امکان‌سنجی نگهداری بذرهای شب‌خسب (Albizia julibrissin Durazz) در شرایط فراسرد

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 عضو هیات علمی گروه جنگلداری ، دانشگاه تربیت مدرس

3 کارشناس ارشد پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

DOR: 98.1000/1735-0891.1398.27.73.53.1.1575.1583
 شب­ خسب یکی از گونه ­های درختی نیام­دار بومی جنگل­های جلگه ­ای و پایین­ بند ناحیه هیرکانی است که به‌دلیل ابتلا به بیماری­ قارچی دچار صدمات زیادی شده است. در این تحقیق، امکان استفاده از فناوری فراسرد برای ذخیره­ سازی بذرهای شب ­خسب مورد بررسی قرار گرفت. جمع‌آوری بذر از تعداد 10 پایه درختی از جنگل­های پایین­بند حوزه غرب هراز واقع در استان مازندران انجام شد. به‌منظور امکان ­سنجی قابلیت نگهداری بذرهای شب ­خسب در شرایط فراسرد از نتایج خصوصیات جوانه ­زنی بذرهای شب­ خسب در دو حالت نگهداری در شرایط فراسرد (196- درجه سانتی­گراد) با چهار پیش ­تیمار آماده ­سازی­ شامل: ویتریفیکاسیون، گلیسرول 30 درصد، کاهش رطوبت و بدون پیش ­تیمار به همراه تیمار شاهد (نگهداری در شرایط خشک و دمای 15 درجه سانتی­گراد) استفاده شد. بذرها پس از نگهداری یک‌هفته و یک­ماه در شرایط فراسرد خارج و در آب 42 درجه سانتی­گراد (شوک حرارتی) قرار داده شدند. سپس برای جوانه­ زنی درون پتری‌دیش قرار گرفته و به ژرمیناتور با دمای 22+ درجه سانتی‌گراد منتقل گردیدند. ثبت و شمارش بذرهای جوانه‌زده بصورت روزانه تا زمانی که دیگر هیچ بذری جوانه نزد انجام شد. نتایج تحلیل واریانس دو­طرفه و آزمون مقایسه میانگین دانکن نشان داد که صفات مختلف جوانه‌زنی بذرهای شب­خسب در 4 پیش­تیمار مربوط به فراسرد با تیمار شاهد تفاوت فاحشی نداشت. ازاین‌رو نتیجه­ گیری ­شد که نگهداری بذرهای شب­خسب در شرایط فراسرد امکان­پذیر است. نتایج این تحقیق همچنین تصریح می­ کند که بذرهای گونه شب­خسب به دلیل داشتن پوسته سخت بذر و محتوای رطوبتی بسیار پایین می­ توانند بدون استفاده از مواد ضدانجماد (بدون پیش ­تیمار) در دمای 196- درجه سانتی­گراد نگهداری شوند. ازاین‌رو می­توان بدون انجام پیش­ تیمار نسبت به ذخیره­ سازی بذرهای شب­خسب در شرایط فراسرد اقدام نمود و بانک بذر فراسرد را به‌عنوان راهبردی مؤثر برای حفاظت از ظرفیت ژنتیکی این گونه ارزشمند در سطح جنگل­های هیرکانی پیشنهاد کرد

کلیدواژه‌ها

موضوعات


-  Abdul-Baki, A.A. and Anderson, J.D., 1973. Vigor determination in soybean seed by multiple criteria 1. Crop Science, 13(6): 630-633.
-  Ahangaran, Y., 2017. The first report of Cydalima perspectalis in Iran. Applied Entomology and Phytopathology, 84(1): 209-211.
-  Akhani, H., Djamali, M., Ghorbanalizadeh, A. and Ramezani E., 2010. Plant biodiversity of Hyrcanian relict forests, northern of Iran: an overview of the flora, vegetation, palaeoecology and conservation. Pakistan Journal of Botany, 42(1): 231-258.
-  Araújo, D.S.D., Luz, P.B.D., Neves, L.G. and Paiva Sobrinho, S.D., 2016. Seed cryopreservation of Passiflora species. Journal of Seed Science, (AHEAD), 38(3): 248-253.
-    Aryakia, E., Ramazani, H., Ghafoori, H., Dolatyari, A., Naghavi, M.R. and Shahzadeh fazeli S.A., 2012. The effect of cryopreservation on germination and growth indices of some orthodox seeds. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 19: 218-230 (In Persian).
-    Baskin, J.M., Nan, X. and Baskin, C.C., 1998. A comparative study of seed dormancy and germination in an annual and a perennial species of Senna (Fabaceae). Seed Science Research, 8(04): 501-512.
-  Beardmore, T. and Whittle, C.A., 2005. Induction of tolerance to desiccation and cryopreservation in silver maple (Acer saccharinum) embryonic axes. Tree physiology, 25(8): 965-972.
-  Benelli, C., De Carlo, A. and Engelmann, F., 2013. Recent advances in the cryopreservation of shoot-derived germplasm of economically important fruit trees of Actinidia, Diospyros, Malus, Olea, Prunus, Pyrus and Vitis. Biotechnology Advances, 31(2): 175-185.
-  Benson, E.E., 2008. Cryopreservation of phytodiversity: a critical appraisal of theory and practice. Critical Reviews in Plant Sciences, 27(3): 141-219.
-  Cheatham, S., Johnston, M.C. and Marshall, L., 1995. The useful wild plants of Texas: the southeastern and southwestern United States, the Southern plains and northern Mexico. Austin, USA: Useful Wild Plants Inc. xxi, 568pp.
-  Chmielarz, P., 2009. Cryopreservation of dormant orthodox seeds of forest trees: mazzard cherry (Prunus avium L.). Annals of forest science, 66(4): 1-9.
-  Chmielarz, P., 2010. Cryopreservation of the non-dormant orthodox seeds of Ulmus glabra Huds. Acta Biologica Hungarica, 61(2): 224-233.
-  Engelmann, F., 1990. Use of cryopreservation for plant germplasm long-term conservation-case history: oil palm somatic embryos. Biotrop Special Publication, 13:26-30.
-  Engelmann, F., 2004. Plant cryopreservation: progress and prospects. In Vitro Cellular and Developmental Biology-Plant, 40(5): 427-433.
-  Fahy, G.M., MacFarlane, D.R., Angell, C.A. and Meryman, H.T., 1984. Vitrification as an approach to cryopreservation. Cryobiology, 21(4): 407-426.
-  Fenner, M. and Thompson, K., 2005. The ecology of seeds. Cambridge University Press. 241pp.
-    Ghassemi-Golezani, K. and Dalil, B., 2011. Seed germination and vigor tests. Mashhad JehadDaneshgahi, 104pp.
-    Hatami, F., Jebelli, M., Naderi Shahab, M.A., Tabari, M. and Jafari. A.A., 2010a. Cryopreservation of Acer monspessulanum seeds. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 18(1): 12-23 (In Persian).
-    Hatami, F., Naderi Shahab, M.A., Jebelli, M., Ghamari-Zare, A., Tabari, M. and Assareh, M.H., 2010(b). Investigation on possibility of cryopreservation of Eucalyptus microtheca seeds. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 17(4): 627-636 (In Persian).
-    Jalili, A., Jamzad, Z., 1999. Red data book. Research Institute of Forests and Rangelands. 748p.
-    Jebelli, M., Naderi Shahab, M.A. and Jafari, A.A., 2015b. Cryopreservation of seeds of Acacia tortilis and Acacia nilotica. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 23(1): 103-111 (In Persian).
-    Jebelli, M., Naderi Shahab, M.A., Feizi, H.R. and Jafari, A.A., 2015a. Cryopreservation of Populus euphratica Oliv. Seeds and Evaluation of the Cryopreserved Seeds under Laboratory and Greenhouse Conditions. Iranian Journal of Horticultural Science, 46(2): 313-322 (In Persian).
-    Jebelli, M., Naderi shahab, M.A., Jafari, A.A. and Hatami, F., 2014. Seed cryopreservation of Robinia pseudoacacia L. Iranian Journal of Forest, 6(2): 245-254 (In Persian).
-  Kaviani, B., 2011. Conservation of plant genetic resources by cryopreservation. Australian Journal of Crop Science, 5(6): 778-800.
-  Kistnasamy, P., Berjak, P. and Pammenter, N.W., 2011. The Effects of Desiccation and Exposure to Cryogenic Temperatures on Embryonic Axes of Landolphia kirkii. CryoLetters, 32(1): 28-39.
-  Kuleshova, L.L., MacFarlane, D.R., Trounson, A.O. and Shaw, J.M., 1999. Sugars exert a major influence on the vitrification properties of ethylene glycol-based solutions and have low toxicity to embryos and oocytes. Cryobiology, 38(2): 119-130.
-  Lambardi, M., Fabbri, A. and Caccavale, A., 2000. Cryopreservation of white poplar (Populus alba L.) by vitrification of in vitro-grown shoot tips. Plant Cell Reports, 19(3): 213-218.
-    Merou, T., Takos, I., Konstantinidou, E., Galatsidas, S. and Varsamis, G., 2011. Effect of different pretreatment methods on germination of Albizia julibrissin seeds. Seed Science and Technology, 39(1): 248-252.
-  Michalak, M., Plitta, B.P. and Chmielarz, P., 2013. Desiccation sensitivity and successful cryopreservation of oil seeds of European hazelnut (Corylus avellana). Annals of Applied Biology, 163(3): 351-358.
-  -Mirabolfathy, M., Ahangaran, Y., Lombard, L., Crous, P. W., 2013. Leaf blight of Buxus sempervirens in northern forests of Iran caused by Calonectria pseudonaviculata. Plant disease. 97 (8): 11-21.
-    Naderi Shahab, M.A., Jebelli, M. and Jafari, A.A., 2017. Cryopreservation of Ulmus glabra Hudson seeds. Iranian Journal of Natural Recources, 69(4): 679-688 (In Persian).
-  Naderi Shahab, M.N., Hatami, F., Tabari, M. and Jafari, A.A., 2009. Cryopreservation and evaluation of Chinese Arbor-Vitae (Biota orientalis) seeds. Journal of New Seeds, 10(4): 264-276.
-  Orwa, C., Mutua, A., Kindt, R., Jamnadass, R. and Simons, A., 2009. Agroforestree Database: a tree reference and selection guide version, 4: 20-18.
-  Pammenter, N.W. and Berjak, P., 2014. Physiology of desiccation-sensitive (recalcitrant) seeds and the implications for cryopreservation. International Journal of Plant Sciences, 175(1): 21-28.
-  Panahian, G. and Rahnama, K., 2010. Fusarium wilts on native silk trees (Albizia julibrissin Durzz.) in the north of Iran, Gorgan. International Journal of Agronomy and Plant Production1 (1): 1-5.
-  Popov, A.S., Popova, E.V., Nikishina, T.V. and Vysotskaya, O.N., 2006. Cryobank of plant genetic resources in Russian Academy of Sciences. International Journal of Refrigeration, 29(3): 403-410.
-  Reed, B.M., 2008. Cryopreservation, practical considerations. In Plant cryopreservation: A practical guide. Springer New York, 513 pp.
-  Roberts, E.H. and Ellis, R.H., 1989. Water and seed survival. Annals of Botany, 63(1): 39-39.
-  Rong, H.S, and Hua, Y.M., 2009. High-efficiency vitrification protocols for cryopreservation of in vitro grown shoot tips of rare and endangered plant Emmenoptervs henryi Oliv. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 99: 217-226.
-  Sabeti, H., 1995. Forests, trees, and shrubs of Iran. Yazd University Press, Yazd. 876pp (In Persian).
-  Schoenweiss, K., Meier-Dinkel, A. and Grotha, R., 2005. Comparison of cryopreservation techniques for long-term storage of ash (Fraxinus excelsior L.). CryoLetters, 26(3): 201-212.
-  Tabatabaiepoor, S.Z., Moeini, A. and Sabet, M.A., 2015. Effect of cryopreservation by vitrification on the growth and development indices of zygotic embryos. Iranian Journal of Field Crop Science (Iranian Journal of Agricultural Sciences), 46(1): 115-122 (In Persian).
-  Thammasiri, K., 2000. Cryopreservation of seeds of a Thai orchid (Doritis pulcherrima lindl.) by vitrification. Cryo letters, 21(4): 237-244.
-  Walters, C., Wheeler, L. and Stanwood, P.C., 2004. Longevity of cryogenically stored seeds. Cryobiology, 48(3): 229-244.