ORIGINAL_ARTICLE
کاریوتیپ جمعیتهای مختلف دو گونه از لولیوم Lolium multiflorum و L. rigidum
استفاده از ذخایر توراثی لولیوم در اصلاح گونه های موجود آن در کشور به داشتن اطلاعات کافی در زمینه های مختلف از جمله ویژگیهای کاریوتیپی منوط می باشد. به همین منظور تعداد 9 جمعیت از گونه های Lolium multiflorum و L. rigidum از میان نمونه های موجود در بانک ژن منابع طبیعی کشور در این بررسی مورد مطالعات کاریوتیپی قرار گرفتند. تعداد پنج سلول متافازی از هر جمعیت مورد اندازه گیری ویژگیهای کاریوتیپی از قبیل طول بازوهای بلند و کوتاه کروموزومی قرار گرفته و بر اساس اطلاعات بدست آمده، طول کل کروموزوم، نسبتهای طول بازوهای کوتاه به طول بازوی بلند و به عکس نیز محاسبه گردید. تقارن کاریوتیپی این جمعیتها نیز به چند روش محاسبه شده و با استفاده از روش Levan فرمول کاریوتیپی هر جمعیت و گونه نیز مورد محاسبه قرار گرفت. از میان جمعیتهای مورد مطالعه، دو جمعیت تتراپلوئید و پنج جمعیت دیپلوئید و دو جمعیت مخلوطی از ژنوتیپهای دیپلوئید و تتراپلوئید بودند. کاریوتیپ تعدادی از جمعیتها دارای یک تا دو جفت ماهواره بود. بیشتر کروموزمها در تمامی جمعیتهای مورد مطالعه از نوع متاسانتریک بودند که سانترومر آنها در منطقه میانی قرار داشت. از نظر مولفه سنجش تقارن کاریوتیپی DRL در میان تتراپلوئیدها، یکی از جمعیتهای گونه L. multiflorum متقارن ترین و جمعیت دیگری از همین گونه نامتقارن ترین کاریوتیپ را داشتند. در میان دیپلوئیدها جمعیتی از گونه L. rigidum متقارن ترین و جمعیتی از L. multiflorum نامتقارن ترین کاریوتیپ را از خود نشان دادند.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115845_a586d7cb6532337e4d2ea2bbaa3069b4.pdf
2001-09-23
1
28
10.22092/ijrfpbgr.2001.115845
لولیوم
کاریوتیپ
سیتوژنتیک
پلی پلوئید
تقارن کاریوتیپی
حسین
میرزایی ندوشن
nodushan2003@yahoo.com
1
عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، صندوق پستی 116-13185
LEAD_AUTHOR
هاجر
ندرخانی
2
دانشجوی دانشگاه پیام نور، تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی هتروزیس در دورگهای بین گونهای در صنوبر
به منظور بررسی میزان هتروزیس در دو رگهای بین گونهای تولید شده در صنوبر کبوده و پده (Populus euphratica OLIV و Populus alba L.), قلمههای تهیه شده از پایههای سه ساله دورگ و والدین آنها ابتدا در گلخانه ریشهدار شده و بعد در مزرعه در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی غرس گردیدند. نتایج حاصل از دادهها بیانگر وجود اختلاف معنیداری بین والدین و نتاج برای قطرتنه و ارتفاع در دورگهای اصلی و متقابل میباشد. مقایسه عملکرد دو رگها با والدین نشان داد که دورگ Populus euphratica OLIV. x P. alba L.) ) با ارتفاع 305سانتیمتر و دورگ ((P. alba L xPopulus euphratica OLIV با قطر برابر سینه 03/3 سانتیمتر بیشترین عملکرد و دارای اختلاف معنیداری در سطح 1% با والدین می باشند. همچنین هتروزیس در سطح بسیار معنیداری در دورگها برای دو صفت قطر و ارتفاع دیده شد. به رغم افزایش معنیدار میزان ارتفاع هر دو نوع دورگ، نسبت به والدین، بیشترین میزان هتروزیس در قطر تنه بروز نمود (4/96 % برای دورگ (Populus euphratica OLIV. x P. alba L.) و 854/92% برای (Populus alba L. x P. euphratica OLIV.)
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115807_45fdadf409e4d583335137b6003386f2.pdf
2001-09-23
29
39
10.22092/ijrfpbgr.2001.115807
هتروزیس Populus alba L. Χ P. euphratica OLIV. و Populus euphratica OLIV. Χ P. alba L. و دورگ
علی
جعفری مفید آبادی
1
بخش تحقیقات ژنتیک و فیزیولوژی گیاهی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، صندوق پستی116- 13185
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
باروری و تلاقی های درون گونه ای و بین گونه ای در جنس پسته .Pistacia sp
اغلب گل های پسته نمی توانند به میوه کامل تبدیل شوند و بیشتر میوه ها در همان مراحل اولیه و یا تا هفته هشتم پس از تلقیح گل ریزش می کنند. میوه هایی که به مرحله بلوغ می رسند ممکن است دارای یکی از شکل های سالم خندان، سالم دهان بسته، نیم مغز، پوک و یا بد شکل باشند. در این مطالعه، پاره ای از مشکلات گرده افشانی، لقاح و رشد میوه در یک برنامه تلاقی درون گونه ای با Pistacia vera و بین گونه ای با Pistacia atlantica مطالعه شد. رشد و نمو لوله گرده در اندامهای گل ماده و تولید میوه در زمان برداشت محصول از معیارهای سنجش میزان موفقیت تلاقی ها بودند. برای ارزیابی کیفیت گرده، از محیط کشت آگار و شکر استفاده شد و تعداد گرده های جوانه نزده موجود در سطح کلاله و نیز تعداد لوله گرده در بافت های اندام ماده پس از 24 و 48 ساعت گرده افشانی، مطالعه شدند. گل ها در زمان بلوغ و 1، 2، 3 و 4 روز پس از آن در دو گروه مجزا با گرده ژنوتیپ 15-12 و پسته آتلانتیکا گرده افشانی دستی شدند. گرده آتلانتیکا برای مدت 3-4 هفته در فریزر یخچال نگهداری شد تا زمان بلوغ گل های ماده پسته خوراکی فرا رسید ولی گرده پسته خوراکی به صورت تازه مصرف شد. گرده گلها در زمان برداشت بیشترین میزان باروری داشتند. نمونه گل های تلقیح شده و شاهد در محلول کارنویز تثبیت شدند و پس از یک هفته از طریق آب دادن با سری الکل و نرم کردن آنها با سود سوز آور، با رنگ آنیلین بلو رنگ آمیزی و لوله های گرده در نور ماوراء بنفش مشاهده و شمارش شدند. تعدادی از گل های گرده افشانی شده نیز برای مطالعه اثر گرده های مورد استفاده بر روی میوه نشینی، تا زمان برداشت محصول حفظ شدند. گلهای ماده پسته در مراحل اولیه بلوغ برای گرده افشانی مناسب نیستند و نیز گل های پیری که از بلوغشان 3-4 روز گذشته باشد توان باروری کافی ندارند. گرده افشانی بین گونه ای در پسته اثر مطلوب ندارد و سبب می شود که تمام یا تعداد زیادی از گل های ماده پسته خوراکی یا بارور نشوند و یا در مراحل اولیه رشد جنین از بین بروند. از این رو توصیه می شود برای بهره وری بهتر باغ های پسته از پایه های گرده افشان مناسب انتخاب شود و از گرده افشانی بین گونه ای اجتناب گردد و نیز دوره گلدهی پایه نر و ماده باید هماهنگ باشند.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115846_caf8585e23e1c6a07815aa7b1d7d8f36.pdf
2001-09-23
41
65
10.22092/ijrfpbgr.2001.115846
پسته
تلاقی بین گونه ای
گرده افشانی و باروری
یحیی
دهقانی شورکی
1
عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع ، تهران، صندوق پستی 116-13185
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعه الکتروفورز پروتئینهای ذخیرهای در گونههایی از یونجه یکساله
این تحقیق به منظور مطالعه قرابت ژنتیکی میان جمعیتها و گونههایی از یونجه یکساله بر اساس مطالعات الکتروفورزی پروتئینهای ذخیرهای بذر انجام شد. به این منظور بذرهای 12 جمعیت از هشت گونه یونجه یکساله از بانک ژن مجتمع تحقیقاتی البرز تهیه شد. الکتروفورز پروتئینهای ذخیرهای بذر به روش SDS- PAGE در 5 تکرار انجام شد. در ابتدا بهینه سازی روش الکتروفورز پروتئینهای ذخیرهای بذر در جنس مدیکاگو با استفاده از دو غلظت عصاره پروتئین بذر و دو غلظت ژل جداکننده زیرین انجام گرفت. بهترین نتیجه زمانی هنگامی بدست آمد که از غلظت بالای ژل جداکننده و از غلظت پایین عصاره بذر استفاده شد. بعد از روی بهترین ژل فاصله نوارها از مبداء بر حسب میلیمتر اندازهگیری شد و وجود یا عدم وجود نوارهای مشترک در تمامی جمعیتها مشخص گردید. با استفاده از تجزیه خوشهای جمعیتهای مورد نظر دسته بندی شده و میزان قرابت ژنتیکی میان آنها بررسی شد.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115814_1ef3d5b7bbda00d5fc0de55ac21d915f.pdf
2001-09-23
68
80
10.22092/ijrfpbgr.2001.115814
یونجههای یکساله
قرابت ژنتیکی
الکتروفورز
تجزیه خوشهای
آناهیتا
شریعت
shariat@rifr-ac.ir
1
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران صندوق پستی 116-13185
LEAD_AUTHOR
حسین
میرزایی ندوشن
nodushan2003@yahoo.com
2
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران صندوق پستی 116-13185
AUTHOR
عباس
قمری زارع
ghamari_zareh@rifr-ac.ir
3
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران صندوق پستی 116-13185
AUTHOR
محمد حسین
سنگتراش
4
دانشگاه سیستان و بلوچستان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ویژگیهای تشریحی گونههایی از نعنا (Mentha spp.)
نظر به اهمیت گونههای مختلف نعنا از دیدگاههای مختلف صنایع غذایی، داروئی و بهداشتی و نیز با توجه به لزوم دستیابی به ابزاری کارآمد و قوی در شناسایی و تمایز گونههای مختلف آن، هفت گونه و واریته مختلف در این تحقیق مورد مطالعات تشریحی و آناتومیکی قرار گرفتند. به این منظور برشهای عرضی ساقه و برگ تهیه گردیدند و با استفاده از میکروسکوپ نوری ضمن تهیه تصاویر لازم، ویژگیهای مختلف آناتومیکی نیز مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفتند. با توجه به برشهای ساقه، طرح کلی ساقه در این گونهها تا حدود زیادی مشابه بود. با این تفاوت که از نظر تراکم بافت کلانشیم در حواشی و نیز از نظر نوع و تراکم کرکهای پوششی در میان گونهها و واریتهها تفاوتهای زیادی مشاهده شد. نوع و تراکم کرکها در اپیدرم زیرین و زبرین برگ گونههای مورد مطالعه از الگوی اپیدرم ساقه تبعیت می کرد. برش برگها از نظر نوع بافتهای پارانشیمی با یکدیگر تفاوتهایی نشان دادند. تیپ روزنه غالب در این گونهها دیاسیتیک بود، ولی تیپ انیزوسیتیک نیز در یکی از گونهها مشاهده گردید. گونهها از نظر تراکم روزنه در واحد سطح برگ و نیز طول روزنهها با هم تفاوت معنیداری نشان دادند.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115818_5e765cf276fc6e2701155bc417feaa8b.pdf
2001-09-23
82
93
10.22092/ijrfpbgr.2001.115818
آناتومی
نعنا
کلانشیم
پارانشیم
رکن الدین محمد
آل بویه
1
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال
LEAD_AUTHOR
حسین
میرزایی ندوشن
nodushan2003@yahoo.com
2
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، صندوق پستی 116-13185، تهران
AUTHOR
احمد
مجد
3
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال
AUTHOR
محمدباقر
رضایی
4
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، صندوق پستی 116-13185، تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی اثر اسید سولفوریک بر شکستن خواب و جوانه زنی بذرهای شب خسب(Albizia juilbrissin Durazz.) و خرنوب (Ceratonia siliqua L.)
به منظور بررسی اثراسید سولفوریک در برطرف نمودن خواب و تحریک جوانه زنی بذرهای دوگونه درختی از خانواده نخودیان، شب خسب Albizia juilbrissin Durazz.)(و خرنوب(Ceratonia siliqua L.)دو آزمایش جداگانه در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و پنج تیمار در دستگاه ژرمیناتور انجام شد. تیمارهای آزمایشی شــامــل صفــر، 25/6 ، 5/12 ، 25 و50 درصد اسید سولفوریک بودند. در آزمایش انجام شده با بذرهای شب خسب، با افزایش میزان اسید سولفوریک درصد و سرعت جوانه زنی افزایش یافت و بیشترین درصد جوانه زنی در اثر کاربرد اسید سولفوریک با غلظت 50% مشاهده شد. در آزمایش انجام شده با بذرهای خرنوب، با افزایش غلظت اسید سولفوریک، درصد و سرعت جوانه زنی کاهش یافت به طوری که بیشترین درصد جوانه زنی در تیمار شاهد (عدم کاربرد اسید سولفوریک) و کمترین آن در تیمار 50% اسید سولفوریک به دست آمد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که اسید سولفوریک اثر متفاوتی در شکستن خواب بذر گونههای مختلف دارد و در مورد بعضی از گونهها (مانند شب خسب) می تواند جانشین مناسبی برای سایر عوامل خراش دهنده باشد.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115822_f8961caf1827a2010e82739fcdded0f4.pdf
2001-09-23
95
111
10.22092/ijrfpbgr.2001.115822
جوانه زنی
خراش دهی شیمیایی
خواب بذر
Albizia juilbrissin Durazz
Ceratonia siliqua L
محسن
نصیری
nasiri_100@yahoo.com
1
عضو هیات علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع ، تهران، صندوق پستی 116 - 13185
LEAD_AUTHOR
حمید رضا
عیسوند
hrisvand@gmail.com
2
دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تهران و کارشناس مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعه اختلافهای ژنوتیپی گل محمدی (Rosa damascena Mill) از نظر واکنش به خشکی در مراحل اولیه رشد
کمبود آب از مهمترین تنشهای محیطی است که رشد و تولید گیاه را با محدودیت روبرو می سازد. از طرف دیگر اختلافهای میان گونه ای چشمگیری از نظر حساسیت به شرایط نامساعد در گیاهان وجود دارد. بنابراین، اصلاح گیاهان در جهت افزایش تحمل خشکی به عنوان یکی از اهداف مهم اصلاح نباتات به شمار می آید. این بررسی به منظور ارزیابی اختلاف در واکنش به تنش با هدف غربال کردن و تشخیص ژنوتیپهای برتر گل محمدی از نظر تحمل خشکی انجام گرفت. وضعیت زنده مانی و شادابی و شاخصهای رشد گیاهان حاصل از قلمه زنی، در تعدادی از ژنوتیپهای گل محمدی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به دست آمده تنوع قابل توجهی را در واکنش به کم آبی نشان داد. ژنوتیپهای تنش دیده، پس از آبیاری در محیط بازیایی تفاوتهای معنی داری را از نظر صفات شادابی، زنده مانی، تعداد برگچه، سظح برگ، تعداد نسبی شاخه و طول بلندترین شاخه نشان دادند. بر اساس تجزیه همبستگی دوگانه صفات، ارتباط معنی دار و مثبتی میان زنده مانی با صفات شادابی، تعداد برگچه، مساحت برگ، و طول بلند ترین شاخه مشاهده شد. همچنین، میان شادابی و اغلب صفات فوق از قبیل ، تعداد برگچه، مساحت برگ، و طول بلندترین شاخه همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت. تفاوت میان ژنوتیپهای تحت مطالعه از نظر شاخصهای رشد، بعد از دوره تنش کم آبی، و همبستگی میان صفات مختلف نشان می دهند که این گیاه با ارزش را می توان در برنامه های اصلاحی به سمت سازگاری با شرایط خشک و نیمه خشک کشور به پیش برد.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115825_94f5fe617282d216210602c21eee71ff.pdf
2001-09-23
113
125
10.22092/ijrfpbgr.2001.115825
گل محمدی
ژنوتیپ
تنش
تحمل خشکی
زنده مانی
شادابی
سطح برگ
سید رضا
طبائی عقدائی
tabaie@rifr-ac.ir
1
عضو هیات علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع- بخش تحقیقات ژنتیک و فیزیولوژی
LEAD_AUTHOR
محمد
بابائی
2
عضو هیات علمی مرکز آموزش عالی امام خمینی(ره)
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اثر تنش شوری بر جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه های دوگونه Melilotus officinalis و M. alba
به منظور بررسی اثر غلظتهای مختلف شوری بر جوانه زنی دو گونه Melilotus officinalis و M. alba، 5 تیمار شاهد (غلظت صفر) و غلظت های 50، 100، 150 و 200 میلی مولار NaCl بر روی بذرهای این دو گونه اعمال گردید. صفات درصد جوانه زنی، طول ساقچه و طول ریشچه و سرعت جوانه زنی ثبت گردید. تجزیه واریانس یک طرفه روی صفات درصد جوانه زنی، طول ساقچه و طول ریشچه بر روی داده های هر دو گونه انجام گرفت. نتایج نشان داد که اثر تیمارها بر صفات درصد جوانه زنی و طول ریشچه در M. officinalis در سطح 1 درصد معنی دار است ولی بر روی طول ساقچه تاثیری ندارد. و اثرات معنی دار شده از یک روند خطی تبعیت می کنند. اثر تیمارها بر این سه صفت در گونه M. alba در سطح 1 درصد معنی دار گردید و معلوم شد که درصد جوانه زنی از یک روند خطی و طول ساقچه و طول ریشچه از یک روند درجه 2 تبعیت می کنند. محاسبه ضرایب همبستگی نشان داد که در گونه M. officinalis طول ریشچه با درصد جوانه زنی و طول ساقچه همبستگی معنی دار دارد (به ترتیب در سطح 1 درصد و 5 درصد) ولی طول ساقچه با درصد جوانه زنی همبستگی نشان نمی دهد. در گونه M. alba فقط طول ریشچه با درصد جوانه زنی همبستگی معنی دار (در سطح 5 درصد) نشان دادند و سایر همبستگی ها معنی دار نبودند. نتایج این بررسی نشان می دهد که بذرهای M. alba نسبت به M. officinalis در شرایط تنش شوری جوانه زنی بهتری دارند.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115847_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2001-09-23
128
143
10.22092/ijrfpbgr.2001.115847
محمد
بابایی
1
عضو هیئت علمی مرکز آموزش عالی امام خمینی (ره)، تهران
LEAD_AUTHOR
اورانوس
افضلی
2
کارشناس ارشد علوم گیاهی
AUTHOR