ریزازدیادی بادام کوهی (Amygdalus scoparia) از طریق کشت جوانه و جنین

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

2 استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 کارشناس‌ارشد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

4 کارشناس، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان

چکیده

بادام کوهی (Amygdalus scoparia L.) یکی از گونه‌های مهم خانواده Rosaceae است. این گونه بومی ایران و نسبت به آب و هوای گرم و خشک مقاوم بوده و مقاوم بودن آن در برابر کم آبی، باعث شده که این گیاه در طرح‌های توسعه فضای سبز و تولید فراورده‌های بومی بسیار مفید باشد. بذر بادام‌کوهی تلخ است، اما بذر تنها یک پایه از این گونه در کوه چاه‌‌گربه شهرستان نائین، شیرین گزارش شده است. اهمیت ویژه این پایه با بذر شیرین باعث شده است که تکثیر غیرجنسی آن از طریق ریزازدیادی جهت حفظ منبع ژنتیکی موجود، مورد توجه قرار گیرد. در این تحقیق، تکثیر دو پایه شیرین و تلخ از گونه مزبور به روش ریزازدیادی از طریق کشت جوانه و جنین انجام شد. تیمار ‌سترون‌سازی عبارت از شستشو و برس‌کشی جوانه‌ها با مایع ظرفشویی و محلول اتانل 70 درصد و بعد غوطه‌وری نمونه‌ها در محلول کلرید جیوه 1/0 درصد به مدت2 دقیقه و در فصل بهار برای هر دو ژنوتیپ بود. روش مناسب سترون‌سازی بذر عبارت از قرارگیری بذرها در زیر آب جاری و بعد غوطه‌وری نمونه‌ها در محلول کلرید جیوه 1/0 درصد در زمان 1 دقیقه برای ژنوتیپ شیرین و 3 دقیقه برای ژنوتیپ تلخ بود. محیط کشت DKW با هورمونBA ،  TDZ و IBA در غلظت‌های به‌ترتیب 5/0، 05/0 و 1/0 میلی‌گرم در لیتر در مرحله شاخه‌زایی و تکثیر به‌عنوان ترکیب بهینه انتخاب شد. ریشه‌زایی شاخه‌ها در محیط MS بدون هورمون برای یک ماه و سپس در محیط تغییر یافته مزبور با IBA در غلظت 1 میلی‌گرم در لیتر و در شرایط تاریکی انجام شد؛ به‌طوری‌که گیاهان حاصل در گلخانه سازگار شدند.

کلیدواژه‌ها