per
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
2006-10-23
14
3
128
137
10.22092/ijrfpbgr.2006.115060
115060
Research Paper
مقایسه کارآیی تعرق و محتوی آب نسبی در هشت رقم یونجه در شرایط تنش ملایم خشکی
Transpiration efficiency and relative water content of eight alfalfa (Medicago sativa L.) cultivars under mild water stress condition
علیاکبر مقصودی مود
akubaru2@yahoo.com
1
مهدی لردان
2
دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان
دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان
هشت رقم یونجه از لحاظ کارآیی تعرق و محتوی آب نسبی، بهعنوان شاخصهای مقاومت به خشکی، در آزمایشی گلدانی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در گلخانه مورد مقایسه قرار گرفتند. میان ارقام مختلف یونجه از لحاظ مقدار مصرف آب و ماده خشک (علوفه) تولید شده در مراحل مختلف رشد و در هر دوره برداشت اختلافهای معنیداری وجود داشت. واریتههای همدانی و دیابلوورده بیشترین و یزدی و سکوئل کمترین کارآیی تعرق را داشتند، اگر چه در مجموع اختلافهای میان آنها با احتمال بیش از 95% معنیدار نبود. روند تغییرات محتوی نسبی آب برگ با کاهش رطوبت خاک در این دو گروه نشان داد که واریتههای با کارآیی تعرق بالا در مقادیر کمتر رطوبت خاک، محتوی نسبی آب بالاتری دارند. ممکن است بالاتر بودن کارآیی تعرق ناشی از توانایی حفظ آب در شرایط خشک در بافتهای برگی یا حفظ محتوی نسبی آب برگ در حد زیاد باشد. با توجه به نتایج بدست آمده میتوان گفت که ارقام همدانی و دیابلوورده به دلیل کارآیی تعرق زیادتر در شرایط تنش ملایم و حفظ محتوی آب نسبی زیاد برگ میتوانند برای کشت در مناطق خشک و در شرایط بروز خشکی تدریجی مناسب باشند.
Two pot experiments were conducted under a shelter in order to compare transpiration efficiency and relative water content of eight alfalfa (Medicago sativa L.) cultivars. Pots were made of 80 cm long P.V.C. tubes with 10 cm in diameter. During the experiment, plants were harvested five times and each time pots were weighted and the amount of water used and dry matter produced were recorded. During a period of two weeks without irrigation, leaf samples were taken every 3 days and relative water content was measured. Cultivars used different amount of water and produced different amount of dry matter in each growth period. However, differences were not significant at whole growth period. Cultivars Hamedani and Diabloverde which showed the highest values of transpiration efficiency also had the highest values of relative water content at 65% soil water content, while Sequel and Yazdi had the lowest values. Cultivars with highest values of transpiration efficiency are suggested to be better for cultivation under mild water stress conditions.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115060_1c6e578015ce9879280f18e225f7f734.pdf
تنش خشکی
یونجه(Medicago sativa L.)
محتوی آب نسبی و کارآیی تعرق
Water stress
Alfalfa (Medicago sativa L.)
Relative water content and Transpiration efficiency
per
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
2006-10-23
14
3
138
147
10.22092/ijrfpbgr.2006.115061
115061
Research Paper
بررسی تنوع ژنتیکی در جمعیتهای مختلف گونه علوفهای- مرتعی Bromus inermis Leyss.
Study of genetic variation in Bromus inermis Leyss. populations
رضا محمدی
m_riza51@yahoo.com
1
مجتبی خیام نکویی
saliyoun66@gmail.com
2
آقافخر میرلوحی
3
خورشید رزمجو
4
اصفهان، کیلومتر 17 جاده نجفآباد، بلوار پژوهش، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی منطقه مرکزی کشور
اصفهان، کیلومتر 17 جاده نجفآباد، بلوار پژوهش، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی منطقه مرکزی کشور
دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان
دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان
تنوع ژنتیکی 20 جمعیت از گونه مرتعی و علوفهای Bromus inermis در طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی منطقه مرکزی کشور مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج تجزیه واریانس اختلاف بسیار معنیداری (01/0P<) میان نمونههای مورد مطالعه برای همه صفات مشاهده گردید. ضریب تنوع ژنتیکی و فنوتیپی برای عملکرد علوفه خشک، تعداد ساقه، طول برگ پرچم و روز تا ظهور خوشه حاکی از تنوع خوب برای این صفات میباشد. مقادیر ضریب تنوع ژنتیکی برای سایر صفات تنوع ژنتیکی متوسطی را نشان میدهد. روز تا گردهافشانی، روز تا ظهور خوشه و ارتفاع بوته جزء واریانس ژنتیکی نسبتاً بالایی داشتند و از قابلیت توارث عمومی بالایی بین 90 تا 98 برخوردار بودند. قابلیت توارث عمومی برای تعداد ساقه 87، طول برگ پرچم 86، طول خوشه 75، عملکرد علوفه خشک 74 و قطر یقه 67 درصد بود که وجود وراثتپذیری خوبی برای این صفات نشان میدهند. عملکرد علوفه با صفات تعداد روز تا ظهور خوشه و تعداد روز تا گردهافشانی دارای همبستگی منفی و با صفات ارتفاع بوته، طول خوشه، طول برگ پرچم، عرض برگ پرچم، تعداد ساقه و قطر یقه همبستگی مثبت و معنیداری داشت. نتایج تجزیه به مؤلفههای اصلی سه مؤلفه اول در مجموع 90 درصد از کل واریانس متغیرها را توجیه کردند. صفات روز تا ظهور خوشه، روز تا گردهافشانی، ارتفاع بوته، طول خوشه، طول برگ پرچم، عملکرد علوفه تر، عملکرد علوفه خشک و تعداد ساقه عمدهترین نقش را در تبیین مؤلفه اول داشتند. در مؤلفه دوم صفات قطر یقه و عرض برگ پرچم دارای اهمیت بیشتری بودند. بر اساس تجزیه خوشهای 20 جمعیت در سه دسته مختلف قرار گرفتند و اختلافهای چشمگیری بهویژه برای میزان عملکرد، زودرسی و ارتفاع گیاه در بین گروهها وجود داشت. بنابراین میتوان از طریق تلاقی بین ژنوتیپهای برتر خوشههای مختلف و آزمون نتاج آنها از طریق برنامههای به نژادی و انتخاب نسبت به تولید ارقام با خصوصیات زراعی مطلوب اقدام نمود.
The objectives of this experiment were to evaluate of genetic variation and relationships among 20 accessions of Bromus inermis. The experiment was conducted as a randomized complete block design with 3 replications. Results of variance analysis showed significant differences between the accessions for different traits. There was considerable phenotypic and genotypic variation for forage yield and number of stems per plant. Broad-sense heritability was very high (90-98%) for days to pollination, days to heading and plant height. For number of stems, flag leaf length, peduncle length, forage yield and crown diameter, broad-sense heritability ranged between 67-87%. Correlation coefficients showed that forage yield per plant had a high and negative correlation with days to heading and days to pollination, but a high and positive correlation with plant height, peduncle length, flag leaf length, flag leaf width, number of stems and crown diameter. Using principal component analysis, the first three components determined 90% of the total variation. Days to heading, days to pollination, plant height, peduncle length, flag leaf length, forage yield and number of stems per plant were the most important traits in first component. Accessions were classified into 3 groups with distinct variations for forage yield, plant height, tiller number and maturity time. Thus, crossing plants from genetically diverse populations may result in superior progenies for cultivar development.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115061_8430828f1c9ab236ee1c2f466c8e5789.pdf
Bromus inermis
وراثت پذیری
ضریب همبستگی
تجزیه به مؤلفههای اصلی و تجزیه خوشهای
Bromus inermis Leyss
heritability
Correlation coefficients
Principal components analysis and Cluster analysis
per
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
2006-10-23
14
3
148
154
10.22092/ijrfpbgr.2006.115062
115062
Research Paper
تعیین تیمار مطلوب جهت شکستن خواب و افزایش جوانهزنی بذر نمدار (Tilia platyphyllus Scop)
The optimal treatment for seed germination of large-leaved lime (Tilia platyphyllus Scop. )
محسن نصیری
nasiri@rifr-ac.ir
1
کارشناس بیوتکنولوژی
نمدار (Tilia platyphyllus Scop) یکی از گونههای درختی مهم موجود در نوار جنگلی شمال کشور است که بخشهای مختلف آن دارای مصارف متعدد میباشد. به سبب وجود خواب دوگانه (مکانیکی و فیزیولوژیکی)، جوانهزنی بذر این گونه با مشکل مواجه است. در این بررسی تأثیر تیمارهای مختلف بذر شامل 1) سرمادهی و نوع بستر کاشت، 2) اسید جیبرلیک پس از سرمادهی، 3) خراشدهی با اسید سولفوریک و سرمادهی و 4) گرمادهی و سرمادهی بر شکستن خواب و جوانهزنی بذر نمدار مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین جوانهزنی بذرها، کاشت مستقیم بذر با غلاف کامل و خراشدهی غلاف در گلدان و در شرایط مزرعه مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که بستر ماسه به طور معنیداری (01/0p<)درصد جوانهزنی بذر این گونه را افزایش داد و بیشترین مقدار جوانهزنی با شش ماه سرمادهی حاصل شد (33%). تیمار اسید جیبرلیک پس از اعمال سرمادهی نه تنها تغییر معنیداری بر جوانهزنی بذر ایجاد نکرد، بلکه استقرار دانهرستهای تیمار شده نسبت به شاهد (فقط سرمادهی) کاهش نیز نشان داد. تیمار اسید سولفوریک و سرما در شکستن خواب بذر این گونه مؤثر واقع نشد. تفاوت معنیداری بین تیمار سرمادهی (شش ماه) و تیمار تناوب دمایی C° 25 - 15 و بعد سرمادهی نیز مشاهده نشد (3% افزایش). خراشدهی بذر و نگهداری در شرایط مزرعه، به افزایش صد درصدی جوانهزنی بذر (32% در مقابل 11%) منجر شد.بهترین شرایط جوانهزنی بذر نمدار ضدعفونی سطحی و سرمادهی به مدت شش ماه داخل ماسه بود.
Large-leaved lime is one of the important trees in North forests of Iran. Different parts of the tree are being used for different purposes. Seeds of the plant don’t germinate easily because of the existence of double dormancy (mechanical and physiological). This research was conducted using factorial experiment based on complete randomized design with 3 replicates. Five treatments were applied to the seed following surface disinfection using 1% sodium hypochlorite. The treatments included three and six months chilling (4±1°C) on the top of paper or in sand. Two concentration of gibbrellic acid (250 and 500 ppm) after stratification. Scarification with concentrated sulfuric acid for 10 or 20 min. Pretreatment of seeds in alternate temperature(15/ 25°C, night/days) for 3 months in sand before chilling. Direct seeding (with or without scarification) in pots and maintaining in field conditions. The results showed that sowing seeds in sand significantly (P<0.01) increased germination rate and the best treatment was chilling for 6 months. Seed germination was showed no significant increase by use of GA after chilling. Sulfuric acid did not show any effect on seed germination. There was not any significant difference between alternate temperatures before chilling and chilling for 6 months. Number of germinated seeds increased from 11 to 32% when seeds were scarified and cultured under field condition. Chilling practice of 6 months duration after surface disinfection was the most effective treatment for germination of large-leaved lime seeds.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115062_a21f3e0c9f129823dc97c17e5a246be7.pdf
نمدار
خواب بذر
جوانهزنی
Tilia platyphyllus و Linden
Large-leaved lime
Tilia platyphyllus
Seed dormancy and Germination
per
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
2006-10-23
14
3
155
162
10.22092/ijrfpbgr.2006.115063
115063
Research Paper
کشت درون شیشهای گل محمدی (Rosa damascena Mill.) ژنوتیپهای استانهای آذربایجان شرقی و غربی
In vitro culture of two Damask rose genotypes from East and West Azarbayjan provinces
عباس قمری زارع
ghamari-zare@rifr-ac.ir
1
محمد حسن عصاره
asareh@gmail.com
2
مهلقا قربانلی
3
شکوفه شهرزاد
shahrzad472012@yahoo.com
4
بهاره الهوردیممقانی
5
عضو هیات علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران ص. پ. 116-13185
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران ص. پ. 116-13185
دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران ص. پ. 116-13185
دانشگاه پیام نور تهران
تکثیر گل محمدی بهطور معمول به دلیل عدم تشکیل ریشههای نابجا به سختی صورت میگیرد. کشت درون شیشهای، روش جایگزینی برای تکثیر ژنوتیپهای مذکور است. در این پژوهش تکثیر شاخه و ریشهزایی درون شیشهای دو ژنوتیپ گل محمدی منطقه آذربایجان بررسی شد. تکثیر شاخه در محیط کشت MS صورت پذیرفت. در میان غلظتهای مختلف TDZ و اکسین بیشترین ضریب تکثیر (33/1) و در ژنوتیپ آذربایجان غربی در تیمار حاوی 01/0 میلیگرم در لیتر TDZ و 5/0 میلیگرم در لیتر IBA بود. در حالیکه ژنوتیپ آذربایجان شرقی بیشترین ضریب تکثیر (33/2) را در تیمار حاوی 01/0 میلیگرم در لیتر TDZ و 1/0 میلیگرم در لیتر IAA نشان داد. در تیمارهای حاوی BAP و Kin و در ژنوتیپ آذربایجان غربی بالاترین تکثیر شاخه (2) در غلظت 5 میلیگرم در لیتر BAP بدست آمد. در ژنوتیپ آذربایجان شرقی بیشترین پر آوری شاخه (2/3) در غلظت 5/2 میلیگرم در لیتر BAP مشاهده شد. به منظور ریشهزایی شاخههای تکثیر شده در شرایط درون شیشهای به محیط کشت MS تغییر یافته همراه با غلظتهای مختلف هورمون NAA منتقل شدند. شاخههای ژنوتیپ آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی به ترتیب در محیط کشت MS تغییر یافته (یک سوم و نیمه قدرت) حاوی 1/0 و 2/0 میلیگرم در لیتر NAA ریشهدار شدند. در مجموع ژنوتیپ آذربایجان شرقی نسبت به ژنوتیپ آذربایجان غربی در محیطهای مورد آزمون پاسخ بهتری داد.
Conventional propagation of Rosa damascena is limited attributed to low adventitious root formation on cutting. In vitro culture has become an alternative method for propagation of this plant species. Shoot proliferation and in vitro rooting of two Azarbayjan genotypes using different concentration of growth regulators. West Azarbayjan genotype needed 0.01 mgl-1 TDZ, 0.5 mgl-1 IBA to attain proliferation of only 1.33, while east Azarbayjan genotype required 0.01 mgl-1 TDZ, 0.1 mgl-1 IAA to obtain a maximum shoot multiplication (2.33). Among different concentration of BAP and Kin, the highest multiplication rate (2) in west Azarbayjan genotype was found at 5 mgl-1 BAP. East Azarbayjan genotype reached to its maximum shoot multiplication (3.2) at 2.5 mgl-1 BAP. In order to root regeneration, in vitro propagated shoots were transferred into modified MS medium supplement with different concentration of NAA. East Azarbayjan and west Azarbayjan produced shoots rooted on modified MS medium containing 0.1 and 0.2 mgL-1 NAA, respectively. However, in this research East Azarbayjan genotype had better responses than West Azarbayjan.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115063_7e7a4e57f66c4e743730abd85b9782b2.pdf
گل محمدی
ریزازدیادی
تنظیم کنندههای رشد گیاهی و ضریب ازدیاد
Rosa damascena Mill
Propagation
Plant growth regulators and Prolifration
per
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
2006-10-23
14
3
163
169
10.22092/ijrfpbgr.2006.115064
115064
Research Paper
بررسی اثر تیمارهای پیش رویشی بر جوانهزنی بذر و رشد گیاهچههای زیره سیاه (Bunium persicum) در سمنان
Effect of pre-treatments on seed germination and seedling growth of Bunium persicum of Semnan
فرزانه بهادری
far-bahadori@yahoo.com
1
آذر جوانبخت
2
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان، صندوق پستی 319-35145،
مرکز آموزش منابع طبیعی استان سمنان
زیره سیاه از گیاهان دارویی ارزشمند است که به علت خفتگی بذر به سختی جوانه میزند و استقرار و پراکنش این گیاه در ایــران محدود به رویشگاههای طبیعی آن میباشد. به منظور کشت و بهره برداری از این گونه ارزشمند داروئی، پیش تیمارهایی به منظور رفع خفتگی بذرهای زیره سیاه جمعآوری شده از استان سمنان، مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش درقالب طرح آماری کاملاً تصادفی با سه تکرار و دو مشاهده انجام شد. بذرها پس از یکدوره دوهفتهای سرمادهی مرطوب با هفت تیمار پیش جوانهزنی شامل نیترات پتاسیم ( mM50)، سولفات پتاسیم ( mM50)، پلی اتیلن گلایکول (g/l250 به مدت 72 ساعت)، کینتین (ppm100، به مدت یک ساعت)، جیبرلین (ppm500، به مدت 5 ساعت) و ترکیب دو هورمون با همان غلظتها (یک ساعت) و بذرهای شـاهد مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشــان داد که پیش تیمارهای نیترات پتاسیم، سولفات پتاسیم و پلی اتیلن گلایکول در رفع خفتگی بذرهای زیره سیاه تأثیر معنیداری ندارند. کاربرد توأم جیبرلین و کینتین باعث رفع خفتگی و القای جوانهزنی در بذرهای زیره سیاه شده، صفات درصد جوانهزنی، سرعت تجمعی و شاخص بنیه بذر را افزایش داد.
Bunium persicum is an important medicinal plant with dormant seed and it is established and distributed only in its natural habitats. This research was conducted, using a completely randomized design with 3 replications and two observations. Seeds were collected from Semnan province and stored for 2 weeks at 40C. Then seeds were imposed under chemically stimulator, soaking in 1) KNO3 (50mM), 2) K2SO4 (50mM) and 3) polyethylene glycol (PEG) (250g/l) for 72h, 4) gibberelic acid (500ppm) for 5h, 5) kinetin (100ppm) for 1h, 6) combination of gibberelic acid (500ppm) and kinetin (100ppm) for 1h, 7) control. Results showed that KNO3, K2SO4 and PEG had no significant effects on seed quality characters. Applying hormones as pre-treatment caused higher percentage of germination but combination of kinetin and gibberlic acid promoted germination, total speed of germination and vigor index
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115064_d64dad4680cdb09a1a45050c4d93634f.pdf
جوانهزنی
زیره سیاه
خفتگی بذر و تیمارهای پیش رویشی
germination
Bunium persicum
Dormancy and Pregermination treatments
per
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
2006-10-23
14
3
170
174
10.22092/ijrfpbgr.2006.115065
115065
Research Paper
تکثیر گونه کیکم (Acer cinerasens) به روش کشت جنین بذری
Regeneration of Acer cinerasens through Embryo culture
میترا امام
memam@rifr-ac.ir
1
شکوفه شهرزاد
shahrzad472012@yahoo.com
2
طیبه سهیلا نراقی
3
معصومه خان حسنی
4
یحیی حمزهپور
5
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، گروه تحقیقات زیست فناوری، تهران، ص. پ. 116-13185 E-mail:memam@rifr-ac.ir
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، گروه تحقیقات زیست فناوری، تهران، ص. پ. 116-13185
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، گروه تحقیقات زیست فناوری، تهران، ص. پ. 116-13185
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، کرمانشاه
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس، شیراز
درخت کیکم (Acer cinerasens)، از گونههای مهم و با ارزش جنس افرا ((Acer است. در پژوهش حاضر، امکان تکثیر گونه کیکم به روش کشت جنین بذری بررسی شد. نمونهها از پایه برگزیده در رویشگاه طبیعی گیاه واقع در جنگل سرچهان شیراز در فصول مختلف سال، برداشت و پس از سترونسازی با تیمارهای متفاوت، در محیط کشت MS دارای انواع هورمونهای سیتوکینینی و اکسینی، مورد کشت قرار گرفت. در مورد کشت جنین بذر رسیده، روش کار عبارت از قراردهی بذرها در مقابل آب جاری و بعد سترونسازی آنها با محلول کلرورجیوه 1/0 درصد بود. جنین داخل بذرها به محیط کشت مختلف برده شد و محیط MS تغییر یافته، برای رشد جنین مناسب تشخیص داده شد، بهطوریکه پس از یک ماه 35% نمونهها در این محیط ایجاد دانهرست نمودند. دانهرستها بعد از طی مراحل مختلف سازگاری به خاک گلدان منتقل شدند. با توجه به مشکلات تکثیر گیاه کیکم از طریق روشهای مختلف جنسی و غیرجنسی وصول به گیاهچه گونه مزبور از طریق کشت جنین به نوبه خود میتواند ارزشمند باشد که در این تحقیق میسر گردید.
Acer cinerasens is the most important and useful species of Aceraceae. Regarding difficulties in conventional propagation of hardwood plants, specially rooting of cutting in adult Acer trees, this study was carried out. To investigate in vitro culture of Acer cinerasen, seeds were gathered in different seasons from selected mature trees at Sarchahan forest in Shiraz. For culture of mature embryos, seeds were washed with running tap water for 2 days and then surface sterilized with 0.1 % (W/V) mercuric chloride. The embryos were aseptically dissected and transferred in a modified MS medium. Seedling emergence after 4 weeks ranged from 35%. After acclimatization, seedlings were transferred to soil under green house condition. Regarding difficulties in conventional propagation of Acer, specially Acer cinerasens, this study led to production of plants through embryo culture that will be important.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115065_b7655d64530a44efa9faad0d10c5e0ce.pdf
کیکم
کشت درون شیشهای و کشت جنین
Acer cinerasens
In vitro culture and Embryo culture
per
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
1735-0891
2383-1448
2006-10-23
14
3
175
180
10.22092/ijrfpbgr.2006.115066
115066
Research Paper
مقایسه 26 ژنوتیپ علف باغ (Dactylis glumerata) از نظر کیفیت علوفه در استان زنجان به منظور تولید واریتههای مصنوعی
Comparing 26 orchard grass (Dactylis glumerata) genotypes in Zanjan province for synthetic variety production
پرویز مرادی
parvizmoradi@yahoo.com
1
علی اشرق جعفری
2
زنجان، کیلومتر 28 جاده تهران، مرکزتحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان
استاد پژوهش و رئیس بانک ژن موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
علف باغ (Dactylis glumerata) یکی از گرامینههای مهم مرتعی چند ساله برای ایجاد چراگاه و تولید علوفه خشک است. به منظور بررسی تنوع کمی و کیفی 26 ژنوتیپ از D. glumerataآزمایشی در قالب بلوکهای کامل تصادفی نامتعادل با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان در سالهای 84-1383 اجرا شد. در چین تابستانه، عملکرد علوفه، ارتفاع بوته، تاریخ ظهور خوشه، نسبت برگ به ساقه، درصد قابلیت هضم، میزان پروتئین خام، قندهای محلول در آب، فیبر خام، دیواره سلولی، دیواره بدون همی سلولز و خاکستر کل موجود در علوفه اندازهگیری شد. ضرایب همبستگی محاسبه شده نشان دهنده همبستگی مثبت و معنیداری بین صفت نسبت برگ به ساقه با عملکرد و بین صفات قندهای محلول در آب و پروتئین خام با کیفیت علوفه بودند. ژنوتیپهای مورد مطالعه از نظر تمام صفات به جز فیبرخام، دیواره سلولی بدون همیسلولز و خاکستر کل دارای اختلاف معنیداری بودند. از روی ضریب تغییرات نیز میتوان نتیجه گرفت که از بین صفات، تعداد ساقه دارای بیشترین تنوع و صفت دیواره سلولی دارای کمترین پراکنش بود. بر اساس نتایج مقایسه میانگین صفات به روش دانکن ژنوتیپهای 19، 28- 21، 32، 33 و 34 دارای بیشترین عملکرد بودند. از نظر تاریخ ظهور خوشه، ژنوتیپهای 25-3 و 36-32 جزو گروه خیلی زودرس و ژنوتیپهای 1، 2، 6، 17، 21، 27، 28 و 30 در گروه خیلی دیررس قرار گرفتند. از نظر قابلیت هضم نیز ژنوتیپها در چهار گروه قرار گرفتند. که ژنوتیپ 21 با 19/67 درصد بیشترین میزان قابلیت هضم را داشت. همچنین از نظر پروتئین خام ژنوتیپها به چهار گروه دسته بندی شدند، که ژنوتیپ 32 با میزان 68/22 درصد دارای بیشترین میزان پروتئین بود. بهطور کلی میتوان چنین نتیجهگیری نمود که با کاشت ژنوتیپ های 1، 21، 10، 8، 3، 17، 24، 32 و 36 در کنار یکدیگر میتوان به تولید بذر مصنوعی حاصل از گردهافشانی آزاد آنها اقدام نمود.
Cocksfoot (Dactylis glumerata) is a perennial grass that being used for pastures and hay production. In order to evaluation of quantity and quality variation of 36 genotypes of Dactylis glumerata, an experiment was carried out using an unbalanced RCBD in Agricultural and Natural Resources Research Center of Zanjan. Forage yield, plant height, heading date, leaf to stem ratio, digestibility, protein, soluble carbohydrates, crude fibre, ADF,NDF and ash content were evaluated. After calculating correlation coefficients between traits, related traits to yield and quality were determined. Genotypes showed significant differences for all traits, except for crud fiber, ash and ADF. To determine the best varieties and populations, trait means were compared: Genotypes 21, 32, 19-33, and 28 had the highest yield. Based on heading date comparisons, genotypes 3-25 and 32-36 were located in very early maturity class and genotypes 1, 2, 6, 17, 21, 27, 28 and 30 were located in very late maturity. Considering digestibility, genotype 21 was the most digestible with 67.19 percent. For protein content, genotypes were divided into 4 groups among which genotype 21 with 22.68% had the highest protein content. In general, it is possible can plant genotypes 1, 3, 8, 10 together with 17, 21, 24, 32 and 36 in order to achieve synthetic seeds through open pollination.
https://ijrfpbgr.areeo.ac.ir/article_115066_81c8eb1e38037b65f216b53fef5fe1e3.pdf
کیفیت علوفه
بذر مصنوعی
عملکرد علوفه و Dactylis glumerata
forage quality
Synthetic variety
Forage yield and Dactylis glumerata