به‌‌منظور مقایسه عملکرد علوفه و ارتباط آن با صفات مورفولوژیکی و کیفی در یونجه زراعی، 18 رقم و اکوتیپ داخلی و خارجی در شرایط مطلوب و تنش خشکی با استفاده از طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1379 و1380 در مجتمع تحقیقات البرز کرج مورد ارزیابی قرار گرفتند. عملکرد علوفه خشک، تاریخ گلدهی، وضعیت رشد در تابستان و زمستان، تراکم ساقه در واحد سطح، ارتفاع تاج پوشش، مقاومت به سرخرطومی یونجه، نسبت برگ به ساقه و درصد پروتئین و فیبرخام مورد اندازه‌گیری قرار گرفتند.
در شرایط مطلوب اختلاف بین ارقام و اکوتیپها برای تاریخ گلدهی، وضعیت رشد، درصد پروتئین و فیبرخام (در سال اول) و ارتفاع بوته، نسبت برگ به ساقه و عملکرد علوفه (در سال دوم) معنی‌دار بود. در تنش خشکی اختلاف معنی‌داری برای ارتفاع بوته (سال اول) و درصد پروتئین (سال دوم) در میان ارقام وجود داشت. در تجزیه مرکب داده‌ها، عامل زمان (سال) برای کلیه صفات در هر دو شرایط معنی‌دار بود ولی اثر متقابل رقم´ سال برای ارتفاع بوته و درصد فیبرخام فقط در شرایط مطلوب معنی‌دار بود، در مقایسه میانگین ارقام، یونجه یزدی و کانکریپ زودترین و هراتی و مراغه دیرترین تاریخ گلدهی را داشتند. ارقام همدانی، امریکا 2564 و سنت لویز 1009 در شرایط مطلوب و همدانی، فائو 2436 و هانترریور در شرایط تنش خشکی بیشترین ارتفاع بوته را دارا بودند. یونجه مراغه و امریکا 2564 بیشترین نسبت برگ به ساقه را به ترتیب در شرایط مطلوب و تنش خشکی دارا بودند. برای مجموع عملکرد علوفه سالیانه، اختلاف میان ارقام فقط در سال دوم معنی‌دار بود. برای مجموع دو سال، همدانی و فائو 2435 با متوسط عملکرد 7 تن و سیمرچنسکایا، فائو 2435 و نوماد با عملکرد 5/1 تن بیشترین علوفه خشک در هکتار را به ترتیب در شرایط مطلوب و تنش خشکی تولید نمودند. به‌طورکلی، ارقام همدانی، هراتی، فائو 2433 و فائو 2436 برای شرایط مطلوب و ارقام قره یونجه، همدانی، نوماد، فائو 2435، هانترریور و سنت لویز 1529 برای زراعت دیم توصیه شدند. از نظر کیفیت علوفه، قره یونجه نسبت به یونجه همدانی از کیفیت بهتری برخوردار بود.
همبستگی فنوتیپی بین صفات در هر دو شرایط به نسبت پایدار بود. عملکرد علوفه و ارتفاع بوته با درصد پروتئین همبستگی منفی و با درصد فیبر همبستگی مثبت داشتند. ارتفاع بوته با عملکرد علوفه و وضعیت رشد زمستانه همبستگی مثبت و معنی‌دار داشت. نسبت برگ به ساقه با درصد پروتئین همبستگی مثبت و با صفات تراکم ساقه و ارتفاع بوته همبستگی منفی و معنی‌دار داشت.
جعفری, علی اشرف, نصرتی نیگجه, محمد, & حیدری شریف آباد, حسین. (1382). بررسی عملکرد علوفه، صفات مورفولوژیکی و صفات کیفی در 18 رقم و اکوتیپ یونجه زراعی Medicago sativa در شرایط مطلوب و تنش خشکی. تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران, 11(1), 63-103. doi: 10.22092/ijrfpbgr.2003.115991
MLA
علی اشرف جعفری; محمد نصرتی نیگجه; حسین حیدری شریف آباد. "بررسی عملکرد علوفه، صفات مورفولوژیکی و صفات کیفی در 18 رقم و اکوتیپ یونجه زراعی Medicago sativa در شرایط مطلوب و تنش خشکی". تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران, 11, 1, 1382, 63-103. doi: 10.22092/ijrfpbgr.2003.115991
HARVARD
جعفری, علی اشرف, نصرتی نیگجه, محمد, حیدری شریف آباد, حسین. (1382). 'بررسی عملکرد علوفه، صفات مورفولوژیکی و صفات کیفی در 18 رقم و اکوتیپ یونجه زراعی Medicago sativa در شرایط مطلوب و تنش خشکی', تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران, 11(1), pp. 63-103. doi: 10.22092/ijrfpbgr.2003.115991
VANCOUVER
جعفری, علی اشرف, نصرتی نیگجه, محمد, حیدری شریف آباد, حسین. بررسی عملکرد علوفه، صفات مورفولوژیکی و صفات کیفی در 18 رقم و اکوتیپ یونجه زراعی Medicago sativa در شرایط مطلوب و تنش خشکی. تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران, 1382; 11(1): 63-103. doi: 10.22092/ijrfpbgr.2003.115991
)