تعیین تیمار مطلوب جهت شکستن خواب و افزایش جوانه‌زنی بذر کیکم (Acer monospessulanum L.)

کیکم یکی از گونه‌های مهم موجود در جنگلهای غرب کشور می‌باشد که معمولا با بلوط همراه بوده و در سالهای اخیر به شدت از جمعیت آن کاسته شده است. بذر آن دارای خواب دوگانه بوده و جوانه‌زنی آن با مشکل مواجه است. در این بررسی، تأثیر سرمادهی به مدت 3 و 6 ماه، تیمار با اسید جیبرلیک (250 و500 میلی‌گرم در لیتر) پس از اعمال سرمادهی، خراش‌دهی با اسیدسولفوریک در دو زمان 10 و 20 دقیقه (تیمارهای فوق روی دو بستر کاغذ صافی و ماسه بادی استریل)، پیش تیمار گرما در تناوب C°25-15 و به دنبال آن سرمادهی روی بستر ماسه و بالاخره کاشت مستقیم بذر با غلاف سالم و یا خراشدهی شده در گلدان حاوی خاک مزرعه و قرار دادن در شرایط طبیعی بر جوانه‌زنی بذر کیکم با استفاده از طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که سرمادهی به مدت شش ماه در بستر ماسه، به طور معنی‌داری (01/0p<) و به میزان
33% درصد جوانه‌زنی بذر این گونه را افزایش داد. اثرهای متقابل سرما و بستر، نیز در ارتباط با جوانه‌زنی معنی‌دار (05/0p<) بود. کاربرد اسید جیبرلیک، اگرچه باعث افزایش درصد جوانه‌زنی شد، اما استقرار دانه‌رستها نسبت به شاهد ( فقط سرما) کاهش نشان داد. تیمار اسیدسولفوریک بر جوانه‌زنی بذر مؤثر واقع نشد. پیش تیمار گرما و اعمال سرمای بعدی باعث افزایش قابل قبول درصد جوانه‌زنی (26%) شد. خراشدهی بذر و نگهداری در شرایط مزرعه باعث بیش از دو برابر شدن تعداد بذرهای جوانه زده شد. بنابراین بهترین شرایط برای جوانه‌زنی بذر این گونه در آزمایشگاه، ضدعفونی سطحی و سرمادهی به مدت شش ماه در بستر ماسه بود.