تغییرات تنوع اکوتیپی جمعیت‌های گونه بلندمازو (Quercus castaneifolia) در طبقات ارتفاعی مختلف جنگل (مطالعه موردی: جنگلهای شرق استان گلستان)

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 نویسنده و مسئول مکاتبات، دانشیار، بیوتکنولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، پست الکترونیکی: azadfar.d@gmail.com

3 دانش‌آموخته دکترای علوم جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

DOR: 98.1000/1735-0891.1397.2.279.52.26.1578.41

آگاهی و شناخت تنوع ژنتیکی گونه­ها برای سازگاری با تغییرات محیطی و بقای طولانی مدت آنها و همچنین مدیریت حفاظت منابع ژنتیکی جنگل بسیار مهم و حیاتی است و باید برای گونه‌های مهم صنعتی یا اکولوژیکی در اولویت مطالعه قرار گیرد. هدف از این پژوهش بررسی تغییرات تنوع اکوتیپی جمعیت‌های بلندمازو در طبقه­های ارتفاعی (ارتفاع پایینی، میانی و بالایی) شرق استان گلستان، با استفاده از فعالیت کیفی نشانگر بیوشیمیایی پراکسیداز شاخه­های دوساله در شش جمعیت مختلف بود. مطالعه کیفی نشانگر پراکسیداز با استفاده از الکتروفورز عمودی و به‎روش الکتروفورز ژل پلی اکریل آمید (PAGE) انجام شد. نتایج نشان داد که جمعیت‌های طبقه­های ارتفاعی از نظر میزان تنوع در هر دو رویشگاه متفاوت بوده و جمعیت بالایی رویشگاه علی‌آباد کتول دارای بیشترین تنوع بودند. بنابر­این برای افزایش تنوع باید ضمن تعیین پایه­های شاخص اکوتیپی در محوطه‎های بذرگیری هر منطقه و کمک به تجدید حیات طبیعی آنها، نسبت به ‎جریان ژنی از طریق بذر پایه‌های شاخص جمعیت­های همجوار با شرایط اکولوژیک مشابه همراه با کنترل تعداد پایه‌های شاخص انتخابی با توجه به نیاز افزایش تنوع در هر رویشگاه اقدام نمود.

کلیدواژه‌ها


- Ali Ahmad Korori, S., 1999. Investigation on responses of forest trees enzymes to alteration of envirmental factors. Research Institute of Forests and Rangelands Press, 208: 368p.
- Alikhani, L., Rahmani, M.S., Shabanian, N. and Badakhshan, H., 2014. Genetic diversity assessment of Quercus infectoria and Q. libani populations in North-Zagros forests based on ISSR and IRAP markers. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 22(1): 79-90.
- Babaie, F., Jalali, S.G. and Azadfar, D., 2010. Genetic variation investigation on Zelkova carpinifolia, from three Iranian north lowland habitats using leaf peroxidase. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 18(1): 83-92.
- Berg, E.E. and Hamrick, J.L., 1993. Regional genetic variation in turkey oak, Quercus laevis. Canadian Journal of Forest Research, 23(7): 1270-1274.
- Craft, J. and Ashley, V., 2007. Landscape genetic structure of bur oak (Quercus macrocarpa) savannas in Illinois. Forest Ecology and Management, 239: 13-20.
- Ebermann, R. and Stich, K., 1982. Peroxidase and amylase isoenzymes in the sapwood and heartwood of trees. Phytochemistry, 21: 2401-2402.
- Elena-Rossello, J.A. and Cabrera, E., 1996. Isozyme variation in natural populations of Cork-Oak (Quercus suber L.). Silvae Genetica, 45(4): 229-235.
- Fallah, H., Tabari, M. and Azadfar, D., 2011. Determination ecotypes of Populus caspica Bornm. In plain communities of Caspian forests using morphological markers of leaf and peroxidase isoenzymes. Taxonomy and Biosystematics, 3(6): 48-57.
- Fallah, H., Tabari, M., Azadfar, D. and Babaie, F., 2012. Investigation of genetic diversity in endangered stands of Populus caspica Bornm. of sub-mountain forests in north of Iran. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 19(2): 289-303.
- Ghandehari, V., Ahmadikhah, A. and Payamnoor, V., 2013. Genetic diversity of Buxus hyrcana populations in north of Iran using ISSR markers. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 21(1): 1-12.
- Ghelichkhani, M.M., Tabari, M., Akbarinia, M. and Espahbodi, K., 2006. Influence of light intensity and root pruning on growth. Pajouesh and Sazandegi, 66: 2-7.
- Hatziskakis, S., Tsiripidis, I. and Papageorgiou, A.C., 2011. Leaf morphological variation in beech (Fagus sylvatica L.) populations in Greece and its relation to their post-glacial origin. Botanical Journal of the Linnean Society, 165: 422-436.
- Hojjati, F., Zarre, Sh. and Assadi, M., 2009. Isoenzyme diversity and cryptic speciation in Juniperus excelsa (Cupressaceae) complex in Iran. Biochemical Systematics and Ecology, 37: 200-193.
- Iranmanesh, Y., Ali Ahmad Korori, S., Espahbodi, K. and Azadfar, D., 2009. Comparision of qualitative and quantitative of peroxidas in different organs of Sorbus torminalis (L.) Crantz. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 17(1): 155-165.
- Jiang, Zh., Yuxia, Ch. and Ying, B., 2012. Population genetic structure of Tamarix chinensis in the Yellow River Delta, China. Plant Systematics and Evolution, 298: 147-153.
- Kiyani, B., 2005. Forest genetic (Development of tree and forest). Haghshenas Press, Rasht, 212pp.
- Mahmoodi Zarinabadi, M.B., Azadfar, D. and Saeedi, Z., 2014. Comparison of the efficiency of leaf morphological and peroxidase isozyme markers in segregation of Fagus orientalis Lipsky plus and non-plus trees in Shastkalate forest-Gorgan. Journal of Wood and Forest Science and Technology, 20(4): 197-210.
- Monerri, C. and Guardiola, J., 2001. Peroxidase activity and isoenzyme profile in buds and leaves in relation to flowering in Satsuma mandarin (Cirtus un shiu). Scientia Horticulturae, 90: 1-2. 43-56.
- Naderi Shahab, M.A., 2013. Iran oaks. Azad Peyma Press, Tehran, 305 pp.
- Nei, M., 1978. Estimation of average heterozygosity and genetic distance from asmall number of individuals. Genetics, 89: 583-590.
- Ningre, F. and Colin, F., 2007. Frost damage on the terminal shoot as a risk factor of fork incidence on common beech (Fagus sylvatica L.). Annals of Forest Science, 64: 79-86.
- Ohsawa, T., Saito, Y., Sawada, H. and Ide, Y., 2008. Impact of altitude and topography on genetic diversity of Quercus serrata populations in the Chichibu Mountains, central Japan. Flora–Morphology, Distribution, Functional Ecology of Plants, 203: 187-196.
- Peakall, R. and Smouse, P.E., 2006. GENALEX 6.2: genetic analysis in Excel. Population genetic software for teaching and research. Molecular Ecology Notes. 6: 288-295.
- Rahmani, A., Seighali, N. and Ebrahimzadeh, H., 2014. Exploring the changes of Peroxidas activity in different concentrations of H2O2 and different amounts of pH in Saffron in sleep-wake. New Cellular and Molecular Biotechnology Journal. 3(10): 79-84.
- Reisi, Sh., Jalali, S.Gh.A. and Espahbodi, K. 2011., An investigation of genetic variation of (Quercus castaneifolia C.M Mey) in Neka and Noor forest of Mazandaran using peroxides activities. Taxonomy and Biosystematics, 3(7): 11-22.
- Rohlf, F.J., 1998. NTSYS-pc ver. 2.02. Numerical taxonomy and multivariate analysis system. Exeter Publishing, Setauket.
- Ruhimoghadam, A., Hoseini, S.M., Ebrahimi, A., Rahmani, A. and Tabari, M., 2008. The effect of mixing rates on qualitative and quantitative characteristics of oak-Zelkova plantation. Pajouesh Va Sazandgi, 77: 155-168.
- Sabeti, H., 2004. Trees and shrubs of Iran. Yazd University Press, 876pp.
- Samuel, R., Pinsker, W. and Ehrendorfer, F., 1995. Electrophoretic analysis of genetic variation within and between populations of Quercus cerris, Q. pubescens, Q. petraea and Q. robur (Fagaceae) from Eastern Austria. Botanica Acta, 108 (4): 290-299.
- Shabanian, N., Alikhani, L. and Rahmani, M.S., 2015. Phenotypic and genotypic diversity in brant oak (Quercus brantii) populations of declining north-Zagros forests using biochemical characteristics and molecular SCoT marker. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 23(1): 13-29.
- Shabanian, N., Havasi, A. and Mehrabi, A.A., 2016. Genetic differentiation in Persian oak (Quercus brantii) populations using genomic inter-microsatellite markers. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 24(1): 66-78.
- Shiran, B., Mashayekhi, S., Jahanbazi, H,. Soltani, A. and Bruschi, P., 2011. Morphological and molecular diversity among populations of Quercus brantii Lindl. In western forest of Iran. Plant Biosystems-An International Journal Dealing with all Aspects of Plant Biology: Official Journal of the Societa Botanica Italiana, 145(2): 452-460.
- Zhang, X., Li, Y., Liu, C., Xia, T., Zhang, Q. and Fang, Y., 2015. Phylogeography of the temperate tree species Quercus acutissima in China: Inferences from chloroplast DNA variations. Biochemical Systematic and Ecology, 63: 190-197.
- Zolfaghari, R., Akbarinia, M., Mardi, M. and Ghanati, F., 2009. Genetic diversity in Persian oak (Quercus brantii Lindl) from Kohkiluye and Boyerahmad using SSR. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 16(2): 172-181.
- Zolfaghari, R., Derikvand, R., Naghiha, R. and Fayyaz, P., 2015. Comparison of genetic diversity of dieback and healthy Cypress (Cupressus sempervirens L. Var. horizontalis) at different altitudes using seed storage proteins. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 23(2): 277-287.