوم پی برد.
کربوهیدراتهای محلول,پرولین,اقاقیا,عرعر
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9137.html
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9137_560891fef755e54d6499fd3d24482c32.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
17
2
2010
02
20
بررسی ویژگیهای رویشی نتاج حاصل از تلاقی در گردوی ایرانی
245
255
FA
یعقوب
ایرانمنش
y_iranmanesh@yahoo.com
حسن
مداح عارفی
محمود
طالبی
حسن
جهانبازی گوجانی
به منظور استفاده از توانمندیهای گردوی ایرانی، از جنبههای مختلف بهویژه اصلاح ژنتیکی آن، این تحقیق در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. بدین منظور، ابتدا درختان پدری و مادری با خصوصیات مورفولوژیک متفاوت انتخاب گردیدند. سپس با پوشاندن گلهای ماده و جمعآوری دانههای گرده از پایههای مورد مطالعه، با فرا رسیدن شرایط مساعد لقاح، اقدام به انجام تلاقی گردید. پس از آن بذرهای حاصل از تلاقی در فصل رسیدن میوهها برداشت شده و در نهالستان کشت گردیدند. درصد سبزشدن و استقرار نهال، قطر نهال و طول نهالهای بهدست آمده اندازهگیری شدند. در ادامه، براساس اطلاعات بهدست آمده ترکیبپذیری خصوصی و عمومی محاسبه گردید. نتایج بررسی ترکیبپذیری عمومی نشان داد که والد مادری 12 در صفت درصد سبز شدن و استقرار نهال و والد پدری 6 در صفت ارتفاع نهال، بهترین ترکیبپذیرها میباشند. همچنین در بررسی ترکیبپذیری خصوصی مشخص گردید که تلاقی والد مادری 11 با والد پدری 1 در صفت ارتفاع و قطر نهال بهترین عملکرد را داشت. همچنین تلاقی والد پدری 6 با والد مادری 12 در صفت درصد سبز شدن نهال تلاقی مناسبی بود.
گردوی ایرانی,اصلاح ژنتیکی,ترکیبپذیری,گردهافشانی مصنوعی,چهارمحال و بختیاری
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9156.html
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9156_6b859cf8da93107f5ea7d49b4c79a339.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
17
2
2010
02
20
اثر شوری بر جوانهزنی و انباشت یونها در تودههای اسپرس زراعی (Onobrychis viciifolia Scop)
256
269
FA
محمد مهدی
مجیدی
0000-0003-4746-9036
majidi@cc.iut.ac.ir
محمدرضا
جزایری
قاسم
محمدی نژاد
mohamadinejad@yahoo.com
اسپرس یکی از گونههای مهم علوفهای زراعی و مرتعی میباشد که به دامنه وسیعی از مناطق اقلیمی ایران سازگار است. از آنجایی که مرحله جوانهزنی و رشد اولیه گیاهچه نقش اساسی در استقرار و عملکرد نهایی دارد، تحمل گیاه به تنش شوری در این مرحله از اهمیت خاصی برخوردار است. این آزمایش به منظور بررسی اثر تنش شوری بر جوانهزنی، خصوصیات گیاهچهای و تجمع عناصر سدیم و پتاسیم و نیز ارزیابی میزان تحمل تودههای اسپرس اجرا گردید. سطوح شوری شامل غلظتهای صفر(شاهد)، 50، 100،200 و 300 میلیمولار نمک کلرید سدیم بود که بر روی 10 توده اسپرس اعمال گردید. نتایج نشان داد که غلظت 300 میلیمولار نمک مانع جوانهزنی بذرهای همه تودهها گردید در حالیکه در غلظت 200 میلیمولار حدود 50 درصد بذرها جوانه زدند. بنابراین با افزایش غلظت شوری درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، درصد بقاء گیاهچه، طول ریشه، طول اندام هوایی، وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه، درصد پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم در گیاهچه بهطور معنیداری کاهش یافت؛ ولی تعداد روز تا پایان جوانهزنی، درصد پتاسیم و نسبت طول اندام هوایی به ریشه (ضریب آلومتری) افزایش نشان داد. بدینترتیب بین تودههای مورد مطالعه تنوع زیادی از نظر میزان تحمل به شوری وجود داشت، بهطوری که در مجموع توده انتخابی از خوانسار بیشترین تحمل را نشان داد. نتایج تجزیه خوشهای براساس خصوصیات اندازهگیری شده تحت شرایط شوری، تودهها را به سه گروه مجزا تفکیک کرد، بهطوریکه نحوه گروهبندی با میزان تحمل آنها به تنش در هرگروه مطابقت بالایی داشت. در مجموع، نتایج حاکیت از آن داشت که اسپرس تحمل بالایی به تنش شوری در مرحله جوانهزنی و رشد گیاهچه داشت و بین تودهها نیز تنوع ژنتیکی کافی از نظر این صفت وجود داشت که میتواند مبنای گزینش نمونههای متحمل قرار گیرد.
اسپرس,تنش شوری,جوانهزنی,گیاهچه و گزینش
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9262.html
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9262_07fef7529ac78fad2a4870f1235642d7.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
17
2
2010
02
20
ارزیابی تنوع ژنتیکی عملکرد و صفات مورفولوژیکی در ژنوتیپهای ارزن معمولی (Panicum miliaceum L.)
270
283
FA
مریم السادات
سلامتی
maryamsalamaty@gmail.com
حسین
زینلی
hoszeinali@yahoo.com
مهدی
یوسفی
این تحقیق بهمنظور بررسی تنوع ژنتیکی، وراثتپذیری و روابط بین صفات زراعی در 11 ژنوتیپ از گونه ارزن معمولی (<em>Panicum miliaceum</em>) در قالب یک طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، اختلاف ژنوتیپهای مورد مطالعه برای کلیه صفات در سطح احتمال 1 درصد و برای روز تا رسیدگی بذر در سطح احتمال 5 درصد معنیدار بود. ضریب تنوع ژنتیکی برای عملکرد دانه بالاتر از سایر صفات مورد بررسی بود که حکایت از وجود تنوع زیاد در بین نمونههای مورد مطالعه برای این صفت دارد. بنابراین قابلیت توارث عمومی بالایی بین 92-73 درصد برای بیشتر صفات مشاهده شد که وراثتپذیری خوبی را برای این صفات نشان میدهد. برآورد ضریبهای همبستگی صفات نشان داد که عملکرد علوفه با تعداد بذر در خوشه و سطح برگ دارای همبستگی مثبت و معنیداری بود. بر اساس تجزیه به مؤلفههای اصلی، پنج مؤلفه در مجموع 92 درصد از کل واریانس متغیرها را تبیین کردند. بر اساس تجزیه خوشهای، ژنوتیپها در 3 گروه مختلف قرار گرفتند. ژنوتیپهای موجود در گروه دوم از لحاظ عملکرد علوفه و بذر نسبت به بقیه گروهها برتری داشتند.
تنوع ژنتیکی,وراثتپذیری,ضریب های همبستگی و تجزیه خوشهای
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9263.html
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9263_449519728da35a3bd0b1b51eeed9fbd8.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
17
2
2010
02
20
بررسی تنوع ژنتیکی جمعیتهای بنه با استفاده از صفات مورفولوژیک برگ و میوه
284
294
FA
یونس
رستمی کیا
y_rostamikia@yahoo.com
محمد
فتاحی
علی اکبر
ایمانی
به منظور بررسی تنوع ژنتیکی بنه در شهرستان خلخال، تعداد شش رویشگاه و در هر رویشگاه 20 پایه از درختان بنه انتخاب و نمونههای برگ و میوه جمعآوری گردید. 7 صفت برگ و 7 صفت میوه مورد اندازهگیری قرارگرفتند. دادههای بهدست آمده تجزیه و تحلیل شدند. برای مقایسه میانگین صفات رویشگاههای مورد بررسی از آزمون چند دامنهای دانکن در سطح احتمال 5% استفاده گردید. برای تعیین روابط بین صفات، ضریبهای هبستگی میان آنها محاسبه گردید. همچنین برای پی بردن به میزان شباهت میان رویشگاهها براساس صفات مورد بررسی تجزیه کلاستر انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که مناطق مورد مطالعه از نظر کلیه صفات بجز طول برگ اختلاف معنیداری در سطح 1% دارند. میانگین طول برگ، وزن برگ، سطح برگ بهترتیب 46/11 سانتیمتر، 79/0 گرم و 12/34 سانتیمتر مربع بود. میانگین طول میوه، عرض میوه، درصد پوکی، طول خوشه و تعداد دانه در خوشه بترتیب 22/6 و 36/5 میلیمتر 96/82 و 12/9 سانتیمتر و 8/25 عدد بود. همچنین نتایج نشان داد که بین سطح برگ و وزن برگ همبستگی مثبت و معنیدار (44/0r =) و با طول برگچه و وزن صد میوه نیز همبستگی مثبت و معنیدار در سطح 1% وجود دارد. نتایج تجزیه خوشهای نشان داد که رویشگاهها بر اساس صفات مورد بررسی در دو گروه جداگانه قرار میگیرند. گروه اول شامل رویشگاههای جعفرآباد و نوده و گروه دوم رویشگاههای بنه خلخال، کندیرق، نیمهیل و مزرعه میباشد. بهطورکلی تنوع ژنتیکی در رویشگاههای مورد مطالعه، اندک ارزیابی گردید.
پسته وحشی,خلخال,تنوع ژنتیکی,مورفولوژی,برگ
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9264.html
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9264_8c47f471b0da95355a99366b2b2371b9.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
17
2
2010
02
20
جوانهزنی بذر و رشد گیاهچه چهار توده اسفرزه (Plantago ovata) در واکنش به تنش شوری
295
303
FA
محمدعلی
درّی
mohamaddori@yahoo.com
معصومه
صالحی
به منظور بررسی اثر سطوح مختلف شوری بر جوانهزنی بذر و رشد گیاهچه اسفرزه (<em>ovata</em><em>Plantago</em>) آزمایش بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل چهار توده بذر گرگان، مراوه تپه، مشهد و اصفهان و اعمال تنش شوری با استفاده از نمک طعام در پنج سطح 4، 8، 12 و 16 دسیزیمنس بر متر و آبمقطر بهعنوان شاهد بودند. صفات اندازهگیری شده شامل طول ریشهچه و ساقهچه، وزن خشک ریشهچه و ساقهچه، نسبت وزن خشک ریشهچه به ساقهچه و درصد جوانهزنی بودند. نتایج تجزیه و تحلیل آماری دادهها نشان داد که سطوح مختلف شوری بر صفات اندازهگیری شده طول ریشهچه و ساقهچه، وزن خشک ساقهچه، نسبت وزن خشک ریشهچه به ساقهچه و درصد جوانهزنی در سطح یک درصد اثر معنیدار داشت. اختلاف معنیداری بین تودهها از لحاظ صفات ذکر شده بالا در سطح یکدرصد و صفت وزن خشک ریشهچه در سطح پنجدرصد مشاهده شد. اگرچه واکنش تودههای بذری مورد آزمایش نسبت به سطوح شوری متفاوت بود، اما در همه سطوح شوری وزن خشک گیاهچه نسبت به تیمار شاهد کاهش داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که دو توده بذر مشهد و گرگان تحمل به تنش شوری بیشتری نشان داده و ممکن است در اصلاح این گیاه برای تحمل تنش شوری منبع مناسبی باشند.
تنش شوری,جوانهزنی,اسفرزه
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9285.html
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9285_7225cb8e616aa8f2a2e19507772e4327.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
17
2
2010
02
20
مطالعه کاریوتیپی چهار گونه از زیرجنس بادام
304
312
FA
رضا
توکلی بنیزی
rtavakoli61@gmail.com
علی
ایمانی
عیسی
ظریفی
ezarifi@yahoo.com
محمد جعفر
آقایی
عبدالله
محمدی
به منظور بررسی روابط خویشاوندی بین گونههای زیرجنس بادام (<em>Amygdalus </em>spp)، مطالعات کاریوسیستماتیکی گونههای<em> Amygdalus lycioides</em> Spach<em>, A. trichamygdalus</em> Woronow<em>, </em><em>A</em><em>. communis</em> L<em>. </em><em> </em> و <em>Prunus</em><em> persica</em> L. با استفاده از سلولهای مریستم ریشهچه انجام شد. در هر نمونه ده صفحه متافازی مناسب که مورفولوژی کروموزومها کاملاً واضح بود انتخاب و عکسبرداری شد. کاریوتیپ استاندارد برای گونهها و جمعیتها بهطور جداگانه تهیه و پارامترهای کروموزومی شامل طول کل کروموزومها، طول بازوی بلند، طول بازوی کوتاه، طول نسبی بازوها، طول نسبی کروموزومها اندازهگیری شد.تمامی صفات در گونههای مختلف تفاوت معنیداری داشتند. تمام گونههای مورد مطالعه دیپلوئید، تعداد کروموزومها در تمام گونهها 2n=16 و عدد پایه کروموزومی در آنها X=8 بود.اندازه متوسط طول کل کروموزومها در گونههای مورد مطالعه 39/2 میکرومتر بود. همچنین بین تمامی گونهها و جفت کروموزومهای همتا یا همولوگ از نظر صفات کاریوتیپی اندازهگیری شده تفاوت معنیدار وجود داشت<em>.</em> از طرف دیگر، تشابه و تفاوت بین گونهها بر اساس صفات کاریوتیپی (طول کروموزوم، بازوی بلند، بازوی کوتاه، طول نسبی بازوها و شاخص کروموزومی) مورد ارزیابی قرار گرفت که بر این اساس گونه اهلی<em>A.communis</em> L. با گونه <em>A.lycioides</em> Spach بیشترین شباهت را داشت. دو گونه Woronow <em>A.trichamygdalus</em><em> و</em><em> P.</em><em> persica</em> L. نیز با یکدیگر بیشترین شباهت را داشتند. در نهایت گونهها از نظر کاریوتیپی در دو گروه طبقهبندی شدند<em>.</em>
بادام,کاریوتیپ,کروموزوم
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9288.html
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9288_62cc667e1fd43d3a2eb75a18f5705c09.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
17
2
2010
02
20
جنینزایی بدنی در دو گونه از اکالیپتوس (Eucalyptus. microcarpa و E. melliodora)
313
323
FA
زهرا
وطن پور
zahravatanpour@yahoo.com
محمد حسن
عصاره
asareh@rifr-ac.ir
عباس
قمری زارع
ghamari-are@rifr-ac.ir
خدیجه
کیارستمی
با نمونهگیری از نهالهای دو گونه مهم اکالیپتوس به نامهای <em>Eucalyptus melliodora</em> و<em>E. microcarpa</em>یک روش تکثیر مطمئن برای باززایش گیاه در شرایط درون شیشهای بدست آمد. کالوسهایی با باززایش بالا از نمونههای لپه و زیرلپه از هر دو گونه (لپه و محور زیرلپه در گونه <em>E. melliodora</em>به<em></em>ترتیب 35/0 و 30/0 و در گونه <em>E. microcarpa</em>بهترتیب 42/0 و 38/0) پس از کشت بر روی محیط غذایی MS با 30 میلیگرم در لیتر شکر، 8/6 گرم در لیتر آگار، 1/0 میلیگرم در لیترBAP و 5/0 میلیگرم در لیتر 2,4-D بدست آمد. در بعضی مراحل، باززایش مستقیم شاخه بدون عبور از مرحله کالوس در هر گونه اتفاق افتاد. در این موارد گاهی جنینهای بدنی از سطح کالوسهای اندامی مشاهده شدند. شاخههای باززایش شده از هر دو گونه قابلیت تولید ریشه را روی محیط MS تغییر یافته عاری از تنظیم کنندههای رشد داشتند و گیاهچهها با موفقیت 35 درصدی به خاک منتقل شدند.
اکالیپتوس,Eucalyptus melliodora,E. microcarpa,جنینزایی بدنی و باززایی
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9289.html
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_9289_111b4a2359f9815d74e41ac75bc8f536.pdf