بررسی رخداد و بهبود عارضه شیشه‌ای شدن اندامها در کشت بافت گیاهی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، صندوق پستی 116-13185

2 دانشگاه یو. سی. دی. ایرلند

چکیده

شیشه‌ای شدن بافتها عارضه‌ای فیزیولوژیکی بوده که به عنوان یک مشکل جدی به ویژه در کشت بافت گیاهان چوبی ظاهر می‌شود. شاخه‌ها و بافتهای شیشه‌ای شده به شکل غیرطبیعی سبز کم‌رنگ، بسیار شفاف، ضخیم با آبگیری زیاد بوده که به راحتی شکسته می‌شوند. در مطالعات قبلی برای دستیابی به تکنیک کشت بافت در
گونه‌های متعدد اکالیپتوس، این عارضه اغلب در گونه‌ای به نام E. camaldulensis و E. viminalisبه عنوان عاملی محدودکننده ظهور و بروز می‌کرد. با تکیه بر منابع و گزارشهای پیشین، نوع و غلظت ژل، نوع و اندازه ظرفهای کشت و نیز استفاده از ترکیبهای شیمیاییِ ضد شیشه‌ای شدن مورد بررسی قرار گرفت. درصد محتویات آبی با بهره‌گیری از فیتوژل به‌طور معنی‌داری بیشتر از آگار بود. به علاوه شاخه‌های اکالیپتوس کامالدولنسیس در محیط جامد شده به وسیله باکتوآگار سطح کمتری از آلودگی را نشان می‌داد. استفاده توام از باکتوآگار و ماده ضد شیشه‌ای شدن بافتها موسوم به EM2 این پدیده نامطلوب را در گونه کامالدولنسیس به‌طور معنی‌داری کاهش داد. نتایج همچنین نشان دادند که تفاوت معنی‌داری در بکارگیری غلظت مختلف باکتوآگار در کاهش عارضه در گونه ویمینالیس وجود ندارد، اما استفاده از EM2 در غلظت 5 گرم در لیتر به‌طور معنی‌داری این عارضه را کاهش داده و بهبود می‌بخشد. اگرچه میزان پرآوری در تکثیر گونه ویمینالیس پس از استفاده از EM2 مختصری کاهش یافته، ولی کیفیت گیاهکهای تولیدی مطلوب و عاری از آثار بافتهای شیشه‌ای در گونه اکالیپتوس ویمینالیس بود.

کلیدواژه‌ها