بررسی تنوع ژنتیکی اکوتیپ‌های آویشن شیرازی با استفاده از نشانگرهای مولکولیRAPD و ISSR

نویسندگان

1 نویسنده مسئول مکاتبات، مربی بخش زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه جیرفت پست الکترونیک: Hbibak@ujiroft.ac.ir

2 دانشجوی دکترای رشته بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه گیلان

چکیده

شناخت تنوع ژنتیکی از فعالیت­های مهم در به­نژادی و مدیریت حفظ ذخائر ژنتیکی گیاهان به‎شمار می‌آید. باتوجه به مشاهده گوناگونی صفات در بین آویشن شیرازی، در این تحقیق از نشانگر RAPD و  ISSRبه‎منظور بررسی تنوع ژنتیکی بین جمعیتی آویشن شیرازی در ایران استفاده شد. برگ­های آویشن از 15 مناطق مختلف کشوری از استان­های کرمان، سیستان وبلوچستان­، بوشهر، فارس و خوزستان جمع­آوری شدند. استخراج DNA از برگ به­کمک روش CTAB با کمی تغییر انجام گردید. ­ده نشانگر  RAPDو­ ده نشانگر ISSR که باندهای واضح­تری در واکنش زنجیره­ای پلی­مراز تولید کرده بودند برای تجزیه‌وتحلیل استفاده شدند. با کمک نرم­افزاز NTSYS-pc با استفاده از ضر­یب تشابه دایس و الگوریتم میانگین فاصله (UPGMA) دندروگرام مربوطه رسم شد­. ضریب کوفنتیک محاسبه شد و پلات دوبعدی بر اساس تجزیه به مؤلفه­های اصلی شکل گرفت. باتوجه به نتایج حاصل، دامنه اندازه باندهای تولید شده در آغازگرها بین 120 تا 3100 جفت باز متغیر بود­. پانزده ­منطقه انتخاب شده­ در 3­ گروه مجزا قرار گرفتند .خوشه ایجاد شده با شرایط جغرافیایی همخوانی داشت. آغازگرها در مجموع 207 نوار چند­شکل با درصد چندشکلی 9/86 تولید کردند. نتایج حاصل از ضریب تشابه دایس نرم­افزار ­NTYSIS حکایت از این مطلب داشت که تشابه ژنتیکی توده آویشن شیرازی بین8460/0–4390/0 متغیر است. کمترین تشابه بین توده­های جیرفت با ایرانشهر و بیشترین تشابه بین نمونه­های اندیمشک و ایذه مشاهده شد. نتایج تجزیه به مؤلفه­های اصلی و نتایج حاصل از تجزیه خوشه‌ای با یکدیگر مشابه بودند­ و ضریب کوفنتیک 6/74 درصد به­دست­ آمد. نتایج نشان داد که نشانگر­های­ RAPD وISSR  برای بررسی تنوع ژنتیکی بین جمعیتی این توده مناسب هستند.

کلیدواژه‌ها


-Ahmadi, M., Modarres Sanavy, A.M., Kafi, M., Sefidkon, F., Malekzadeh Shafaroudi, S., 2015. Evaluation genetic diversity in several Populations of Medicinal plant nowruzak (salvia leriifolia) using ISSR Markers. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 23(1):1-12.
-Ahmadikhah, A., 2008. Advanced Genetics. Publication of Gorgan University of Agricultural Sciences & Natural Resources. Gorgan, 348p.
-Alamdary, B.L.,  Safarnejad, A. and Nematzadeh, G.A., 2012. Using RAPD marker for genetic diversity assessment of several Thymus Species. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breedind and Genetic Research, 20(2 ): 192-201 .
- Cheghamirza, K., Koveza, OV., Konovalov,  FA., Gostimskii, SA., 2004. Identification and mapping of chi115 gene and DNA markers linked to it in pea(Pisum sativum L.), , Genetika, 40: 909–915.
-Diederichen, A., Fu ,YB., 2006. Phenotypic and molecular (RAPD) differentiation of four intra-specific groups of cultivated flax (Linum usitatissimum L. sub. usitatissimum). Genetic Resources and Crop Evolution, 53:77-90.
-Echeverrigaray, S., Agostini, G., Atti-Serfini, L., Paroul ,N., Pauletti, GF,. AttidosSantos, AC., 2001. Correlation between the chemical and genetic relationships among commercial Thyme cultivars. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 49(9): 4220-4223.
- Eftekhar, F., Zamani, S., Yusefzadi, M,. Hadian, J. and Nejad Ebrahimi, S.,  2011. Antibacterial activity of Zataria multiflora Bioss essential oil against extended spectrum β Lactamase produced by urinary isolates of Klebsiella Pneumonia. Jundishapur Journal of Microbiology, 4(5): 43-49.
-Farsani, T., Etemadi, N. and Seid Tabatabaie,  B., 2008. Analysis of Genetic in Bermuda grass (Cynodon Dactylon) Accessions using Morphological characteristics and ISSR Markers, science and technical gardening of Iran, 9 (2):83-96.
-Ghasemi, N., 2004. Iranian herbal pharmacopeia ministry of hygiene 1st edition, 6-51.
-Ghouth, K.,  Malekzadeh, S., Rashedmohsel, M.H., Akbari M.R and Razavi,  H.,  2014. Grouping Jujubes of Iran Based on Quantitative Characteristics and ISSR and RAPD Markers. Race Improvement of Seed, 30(1): 173-190.
 -Hamrick, J.L. and Godt, M.J.W., 1989. Allozymes diversity in plant speciesIn: Brown AHD, editor. Plant Population Genetics. Breeding and Genetic Resources.Sinauer, Sunderland, Massachusetts, USA, 43-63.
-Ismaeili, A., Zabetti, M., Madah Areffie., Nazarian Firooz Abadi, F. and Mojiri, F., 2013. Surveying genetic variety in thyme "Thymus Pubescens" species on the based of RAPD marker. News Cellular and Molecular Biotechnology, 4(13): 27-31.
-Judy, M.H., Mahdavi, M., 2011. Identification applications of  pastures, Aizh,  First Edition. pp. 333.
- Justus M., Ester, M., Kahangi, W. and Fusao, M., 2004. Genetic characterization of cultivated bananas and plantains in Kenya by RAPD markers. Scientia Horticulturae, 99: 9-20.
- Kafkas,S., Ozkan ,H.,  Erol , B ., Acer, I ., Seeyfettin , H. and Koyuncu, S., 2006. Detecting DNA Polymorphism and Genetic Diversity in a Wide Pistachio Germplasm : Comparision of AFLP , ISSR and RAPD Markers.
- Karimi­shahri, M.R., Dehvary, V., Hajianshahri, M. and Mokhtareyan, H., 2012. Genetic Diversity of some Grapevine cultivars of Khorasan Razavi Province Based on RAPD and ISSR markers . Race improvement of seed, 28(2):159-172.
-Khansari Nejad, B., Hasandokht M.R., Nazeri, V. and Sorny, A., 2015. Evaluation of Genetic Diversity  Some edible species Iranian saffron(Crocus sp.) using morphological markers and ISSR markers. Science Gardening of Iran, 46(1):51-61.
-Landry, B. S., Kessel, I R.V., Farrara, B. and Michelmore, R. W., 1987. A genetic map of lettuce (Lactuca sativa L.) with restriction fragment length polymorphism,isozyme, disease resistance and morphological markers. Genetics, 116: 331–337.
-Lopez-Pujol J,Bosch M., Simon, J. and Blanche, C., 2004. Allozyme Diversity in the Tetraploid Endemic Thymus loscosii(Lamiaceae). Annals of Botany, 93: 323-332.
-MirzaeiNodoushan, H., Mehrpour, S. and Sefidkon, F., 2007. Path analysis of the characters influencing essential oil in three Thymus species. Pajouhesh and Sazandegi, 70: 88-94.
-Nematzadeh, G. A. and Kiani, G.H., 2004. Plant breeding. Mazandaran university, 546p.
-Sarkhosh, A. Zamani, Z. Fatahi R. and Ebadi, A., 2006. RAPD markers reveal polymorphism among some Iranian pomegranate (Punica granatum L.) genotypes. Scientia Horticulturae, 111: 24-29.
- Sefidkon, F. and Rahimi Bidgoli, A., 2003. Quantitative and qualitative variation of essential oil of Thymus kotschyanus by different methods of distillation and stage of plant growth .  Iranian  Journal  of  Medicinal and Aromatic Plants, 15:1-22.
-Seid Tabatabaie, B., Rahim­Malek, M., Talebi, M., Yamchi, A., Etemadi, N. and Mobli, M., 2007. Assessment of Genetic diversity of Isfahan elms ( Ulmus spp.L.) Populations Opulations using RAPD and ISSR markers,  Science and Technical Gardening of Iran, 8(4) :213-224.
-Shashidhara, G., 2002. Genetic evaluation of elite sandle wood (Santalum album L.) clones using RAPD markers. PhD thesis, University of agriculture sciences, Bangalore, India.
-Sicard, D., Nanni, L., Porfiri, O., Bulfon, D. and Papa, R.,  2005. Genetic diversity of Phaseolus vulgaris L., and P.coccineus L. Landraces in central Italy. Plant Breeding, 124(5):464-472.
-Souframanien, J. and Gopalkrisha, T.,2004. A comparative analysis of Genetic Diversity in blackgram Genetypes using RAPD and ISSR markers. Theoretical and Applied Genetics, 109(8):1687-1693.
-Sunar, S., Aksakal, O., Yildirim, N., Agar, G., Gullunce, M. Sahin, F., 2009. Genetic diversity and relationships detected by FAME and RAPD analysis among Thymus species growing in eastern Anatolia region of Turkey. Romaian Biotechnological letters, 14(2): 4313-4318.
- Tae-jin, T., Sum, J. Y., Jang, W. and Bae kim, W., 2007. Genetic relationships of Lactuca spp. Reveald by RAPD, inter-SSR, AFLP, and PCR-RFLP analysis. Journal of Crop Science and Biotechnology 10: 29-34.
-Ven Katachalam, L., Sreedhar,  R V., Bhagyalakshmi, N,. 2008.  The use of genetic markers for detecting DNA polymorphism, genotype identification and Phylogenetic relationships among banana cultivars. Molecular Phylogenetic and Evolution, 47: 974-985.
- Wanntorp, LA., Kocyan, R., van, D. and Renner, S., 2006. Toward a Monophyletic Hoya (Marsdeniease, Apocynaceae) Inferences from the Chloroplasmtrn L Region and the rbcL-atpB Spacer. Systematic Botany, 31(3): 586-589.
-Williams, J.G.K., Kubelik, A.R., Livak, K.J., Rafalskiand, J.A. and Tingey, S.V., 1990. DNA polymorphism amplified by arbitrary Primers are useful as genetic markers. Nucleic Acid Research, 18: 6531-6535.
 -Zamani, Z., Sarkhosh , M. and Fatahimoghadam, H., 2007. Assessment of genetic diversity among races of some pomegranate using RAPD markers. Journal of Agricultural Sciences, 37 (5): 865 -873. .